Multilateral transactions in international trade - subject matter of value added tax

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza polskich przepisów podatkowych i przepisów unijnych dotyczących transakcji wielostronnych w podatku od towarów i usług. Jest to tematyka niezwykle aktualna ze względu na coraz częste nowelizacje przepisów dotyczących transakcji wielostronnych oraz coraz bogatsze orzecznictwo zarówno ze strony polskich organów podatkowych i sądów unijnych, które podejmują się rozwiązywania praktycznych problemów występujących ze stosowaniem zarówno dyrektyw i rozporządzeń unijnych jak i polskich przepisów. Jednym z powodów coraz większej ilości przepisów prawnych dotyczących transakcji transgranicznych, w których zaangażowane jest wiele podmiotów, jest chęć wyeliminowania zjawiska podwójnego opodatkowania tej samej transakcji bądź nieopodatkowania jej wcale ze względu na brak zharmonizowanych przepisów podatkowych między państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Ponadto, schematy transgranicznych transakcji wielostronnych są często wykorzystywane przez przestępców podatkowych chcących wyłudzić zwrot podatku naliczonego – dlatego też, pojawiają się nowe przepisy i nowe obowiązki nałożone na podatników, aby temu zapobiec. Praca zawiera kompleksowe omówienie regulacji prawnych dotyczących transakcji wielostronnych wyszczególnionych przez ustawodawcę zarówno polskiego jak i unijnego. W rozważaniach podjęto próbę analizy zarówno orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jak i polskich organów podatkowych, dotyczącą problemów praktycznych, które pojawiają się na gruncie stosowania przepisów dotyczących transgranicznych transakcji wielostronnych. Ponadto, praca skupia się również na analizie przepisów polskiej ustawy o podatku od towarów i usług oraz Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Opracowanie składa się z pięciu części stanowiących omówienie najważniejszych kwestii związanych z obecnością przepisów w zakresie transakcji wielostronnych w podatku od towarów i usług w aspekcie międzynarodowym. W pierwszym rozdziale zostaje przybliżony kształt podatku od towarów i usług, podstawowe zasady związane z jego funkcjonowaniem oraz opis zdarzeń zachodzących na gruncie podatku od towarów i usług na gruncie międzynarodowym wraz z doprecyzowaniem kwestii „przeniesienia prawa do rozporządzaniem jak właściciel. Drugi rozdział dotyczy transakcji łańcuchowych w ujęciu polskiej ustawy oraz wyjaśnienia pojęć pojawiających się z praktycznym zastosowaniem tych przepisów poprzez orzecznictwo. Trzeci rozdział zawiera omówienie przepisów dotyczących transakcji wielostronnych i odmiennego od zwyczajnego, sposobu ich opodatkowania. Ostatni rozdział poświęcony jest szczególnym formom transakcji wielostronnych, które zostały wyszczególnione przez ustawodawcę w ustawie o podatku od towarów i usług.

The subject of this study is the analysis of Polish tax regulations and EU regulations on multilateral transactions in VAT. This is a very topical issue due to the increasing number of amendments to the provisions on multilateral transactions and the growing body of case law, both on the part of the Polish tax authorities and the EU courts, which undertake to solve practical problems arising with the application of both EU directives and regulations and Polish law. One of the reasons for the increasing number of legal regulations concerning cross-border transactions involving many entities is the desire to eliminate the phenomenon of double taxation of the same transaction or not taxing it at all due to the lack of harmonised tax regulations between EU Member States. In addition, cross-border multilateral transaction schemes are often used by tax frauds who want to claim tax refunds - therefore, there are new regulations and new obligations imposed on taxpayers to prevent this issue. The paper contains a comprehensive discussion regarding legal regulations concerning multilateral transactions specified by both Polish and EU legislators. The study analyses the jurisprudence of the Court of Justice of the European Union, as well as Polish tax authorities, concerning practical problems that arise from the application of regulations on cross-border multilateral transactions. Moreover, the study focuses on the analysis of the provisions of the Polish Value Added Tax Act and the Council Directive 2006/112/EC of 28.11.2006 on the common system of value added tax. The study consists of five parts which discuss the most important issues related to the presence of multilateral transaction rules in the international aspect of VAT. The first chapter provides an overview of the shape of the VAT, the basic principles related to its functioning and a description of the events taking place on the grounds of the VAT in the international aspect together with the clarification of the issue of 'transfer of the right to dispose as an owner. The second chapter deals with chain transactions in terms of Polish law and clarifies the concepts appearing in the practical application of these provisions through case law. The third chapter contains a discussion of the provisions concerning multilateral transactions and the manner of their taxation, which differs from the ordinary one. The last chapter is devoted to specific forms of multilateral transactions, which were specified by the legislator in the VAT Act.