Allelopatia jest zjawiskiem powszechnie występującym w przyrodzie i odpowiadającym za dużą cześć interakcji międzygatunkowych w wielu niszach ekologicznych. Do związków wykazujących działanie allelopatyczne zalicza się niektórych przedstawicieli grupy naftochinonów, m. in. 5-hydroksy-1,4-naftochinon zwany juglonem, 2-hydroksy-1,4-naftochinon znany jako lawson, 5-hydroksy-2-metylo-1,4-naftochinon o nazwie zwyczajowej plumbagina oraz 2-metoksy-1,4-naftochinon. Są to metabolity wtórne pochodzenia roślinnego o zbliżonych mechanizmach działania. Jednym z takich mechanizmów jest wzmaganie produkcji reaktywnych form tlenu, co prowadzi do wystąpienia stresu oksydacyjnego. Charakterystyczną reaktywną formą tlenu powstającą w wyniku reakcji tlenu cząsteczkowego z rodnikiem semichinonowym jest anionorodnik ponadtlenkowy. W niniejszej pracy zmierzono zmiany zawartości barwników fotosyntetycznych oraz antyoksydantów z grupy lipidów prenylowych (tokoferole, plastochinon, plastochromanol) u jednokomórkowej zielenicy Chlamydomonas reinhardtii w odpowiedzi na wyżej wymienione allelopatyczne naftochinony w obecności silnego światła oraz w ciemności. Zaobserwowano, że jednoczesna ekspozycja na stres świetlny powoduje wzmożenie prooksydacyjnego działania badanych związków. Najsilniejsze działanie prooksydacyjne wykazywał juglon, mniejsze plumbagina i 2-metoksy-1,4-naftochinon, podczas gdy serie z lawsonem praktycznie nie różniły się odpowiedzią od kontrolnych. Jeżeli chodzi o mierzone antyutleniacze, związkiem, którego zawartość najszybciej spadała w odpowiedzi na egzogenne naftochinony był plastochinol.

Allelopathy is a common phenomenon, responsible for a large proportion of interspecies interactions in many ecological niches. Naphtoquinones are a group of compounds including those displaying allelopathic properties, such as 5-hydroxy-1,4-naphthoquinone called juglone, 2-hydroxy-1,4-naphthoquinone known also as lawsone, 5-hydroxy-2-methyl-1,4-naphthoquinone with the common name plumbagin, and 2-methoxy-1,4-naphthoquinone. These compounds are plant secondary metabolites sharing similar mechanism of action. The important mode of their toxicity is the enhancement of production of reactive oxygen species leading to the occurrence of oxidative stress. Characteristic reactive oxygen species formed in the reaction of molecular oxygen with semiquinone radical is superoxide. The present thesis contains the results of measurements of photosynthetic pigments and prenyllipid antioxidants (tocopherols, plastoquinone, plastochromanol) in green microalga Chlamydomonas reinhardtii in response to above mentioned allelopathic naphtoquinones in the presence of high light and in darkness. It was observed that simultaneous exposition to light stress enhances prooxidative action of examined compounds. Juglone displayed the most pronounced prooxidant action, the less pronounced action was displayed by plumbagin and 2-methoxy-1,4-naphthoquinone, whereas results obtained for lawsone-exposed algae were similar to control. Considering antioxidants measured, plastoquinol was the compound which concentration was decreasing with the highest rate in response to exogenous naphtoquinones.