Wahania warunków klimatycznych jako katalizator zmiany społecznej w społeczeństwach historycznych

2019
journal article
article
dc.abstract.enImpacts of climatic changes on the course of history do not occur along simple trajectories. Past climatic fl uctuations occurred at diff erent temporal and spatial scales, while at the same time the societies that experienced them were under going parallel ecological, economic, political and cultural pressures. For this reason, it is not legitimate to treat climate as the only isolated agent of societal change, but it should rather be regarded as one of several historical factors in a complex natural social network. In this way, climatic changes are rightly seen as catalysts of societal change or factors that modify their scale, scope, or direc-tion, rather than the main causative agent, coming from the external world. The article discusses this theoretical challenge using a number of examples from the ancient and medieval Mediterranean.pl
dc.abstract.plWahania warunków klimatycznych w przeszłości, charakteryzujące się różną skalą przestrzenną i czasową, oddziaływały na społeczeństwa poddane różnorodnym presjom ekologicznym, gospodarczym, politycznym i kulturowym. Z tego względu nie należy traktować klimatu jako izolowanego czynnika bezpośrednio wywołującego określone skutki dziejowe, lecz raczej jako jednego z aktorów w złożonej sieci społeczno-przyrodniczej. Przyjmując ten punkt widzenia, należy stwierdzić, że rola wahań warunków klimatycznych w dziejach sprowadza się raczej do katalizowania zmian społecznych bądź ich modyfikowania, nie jest zaś główną siłą sprawczą. Niniejszy artykuł ilustruje ten problem wybranymi przykładami z historii świata śródziemnomorskiego w starożytności i średniowieczu.pl
dc.affiliationWydział Historyczny : Instytut Historiipl
dc.contributor.authorIzdebski, Adam - 228199 pl
dc.date.accession2021-10-04pl
dc.date.accessioned2021-10-06T14:33:38Z
dc.date.available2021-10-06T14:33:38Z
dc.date.issued2019pl
dc.date.openaccess0
dc.description.accesstimew momencie opublikowania
dc.description.number7pl
dc.description.physical7-14pl
dc.description.publication0.8pl
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.identifier.doi10.12775/SG.2019.01pl
dc.identifier.issn2300-2875pl
dc.identifier.projectROD UJ / OPpl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/279582
dc.identifier.weblinkhttps://apcz.umk.pl/AZMDDP/article/view/SG.2019.01/24977pl
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.pbn.affiliationDziedzina nauk humanistycznych : historiapl
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowa*
dc.rights.licenceCC-BY-SA
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl*
dc.share.typeotwarte czasopismo
dc.subject.enclimate changepl
dc.subject.enenvironmental historypl
dc.subject.ensocietal changepl
dc.subject.enagencypl
dc.subject.enresiliencepl
dc.subject.encrisispl
dc.subject.plzmiany klimatupl
dc.subject.plhistoria środowiskowapl
dc.subject.plprzemiany społecznepl
dc.subject.plsprawczośćpl
dc.subject.plrezyliencjapl
dc.subject.plkryzyspl
dc.subtypeArticlepl
dc.titleWahania warunków klimatycznych jako katalizator zmiany społecznej w społeczeństwach historycznychpl
dc.title.alternativeClimatic changes as catalysts of societal changes in past societiespl
dc.title.journalStudia Geohistoricapl
dc.typeJournalArticlepl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
Impacts of climatic changes on the course of history do not occur along simple trajectories. Past climatic fl uctuations occurred at diff erent temporal and spatial scales, while at the same time the societies that experienced them were under going parallel ecological, economic, political and cultural pressures. For this reason, it is not legitimate to treat climate as the only isolated agent of societal change, but it should rather be regarded as one of several historical factors in a complex natural social network. In this way, climatic changes are rightly seen as catalysts of societal change or factors that modify their scale, scope, or direc-tion, rather than the main causative agent, coming from the external world. The article discusses this theoretical challenge using a number of examples from the ancient and medieval Mediterranean.
dc.abstract.plpl
Wahania warunków klimatycznych w przeszłości, charakteryzujące się różną skalą przestrzenną i czasową, oddziaływały na społeczeństwa poddane różnorodnym presjom ekologicznym, gospodarczym, politycznym i kulturowym. Z tego względu nie należy traktować klimatu jako izolowanego czynnika bezpośrednio wywołującego określone skutki dziejowe, lecz raczej jako jednego z aktorów w złożonej sieci społeczno-przyrodniczej. Przyjmując ten punkt widzenia, należy stwierdzić, że rola wahań warunków klimatycznych w dziejach sprowadza się raczej do katalizowania zmian społecznych bądź ich modyfikowania, nie jest zaś główną siłą sprawczą. Niniejszy artykuł ilustruje ten problem wybranymi przykładami z historii świata śródziemnomorskiego w starożytności i średniowieczu.
dc.affiliationpl
Wydział Historyczny : Instytut Historii
dc.contributor.authorpl
Izdebski, Adam - 228199
dc.date.accessionpl
2021-10-04
dc.date.accessioned
2021-10-06T14:33:38Z
dc.date.available
2021-10-06T14:33:38Z
dc.date.issuedpl
2019
dc.date.openaccess
0
dc.description.accesstime
w momencie opublikowania
dc.description.numberpl
7
dc.description.physicalpl
7-14
dc.description.publicationpl
0.8
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.identifier.doipl
10.12775/SG.2019.01
dc.identifier.issnpl
2300-2875
dc.identifier.projectpl
ROD UJ / OP
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/279582
dc.identifier.weblinkpl
https://apcz.umk.pl/AZMDDP/article/view/SG.2019.01/24977
dc.languagepl
pol
dc.language.containerpl
pol
dc.pbn.affiliationpl
Dziedzina nauk humanistycznych : historia
dc.rights*
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowa
dc.rights.licence
CC-BY-SA
dc.rights.uri*
http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl
dc.share.type
otwarte czasopismo
dc.subject.enpl
climate change
dc.subject.enpl
environmental history
dc.subject.enpl
societal change
dc.subject.enpl
agency
dc.subject.enpl
resilience
dc.subject.enpl
crisis
dc.subject.plpl
zmiany klimatu
dc.subject.plpl
historia środowiskowa
dc.subject.plpl
przemiany społeczne
dc.subject.plpl
sprawczość
dc.subject.plpl
rezyliencja
dc.subject.plpl
kryzys
dc.subtypepl
Article
dc.titlepl
Wahania warunków klimatycznych jako katalizator zmiany społecznej w społeczeństwach historycznych
dc.title.alternativepl
Climatic changes as catalysts of societal changes in past societies
dc.title.journalpl
Studia Geohistorica
dc.typepl
JournalArticle
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
20
Views per month
Views per city
Ashburn
3
Koszalin
2
Krakow
2
Wroclaw
2
Chandler
1
Dublin
1
Warsaw
1
Zielona Góra
1
Downloads
izdebski_wahania_warunkow_klimatycznych_jako_katalizator_2019.pdf
12
izdebski_wahania_warunkow_klimatycznych_jako_katalizator_2019.odt
4