The need of research on the language of protest in Poland during the period of communism : government-independent press in Cracow

W latach osiemdziesiątych prasa nielegalna odegrała szczególną rolę w walce o przemiany ustrojowe w Polsce. Czasopisma drugoobiegowe były jednym z głównych narzędzi sprzeciwu wobec polszczyzny oficjalnej, a także skutecznym środkiem walki z władzą komunistyczną. Wpisują się one wyraźnie w szersze zjawisko samoobrony językowej w ustroju totalitarnym, scharakteryzowane trafnie przez I. Kamińską-Szmaj. Szczególną rolę odegrał tu Kraków, który według najnowszych badań był drugim co do wielkości ośrodkiem niezależnego ruchu wydawniczego. Od 1976 do 1990 roku wydawano w nim kilkaset druków ciągłych różnego rodzaju. Krakowska prasa drugiego obiegu jest cennym źródłem do badań języko- i prasoznawczych. Artykuł opisuje różnorodne możliwości i perspektywy badań lingwistycznych tego niezwykle ciekawego materiału, ciągle jeszcze słabo opisanego pod względem używanego w nim języka.

In the 1980s illegal press played a very important role in the fight for political changes in Poland and was also one of the most important tools against official government language. This press was a part of a bigger picture of the language self-defence in totalitarian political system. Professor I. Kamińska-Szmaj from University in Wroclaw characterised this phenomenon very adequately in her books. Cracow - according to the newest historical research - was the second largest independent press move-ment center in Poland. In Cracow between 1976-1990 there were a few hundred different kinds of independent press circulations, therefore it is a priceless source for language and press research. This article is describing a variety of possibilities and perspectives in this very interesting linguistic research field, which is still very little known and rarely described.