The comparative dictionary of two villages in Cieszyn district – Górki Wielkie and Istebna (vocabulary related to human)

Śląsk Cieszyński jest regionem dokładnie opisanym w licznych pracach naukowych. W związku z tym wielu językoznawców prowadzi badania nad charakterystyką gwary jego mieszkańców. Dotychczas nie powstał jednak słownik porównawczy poszczególnych miejscowości tego obszaru, niniejsza praca stanowi zatem uzupełnienie badań terenowych na Śląsku Cieszyńskim. Podejmuje ona tematykę zróżnicowania gwary cieszyńskiej pod względem geograficznym na terenie Górek Wielkich i Istebnej.Pierwszy rozdział poświęcony jest historii, geografii i zróżnicowaniu kulturowemu Śląska Cieszyńskiego. W następnym została opisana gwara cieszyńska, jej przemiany i obecny stan w obu miejscowościach. Kolejny rozdział poświęciłam dotychczasowemu ujęciu słownikowemu gwary Śląska Cieszyńskiego. Następna część dotyczy teorii pól językowych sformułowanej przez badaczy, przy czym największą uwagę poświęciłam najnowszemu ujęciu słownictwa tematycznego Barbary Batko-Tokarz. Teoria ta znajduje zastosowanie w niniejszej pracy pod względem zaszeregowania słownictwa do poszczególnych działów związanych z życiem człowieka. Ostatni rozdział to właściwa część słownikowa, gdzie znalazły się leksemy dotyczące aktywności człowieka we współczesnym świecie. Jest to zasadnicza część mojej pracy, po której następuje zakończenie, bibliografia oraz aneks.

Cieszyn Silesia is a region broadly described in numerous scientist researches. Dozens of linguists have already provided their researches dealing with the so-called “gwara” used by the inhabitants of this particular territory. However, not a single research paper, which would provide a dictionary of each location within this territory has been written so far, so the present paper is therefore a supplement of a field research within the Cieszyn Silesia region. It deals with the diversity of the Cieszyn subdialect (gwara cieszyńska) in terms of geography on the territory of Górki Wielkie and Istebna. The first part is devoted to history, geography and the cultural diversity of the Cieszyn Silesia. It is followed by the topic of the characteristics of the Cieszyn subdialect, its changes and its current condition within these two villages. The next chapter is devoted to the vocabulary itself and its changes up to the present day. Another part of my paper deals with the language fields described by linguistics scientists, in which the major attention was focused on the latest approach to the thematic vocabulary formed by Barbara Batko-Tokarz. The very theory found its use in my paper due to its classification system of vocabulary of the individual terms dealing with the human life. The last chapter covers the actual dictionary part with the lexemes concerning the human activities in the current world. It is an essential part of my paper followed by the résumé, bibliography and annex.