Wpływ brexitu na politykę handlową i rozwojową Zjednoczonego Królestwa wobec krajów rozwijających się : perspektywa prawa międzynarodowego gospodarczego

Brexit jest wydarzeniem o wielkim znaczeniu politycznym i prawnym, kształtującym w dużej mierze drogę, którą będzie podążać Zjednoczone Królestwo przez najbliższe dekady. Temat konsekwencji brexitu jest szeroko poruszany w piśmiennictwie, brakuje jednak analiz jego potencjalnego wpływu na kraje rozwijające się, które handlowały dotychczas z Wielką Brytanią przy użyciu środków prawnych implementowanych przez Unię Europejską w ramach prowadzonej przez nią wspólnej polityki handlowej. Przyszłość wielu takich rozwiązań, rozwijanych dotychczas przez UE w ramach realizacji polityki zrównoważonego rozwoju wobec krajów rozwijających się, pozostaje niepewna w Wielkiej Brytanii. Jest to znaczne wyzwanie dla tych spośród krajów rozwijających się, które są ekonomicznie znacząco zależne od dostępu do brytyjskiego rynku. W pierwszej kolejności artykuł zwięźle opisuje kluczowe polityczne i prawne aspekty wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE. Następnie przedstawiona jest obecna polityka handlowa UE wobec krajów rozwijających się z uwzględnieniem instrumentów unilateralnych, które nadają tym krajom preferencje handlowe (ogólny system preferencji), jak również rozwiązań bilateralnych (umowy o partnerstwie gospodarczym). W dalszej kolejności analizie zostały poddane rozwiązania, które mogą zostać implementowane przez Wielką Brytanię po zakończeniu okresu przejściowego wystąpienia z UE, w tym również w zakresie pomocy na rzecz wymiany handlowej (Aid for Trade). Kształt takich możliwych rozwiązań jest poddany krytycznej ocenie, której celem jest wskazanie możliwych szans i zagrożeń z perspektywy handlu międzynarodowego i zrównoważonego rozwoju. W zakończeniu wskazane zostało, że brytyjska polityka handlowa wobec krajów rozwijających się może przejść transformację motywowaną politycznie. Taką zmianę może spowodować zarówno promowanie przez Wielką Brytanię w pierwszej kolejności swoich interesów handlowych (UK fi rst), jak i wystąpienie tak zwanego "efektu Wspólnoty Narodów" (the Commonwealth effect).

Brexit is an event of a great political and legal saliency, possibly charting the United Kingdom's direction for decades to come. Although the broad topic of the consequences of Brexit has been widely explored in academia, there is not much that has been said about its possible influence on developing countries trading so far with the UK by the use of legal measures implemented by the EU as part of common trade policy. The future of many such solutions, developed so far by the EU in the enforcement of its sustainability policy towards developing countries, is uncertain in post-Brexit UK. That can be a difficult challenge for those developing countries that are in particular economically dependent on access to the British market. Firstly, the paper briefly depicts the key political and legal aspects of the withdrawal process. Aft erwards, current EU trade policy towards developing countries is presented, with the focus on unilateral measures that grant preferences to such countries (General Systems of Preferences under World Trade Organisation rules), as well as on bilateral solutions (Economic Partnership Agreements). Then, the paper analyses measures that might be taken by the UK upon the end of the transition period of the withdrawal from the EU, including Aid for Trade directed to developing countries. The shape of such measures is evaluated critically to underline possible threats and opportunities from the perspective of international trade and sustainable development. Finally, the paper highlights the possibility of a politically motivated shift in British trade policy towards developing countries. Such a shift might be caused by the "UK first" approach, as well as by so-called "Commonwealth effect".