Bibliogr. s. 61-63

Tło. Przez wiele lat polski model zarządzania uczelniami wyższymi oparty był na koncepcjach uniwersytetu humboldtowskiego i bazował na założeniach samorządu akademickiego, w którym decyzje podejmowane były w sposób kolegialny. Jednocześnie Ustawa 2.0 wprowadziła znaczące zmiany w sposobie zarządzania uczelniami. Dostrzeżono konieczność współpracy i otwarcia do tej pory hermetycznego środowiska akademickiego na otoczenie społeczno-gospodarcze i umożliwienie uczelniom profesjonalizacji zarządzania. Cele badawcze. Celem artykułu jest poznanie kryteriów wyboru członków do rad uczelni w Polsce zarówno z perspektywy zapisów nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 roku, jak i z perspektywy osób, które były bezpośrednio lub pośrednio zaangażowane w wybór członków do rad uczelni. Ważne z perspektywy wskazanego wyżej celu było uchwycenie wprowadzonych w ustawie rozwiązań z perspektywy zmian, jakie nastąpiły w systemie zarządzania uczelniami wyższymi w Polsce. Metodologia. W celu realizacji badań zdecydowano o zastosowaniu metodologii mieszanej. Dokonano analizy treści zapisów ustawy, zwracając szczególną uwagę na zapisy dotyczące powoływania członków do rad uczelni. Dodatkowo analizie poddano dwadzieścia statutów polskich uczelni, które zostały wyróżnione przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w pierwszej edycji konkursu "Inicjatywa doskonałości - uczelnia badawcza". Ponadto przeprowadzono siedem wywiadów z osobami na stanowiskach zarządczych uczelni (między innymi: rektor, prorektor), które były zaangażowane w proces wyboru członków rad uczelni. Kluczowe wnioski. Choć rady uczelni działają w wielu krajach świata, to w Polsce stanowią nowość w strukturze systemu zarządzania instytucjami szkolnictwa wyższego. Ich rola i zakres kompetencji są bardzo szerokie i realnie wpływają na funkcjonowanie uczelni w Polsce. Przeprowadzone badania wskazały, że wybór członków do rad uczelni odbywa się w Polsce zgodnie z uniwersalnymi zasadami określonymi w ustawie, a także częściowo w statutach uczelni. Wskazuje się, że członkami rady powinny być osoby szanowane w środowisku akademickim, mające duże doświadczenie w skutecznym zarządzaniu uczelnią oraz doświadczenie międzynarodowe, znające misję i wartości uczelni.

Background. For many years, the Polish style of managing universities was based on the Humboldtian model of higher education and the assumption of academic self-government that decides in a collegial manner. Simultaneously, "Ustawa 2.0" (The Law on Higher Education and Science of 20 July 2018) significantly changed the way of managing universities. The state authorities noticed that the hermetic academic environment must become open toward the socioeconomic sphere, cooperate with it, and enable universities to professionalize their management. Research aims. This article seeks to learn the criteria of appointing members to university councils in Poland from the perspective of Ustawa 2.0 and those people who were directly or indirectly engaged in choosing the councils’ members. In the light of this goal, I had to capture the solutions introduced by Ustawa 2.0 from the perspective of changes that occurred in the university management in Poland. Methodology. I used a mixed methodology to conduct this study. To that end, I analyzed the contents of Ustawa 2.0 and particularly focused on articles about appointing members to the councils. Additionally, I analyzed twenty statutes of Polish universities singled out by the Ministry of Science and Higher Education in the first edition of the competition "Excellence Initiative - Research University." Moreover, I interviewed seven people in university management positions who were engaged in appointing members to university councils (among others, a rector and a vice-rector). Findings. Although university councils operate in many countries, they are a novelty in the structures of the higher education institution (HEI) management system in Poland. The role and competencies of the councils are broad, and they practically influence how Polish universities operate. The conducted research showed that the appointment of members to the university councils follows the universal rules specified in the Ustawa 2.0 and, partially, in the statutes of universities. The law indicates that university council members should be persons respected in the academic environment, who know the mission and values of a given university.