The First Officers School of Polish Legions in Stróża in 1913 : the historic and patriotic traditions in Limanowska area

Strona wydawcy: https://www.wuj.pl

Artykuł poświęcony jest historii Pierwszej Oficerskiej Szkoły Strzeleckiej w Stróży w powiecie limanowskim, działającej latem 1913 roku. Zorganizowana z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, który był jej komendantem (a dowódcą Kazimierz Sosnkowski), mieściła się w budynku dworskim Ludwika Lazara. Celem kursu było przygotowanie kadr wojskowych późniejszych Legionów Polskich, nie tylko pod względem technicznym, ale przede wszystkim moralnym i charakterologicznym w myśl zasady Piłsudskiego: „w kryzysach (…), boju zwycięstwo dokonywa się w tajnikach duszy ludzkiej (…), w sercu, woli, charakterze człowieka i umiejętności trwania”. W szkoleniu brało udział 90 uczestników rekrutujących się głównie z Królestwa Kongresowego, a także z zagranicy: Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii. Program zajęć, regulamin szkoły były starannie przygotowane i dokładnie zrealizowane. Rezultaty szkolenia okazały się imponujące. Elitę absolwentów stanowiło: późniejszych dwóch marszałków, 28 generałów, wojewodowie, ministrowie i premierzy Drugiej Rzeczpospolitej. Pamięć o „szkole niepodległości” w świadomości społecznej przetrwała do naszych czasów. W 1933 roku społeczeństwo Stróży i władze ziemi limanowskiej zorganizowały jubileusz 20-lecia Szkoły. Uczestniczyło w nim ponad 2 tysiące osób, przybyło 43 „stróżańczyków”, w tym pięciu generałów. Ufundowano tablicę pamiątkową i umieszczono ją w ścianie budynku Szkoły. W czasach PRL najpierw ją zamurowano, następnie usunięto. Dzięki odwadze i patriotycznej postawie mieszkańców Stróży: Czesława Nowaka, Franciszka Dudzika i sołtysa Macieja Trzupka została przechowana w ukryciu i powróciła na swoje miejsce w 1989 roku. Żywa pamięć historyczna o wydarzeniach z 1913 roku i patriotyczne tradycje wśród miejscowej społeczności sprawiły, że władze IPN oraz miejscowe samorządy zdecydowały o miejscu ogólnopolskiej inauguracji obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę właśnie w Stróży, w dniu 9 grudnia 2017 roku. Obok ludności Limanowszczyzny wzięły w niej udział najwyższe władze państwowe: prezydent RP, prezes IPN, minister edukacji, oddział Wojsk Ochrony Pogranicza, nauczyciele, uczniowie i absolwenci Szkoły Podstawowej w Stróży