Transition and abortion : a genealogy of the 'abortion compromise'

Tekst jest kulturoznawczą analizą wydarzeń wokół "Projektu ustawy o prawnej ochronie dziecka poczętego", wniesionego do laski marszałkowskiej 28 lutego 1989 roku. Projekt ten rozpoczął debatę o zakazie aborcji, której finałem był "kompromis aborcyjny" z 7 stycznia 1993 roku. Fakt, że debata ta rozpoczęła się jeszcze przed czerwcowymi wyborami 1989 roku, autor czyni kołem zamachowym przeciw-historii polskiej transformacji. Autor pyta o stosunek głównych sił politycznych do pierwszego projektu ustawy antyaborcyjnej, analizując dyskurs medialny (na czele z "Gazetą Wyborczą"), sięgając do analiz historycznych, materiałów SB, zapisów rozmów stolikowych Okrągłego Stołu. Jednocześnie sięga wstecz, do końca lat 70., pytając, jak wówczas dyskurs katolicki, wraz z postulowanym przez Kościół zakazem aborcji, włączany był do dyskursu opozycji demokratycznej i Partii. Swoją analizę autor formułuje jako projekt feministycznego i świeckiego archiwum polskiej transformacji i rozumie jako archiwum "podziemne", które weryfikuje i rozsadza od środka ustanowione w hegemonicznych narracjach historycznych archiwum "oficjalne" - a wraz z nim nasze rozumienie przeszłości i naszą teraźniejszość. Proponując, by zakaz aborcji widzieć jako centralne wydarzenie transformacji, kluczowe dla rozumienia negocjowanego wówczas polskiego uniwersum symbolicznego, autor na podstawie swoich analiz dowodzi, że wykluczenie kobiet i ich praw jest przedustawną i naczelną zasadą polskiej demokracji. Tekst jest pierwszą częścią większego projektu, który uwzględniać będzie narrację o tożsamości współczesnych ruchów feministycznych, obejmującą historię manifestacji z kwietnia i maja 1989 roku i analizę dyskursu protestów za utrzymaniem legalnej aborcji.

The text is an analysis of the events related to the anti-abortion law introduced to the parliament on February 28, 1989. This project started a debate on the ban of abortion, which culminated in the "abortion compromise" of January 7, 1993. The fact that this debate began even before the June 1989 elections makes the author the starting point for the counter-history of Polish transformation. The author asks about the attitude of the main political forces to the first draft of the anti-abortion law. At the same time he goes back to the end of the 1970s, asking how the Catholic discourse, along with the ban of abortion postulated by the Church, was included in the discourse of the democratic opposition and the Party. By proposing to see the ban of abortion as the central event of the transformation, key to understanding the Polish symbolic universe under negotiation at the time, the author argues that the exclusion of women and their rights is the pre-legal and guiding principle of Polish democracy. The text is the first part of a larger project that will include a narrative about the identity of contemporary feminist movements, covering the history of the April and May 1989 manifestations and an analysis of the discourse of protests in favor of legal abortion.