The role of the oboe in the selected chamber works by Francis Poulenc

Praca ukazuję rolę oboju w wybranych utworach kameralnych Francisa Poulenca. Rola ta pokazana jest w perspektywie rozwoju idiomu kompozytorskiego Poulenca. Z tego względu materiał badawczy pracy tworzą utwory powstałe w różnym czasie. Pierwszy z nich – Trio na obój fagot i fortepian (1926), reprezentuje wczesny okres twórczości kompozytora, kolejne: Sekstet i Suita francuska to dzieła z okresu środkowego, tj. z lat 30. XX wieku, zaś Sonata jest dziełem późnym, powstała tuż przed śmiercią kompozytora (1962). Kompozycje te są mocno zróżnicowane stylistycznie, reprezentując kolejne oblicza Poulenca, zrazu jako twórcy realizującego idee Grupy Sześciu, następnie jako kompozytora posiadającego swój własny styl. Utwory, które stanowią materiał pracy, zostały szczegółowo zanalizowane za pomocą tradycyjnej metody muzykologicznej. Szczegółowo przedstawiono ich budowę formalną, odnosząc do niej obserwacje dotyczące roli oboju w kształtowaniu narracji, faktury i sfery wyrazowej danego utworu. W tych obserwacjach jako priorytetowe zagadnienia zostały ujęte: wyzyskanie przez kompozytora charakterystycznych dla oboju faktur i rozwiązań technicznych oraz wybór środków brzmieniowych, dynamicznych i artykulacyjnych z punktu widzenia ogólnej roli oboju w danym utworze (jako instrumentu solowego bądź współtworzącego tkankę wielogłosową). Nacisk został położony na poszukiwanie oryginalnych rozwiązań kompozytorskich, świadczących o znakomitej wiedzy Poulenca na temat oboju i jego możliwości, zarówno technicznych, jak i wyrazowych. Analizę każdej z części omawianych utworów uzupełnia tabelaryczne zestawienie wyzyskanych w nich środków gry na oboju. Wprowadzenie tabel ma zadanie podsumowujące, ułatwiając jednocześnie rozeznanie się w całokształcie problematyki artystycznej danego utworu z punktu widzenia zastosowań oboju.

The work shows the role of the oboe in selected chamber works by Francis Poulenc. This role is shown in the perspective of the development of Poulenc's compositional idiom. For this reason, the research material of the work consists of works created at different times. The first of them - Trio for oboe, bassoon and piano (1926), represents the early period of the composer's oeuvre, the next ones: the Sextet and the French Suite are works from the middle period, i.e. from the 1930s, while the Sonata is a late work, written just before the composer's death (1962). These compositions are highly stylistically diverse, representing the different faces of Poulenc, first as a creator implementing the ideas of the Group of Six, then as a composer with his own style.The pieces constituting the material of the work have been analyzed in detail using the traditional musicological method. Their formal structure is presented in detail, with reference to the observations regarding the role of the oboe in shaping the narrative, texture and expressive sphere of a given work. In these observations, priority issues include: the composer's use of textures and technical solutions characteristic of oboe, and the choice of tonal, dynamic and articulation means from the point of view of the overall role of the oboe in a given work (as a solo instrument or co-creating polyphonic tissue). The emphasis was placed on the search for original compositional solutions, proving Poulenc's excellent knowledge of the oboe and its technical and expressive possibilities. The analysis of each part of the discussed works is complemented by a tabular list of the means of playing the oboe used in them. The purpose of introducing the tables is to summarize, and at the same time facilitate the understanding of the entirety of the artistic issues of a given piece from the point of view of oboe applications.