European Payment Order

Przedmiotem niniejszej pracy jest omówienie postępowania w sprawie wydania europejskiego nakazu zapłaty. Ustanowione 12 grudnia 2006 r. jest pierwszym autonomicznym postępowaniem wspólnotowym o charakterze rozpoznawczym, efektem długotrwałego procesu unifikacji i harmonizacji europejskiego prawa postępowania cywilnego. Jego głównym celem jest uproszczenie, przyspieszenie oraz ograniczenie kosztów procesów sądowych w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych. Kształt postępowania w sprawie wydania europejskiego nakazu zapłaty został określony w wyniku konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Postępowanie jest oparte na konstrukcji „odwrócenia sporu”. Jej zaletą jest szybkość i prostota, ponieważ nakaz jest wydawany wyłącznie na podstawie informacji dostarczonych przez powoda i bez udziału pozwanego. Ustawodawca unijny zdecydował, że przepisy normujące dodatkowy i fakultatywny środek dochodzenia roszczeń jakim jest europejski nakaz zapłaty powinny zostać ujęte w formie rozporządzenia. Zapewnia to bowiem ich bezpośrednią skuteczność we wszystkich krajach członkowskich. Fakultatywność postępowania oznacza, że nie zastępuje ani nie harmonizuje ono istniejących mechanizmów dochodzenia roszczeń bezspornych dostępnych na mocy prawa krajowego. Celem pracy jest wykazanie, że postępowanie w sprawie wydania europejskiego nakazu zapłaty z jego konstrukcją opartą na odwróceniu sporu realizuje wskazane w preambule rozporządzenia postulaty: uproszczenie, przyspieszenie oraz ograniczenie kosztów procesów sądowych w sprawach transgranicznych, z uwzględnieniem, jednakże uzasadnionych interesów strony pozwanej.Praca została przygotowana w oparciu o metodę prawno-dogmatyczną. Przedmiotem analizy były głównie akty prawa wspólnotowego a w zakresie w jakim rozporządzenie ustanawiające europejski nakaz zapłaty odsyła do ustawodawstwa krajowego, przepisy regulujące polskie postępowanie cywilne. Ze względu na wspólnotowy charakter postępowania w większości oparto się na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Opracowanie zostało podzielone na cztery rozdziały. W rozdziale I wprowadzono pojęcie europejskiego prawa procesowego cywilnego. Przedstawiono zwięźle historię jego rozwoju oraz wskazano jakie potencjalne korzyści stoją za kontynuacją tego procesu. Omówiono cele, których osiągnięciu ma służyć europejski nakaz zapłaty oraz zmiany legislacyjne w Polsce, które były konieczne dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania nowego instrumentu.Postępowanie w sprawie wydania europejskiego nakazu zapłaty zostało oparte na konstrukcji odwrócenia sporu. Może ona występować w wielu wariantach. W rozdziale II określono cechy charakterystyczne modelu bezdowodowego oraz dowodowego oraz wskazano na występowanie w regulacji cech charakterystycznych dla obu tych modeli.Rozdział III został poświęcony omówieniu warunków koniecznych do wydania europejskiego nakazu zapłaty z uwzględnieniem ich wpływu na uproszczenie i usprawnienie postępowania. Omówiono kwestie jurysdykcyjne, rodzaj spraw mogących być przedmiotem postępowania, przesłankę transgraniczności oraz kwestie spełnienia wymogów formalnych. Zasygnalizowano szereg problemów mogących zaistnieć na etapie wstępnej oceny zasadności roszczenia a będących konsekwencją przyjęcia w postępowaniu modelu bezdowodowego, w którym to powód jest zobowiązany zaledwie do opisu dowodów będących w jego posiadaniu. Uproszczenie i usprawnienie postępowania, którą oferuje konstrukcja odwrócenia sporu, w szczególności oparta na modelu bezdowodowym nie może naruszać uzasadnionych interesów pozwanego. W rozdziale IV omówione zostały kolejno środki obrony przysługujące pozwanemu od nakazu zapłaty - sprzeciw, wniosek o ponowne badanie europejskiego nakazu zapłaty z uwzględnieniem jego relacji do krajowej skargi o wznowienie postępowania oraz żądanie odmowy wykonania nakazu.

The regulation number 1896/2006 of 12 December 2006 created the first European, autonomous procedure aimed at simplifying, speeding up and reducing the costs of litigation in cross-border cases concerning uncontested pecuniary claims. The procedure is based on a reversal of the dispute rule, which rules out the defendant's involvement at its early stage. Therefore the order is issued only with the information provided by the plaintiff.Implementation of the procedure by way of regulation guarantees its direct application in EU Member States . Yet as an optional instrument it neither harmonizes nor unifies the already existing national procedures of enforcing of uncontested debts.The thesis is based on a legal-dogmatic method. Mostly the European law and TSUE judgments are analyzed. When needed, the work also refers to the respective national civil law procedure. The work comprises four chapters.In the first chapter the notion of the European civil procedure law is introduced. Its history and main benefits are discussed. The main goals of the regulation and its implementation to the national law are presented.Second chapter introduces the reversal of the dispute method with its document or non-document variations. The elements of both implemented in regulation 1896/2006 are analyzed.Chapter three discusses the requirements for issuing the European order for payment. Focus is set on showing how they may influence the speed and simplicity of the procedure. The jurisdiction, scope of potential claims, notion of cross-border case are presented. Potential problems stemming from hybrid model adopted in the regulation are underlined.Chapter four focuses on the defendant's right to a fair trial. Opposition to the European order for payment, review in exceptional cases and refusal of enforcement are thoroughly discussed.