Rakotwórcze działanie dymu tytoniowego

2009
journal article
review article
dc.abstract.enBoth epidemiological and experimental studies provide evidence of the dose-effect relationship between the number of cigarettes smoked and lung cancer risk, exposure to tar or tobacco smoke and skin cancers or squamous cell carcinoma of the trachea and lung. Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and volatile N-nitrosamines, and also tobacco specific N-nitrosamines are considered to be the major carcinogens in tobacco smoke. To exert carcinogenic effect these compounds require previous metabolic activation by biotransformation enzymes. Individual susceptibility to chemical carcinogens is genotype and phenotype dependent. Machine-measured yields of tar, nicotine, carbon monoxide, benzo[a]pyrene and Nnitrosonornicotine in cigarette smoke are significantly lower than actual intake by smokers. The following features have significant influence on the tobacco smoke composition, cancer risk and other disease risks relative to cigarette smoking: tobacco type and its modifications and also nitrate content in tobacco. Tobacco additives, including ammonia releasing substances, do not contribute to cigarette smoke composition and its toxicity. Filters, paper porosity, cigarette length and circumference as well as the number of tobacco cuts per inch (whether it is coarse-cut or fine-cut tobacco) are of primary significance for the chemical composition of cigarette smoke and health risk.pl
dc.abstract.plBadania epidemiologiczne i doświadczalne na zwierzętach dowodzą, że istnieją zależności typu dawka-odpowiedź pomiędzy liczbą wypalonych papierosów i ryzykiem raka płuca, narażeniem na smołę papierosową lub dym papierosowy i nowotworami skóry lub rakiem płaskokomórkowym tchawicy i płuc. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (PAH) oraz lotne i swoiste dla tytoniu N-nitrozoaminy są głównymi czynnikami rakotwórczymi dymu tytoniowego. Związki te wymagają aktywacji metabolicznej z udziałem enzymów biotransformujących. Wrażliwość osobnicza na działanie chemicznych kancerogenów jest uwarunkowana genotypowo i fenotypowo. Wartości stężeń smoły, nikotyny, tlenku węgla, benzo[a]pirenu i N-nitrozonornikotyny w dymie papierosowym, uzyskane metodą maszynowego palenia, wyraźnie zaniżają rzeczywiste narażenie palaczy na te substancje. Na skład chemiczny dymu papierosowego i na ryzyko nowotworowe i poza nowotworowe istotnie wpływają: rodzaj tytoniu i jego modyfikacje oraz zawartość azotanów w tytoniu. Dodatki do tytoniu, w tym substancje uwalniające amoniak nie wpływają na skład chemiczny dymu i jego działanie toksyczne. Filtry papierosowe, porowatość bibułki, długość papierosa i jego obwód oraz grubość krajanki tytoniowej mają istotne znaczenie dla chemicznego składu dymu papierosowego.pl
dc.affiliationWydział Farmaceutyczny : Zakład Farmakognozjipl
dc.affiliationWydział Farmaceutyczny : Zakład Biochemii Toksykologicznejpl
dc.contributor.authorStarek, Andrzej - 133480 pl
dc.contributor.authorPodolak, Irma - 133183 pl
dc.date.accession2020-10-16pl
dc.date.accessioned2020-10-16T07:57:14Z
dc.date.available2020-10-16T07:57:14Z
dc.date.issued2009pl
dc.date.openaccess0
dc.description.accesstimew momencie opublikowania
dc.description.number4pl
dc.description.physical299-310pl
dc.description.publication1,4pl
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.description.volume60pl
dc.identifier.eissn2451-2311pl
dc.identifier.issn0035-7715pl
dc.identifier.projectROD UJ / OPpl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/248172
dc.identifier.weblinkhttp://wydawnictwa.pzh.gov.pl/roczniki_pzh/rakotworcze-dzialanie-dymu-tytoniowego?lang=plpl
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne 3.0 Polska*
dc.rights.licenceCC-BY-NC
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/legalcode*
dc.share.typeotwarte czasopismo
dc.subject.entobacco smokepl
dc.subject.enchemical carcinogenspl
dc.subject.enadditivespl
dc.subject.entobacco typespl
dc.subject.encigarette constructionpl
dc.subject.pldym tytoniowypl
dc.subject.plchemiczne kancerogenypl
dc.subject.pldodatkipl
dc.subject.plrodzaje tytoniupl
dc.subject.plbudowa papierosapl
dc.subtypeReviewArticlepl
dc.titleRakotwórcze działanie dymu tytoniowegopl
dc.title.alternativeCarcinogenic effect of tobacco smokepl
dc.title.journalRoczniki Państwowego Zakładu Higienypl
dc.typeJournalArticlepl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
Both epidemiological and experimental studies provide evidence of the dose-effect relationship between the number of cigarettes smoked and lung cancer risk, exposure to tar or tobacco smoke and skin cancers or squamous cell carcinoma of the trachea and lung. Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and volatile N-nitrosamines, and also tobacco specific N-nitrosamines are considered to be the major carcinogens in tobacco smoke. To exert carcinogenic effect these compounds require previous metabolic activation by biotransformation enzymes. Individual susceptibility to chemical carcinogens is genotype and phenotype dependent. Machine-measured yields of tar, nicotine, carbon monoxide, benzo[a]pyrene and Nnitrosonornicotine in cigarette smoke are significantly lower than actual intake by smokers. The following features have significant influence on the tobacco smoke composition, cancer risk and other disease risks relative to cigarette smoking: tobacco type and its modifications and also nitrate content in tobacco. Tobacco additives, including ammonia releasing substances, do not contribute to cigarette smoke composition and its toxicity. Filters, paper porosity, cigarette length and circumference as well as the number of tobacco cuts per inch (whether it is coarse-cut or fine-cut tobacco) are of primary significance for the chemical composition of cigarette smoke and health risk.
dc.abstract.plpl
Badania epidemiologiczne i doświadczalne na zwierzętach dowodzą, że istnieją zależności typu dawka-odpowiedź pomiędzy liczbą wypalonych papierosów i ryzykiem raka płuca, narażeniem na smołę papierosową lub dym papierosowy i nowotworami skóry lub rakiem płaskokomórkowym tchawicy i płuc. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (PAH) oraz lotne i swoiste dla tytoniu N-nitrozoaminy są głównymi czynnikami rakotwórczymi dymu tytoniowego. Związki te wymagają aktywacji metabolicznej z udziałem enzymów biotransformujących. Wrażliwość osobnicza na działanie chemicznych kancerogenów jest uwarunkowana genotypowo i fenotypowo. Wartości stężeń smoły, nikotyny, tlenku węgla, benzo[a]pirenu i N-nitrozonornikotyny w dymie papierosowym, uzyskane metodą maszynowego palenia, wyraźnie zaniżają rzeczywiste narażenie palaczy na te substancje. Na skład chemiczny dymu papierosowego i na ryzyko nowotworowe i poza nowotworowe istotnie wpływają: rodzaj tytoniu i jego modyfikacje oraz zawartość azotanów w tytoniu. Dodatki do tytoniu, w tym substancje uwalniające amoniak nie wpływają na skład chemiczny dymu i jego działanie toksyczne. Filtry papierosowe, porowatość bibułki, długość papierosa i jego obwód oraz grubość krajanki tytoniowej mają istotne znaczenie dla chemicznego składu dymu papierosowego.
dc.affiliationpl
Wydział Farmaceutyczny : Zakład Farmakognozji
dc.affiliationpl
Wydział Farmaceutyczny : Zakład Biochemii Toksykologicznej
dc.contributor.authorpl
Starek, Andrzej - 133480
dc.contributor.authorpl
Podolak, Irma - 133183
dc.date.accessionpl
2020-10-16
dc.date.accessioned
2020-10-16T07:57:14Z
dc.date.available
2020-10-16T07:57:14Z
dc.date.issuedpl
2009
dc.date.openaccess
0
dc.description.accesstime
w momencie opublikowania
dc.description.numberpl
4
dc.description.physicalpl
299-310
dc.description.publicationpl
1,4
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.description.volumepl
60
dc.identifier.eissnpl
2451-2311
dc.identifier.issnpl
0035-7715
dc.identifier.projectpl
ROD UJ / OP
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/248172
dc.identifier.weblinkpl
http://wydawnictwa.pzh.gov.pl/roczniki_pzh/rakotworcze-dzialanie-dymu-tytoniowego?lang=pl
dc.languagepl
pol
dc.language.containerpl
pol
dc.rights*
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne 3.0 Polska
dc.rights.licence
CC-BY-NC
dc.rights.uri*
http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/legalcode
dc.share.type
otwarte czasopismo
dc.subject.enpl
tobacco smoke
dc.subject.enpl
chemical carcinogens
dc.subject.enpl
additives
dc.subject.enpl
tobacco types
dc.subject.enpl
cigarette construction
dc.subject.plpl
dym tytoniowy
dc.subject.plpl
chemiczne kancerogeny
dc.subject.plpl
dodatki
dc.subject.plpl
rodzaje tytoniu
dc.subject.plpl
budowa papierosa
dc.subtypepl
ReviewArticle
dc.titlepl
Rakotwórcze działanie dymu tytoniowego
dc.title.alternativepl
Carcinogenic effect of tobacco smoke
dc.title.journalpl
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
dc.typepl
JournalArticle
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
32
Views per month
Views per city
Warsaw
7
Lodz
3
Ashburn
2
Konin
2
Koszalin
2
Ruda Śląska
2
Wilkszyn
2
Wroclaw
2
Dublin
1
Inowrocław
1
Downloads
starek_podolak_rakotworcze_dzialanie_dymu_tytoniowego_2009.odt
175
starek_podolak_rakotworcze_dzialanie_dymu_tytoniowego_2009.pdf
76