Analizy czasowa i częstotliwościowa zmienności rytmu serca są uznanymi metodami oceny aktywności układu autonomicznego w zakresie kontroli czynności układu sercowo-naczyniowego. W wielu badaniach wykazano, że obniżenie zmienności rytmu serca wiąże się z większym ryzykiem zgonów u pacjentów z zawałem serca, u chorych na cukrzycę oraz ze zwiększoną śmiertelnością w populacji ogólnej. Oprócz rokowniczego znaczenia zmienności rytmu serca w przewidywaniu zagrożenia zgonem w przypadku już istniejących schorzeń układu krążenia, wyniki wielu obserwacji wskazują, że zaburzenia równowagi współczulno-przywspółczulnej i opisujących ją wskaźników zmienności rytmu serca mogą wyprzedzać wystąpienie klinicznie jawnych patologii w zakresie układu krążenia. Opisywano związek obniżonej całkowitej zmienności rytmu serca z zapadalnością na choroby układu sercowo-naczyniowego, takich jak choroba wieńcowa, zawał serca, zastoinowa niewydolność serca. W badaniach potomków rodziców z nadciśnieniem tętniczym stwierdzono upośledzoną funkcję układu autonomicznego jeszcze przed wystąpieniem wysokich wartości ciśnienia. Natomiast w długofalowych badaniach prospektywnych, w tym populacyjnych, w których na początku zebrano dane dotyczące zmienności rytmu serca, wykazano istotną rolę składowych analizy częstotliwościowej zmienności rytmu serca w przewidywaniu rozwoju nadciśnienia tętniczego. Zmienność rytmu serca, jako metoda pozwalająca ocenić regulację funkcji układu sercowo-naczyniowego, zależną od autonomicznego układu nerwowego, wydaje się pomocna w ocenie ryzyka zapadalności na schorzenia układu krążenia oraz ryzyka zgonu. Jednak ustalenie, jakie parametry analizy czasowej i częstotliwościowej zmienności rytmu serca mają znaczenie rokownicze, podobnie jak określenie zakresu ich norm, wymaga szerszych badań.

Time and frequency domain analysis of heart rate variability is generally accepted method for the investigation of the activity of the autonomic nervous system in terms of control of cardiovascular functions. Many studies showed that deacreased heart rate variability is related to higher risk of mortality in patients with myocardial infarction, in diabetic subjects, and with increased mortality in the general population. Besides the prognostic importance of heart rate variability in patient who already are diagnosed with cardiovascular disorder, there are many observations, that some autonomic imbalance and changes in components of heart rate variability may preceed clinical symptoms of diseases of cardiovascular system. The relation of the decreased total heart rate variability with incidence of coronary heart disease, myocardial infartion or heart failure has been reported. The studies on offspring of hypertensives showed impaired function of the autonomic nervous system even before development of hypretension. The prospective observations, with several years long follow-up, showed an important role of the frequency domain components of heart rate variability in prediction of the incidence of hypertension. Heart rate variability, as the method allowing assessement of the autonomic nervous function seems to be promisisng for the stratification of the risk of incidence of cardiovascular disorders or mortality. However, there is no agrrement, which parameters should be used for risk stratification and the consensus on normal values has not yet been reached.