Comparison of fat mass in obese patients as measured by bioelectrical impedance and dual-energy X-ray absorptiometry

WSTĘP. Aktywność metaboliczna tkanki tłuszczowej prowadzi do wystąpienia cech zespołu metabolicznego, w tym: insulinooporności, zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej, nadkrzepliwości, nadciśnienia tętniczego oraz subklinicznego stanu zapalnego. Celem niniejszej pracy było porównanie metod oceniających ilość tkanki tłuszczowej i określenie ich znaczenia w ocenie tkanki tłuszczowej u otyłych pacjentów. MATERIAŁ I METODY. Analizie poddano dane 70 otyłych chorych, w tym 8 mężczyzn (11,4%) i 62 kobiety (88,6%), zgłaszających się do Poradni Leczenia Otyłości Kliniki Chorób Metabolicznych w latach 2001-2005. Oceniano pomiary antropometryczne oraz tkankę tłuszczową mierzoną za pomocą bioimpedancji elektrycznej aparatem BODYSTAT 1500 i densytometrycznie metodą DEXA densytometrem Lunar DPX. Ponadto analizowano ciśnienie tętnicze i parametry laboratoryjne: lipidogram, gospodarkę węglowodanową

• glukozę i insulinę w surowicy na czczo. Do oceny insulinowrażliwości zastosowano metodę HOMA. WYNIKI. Średni wiek badanych wynosił 45,2 roku (± 13,7), średni BMI 38,6 kg/m2 (± 5,4). W grupie badanej stwierdzono podwyższone średnie stężenie glukozy na czczo 5,2 mmol/l (± 1,1), a także wysokie stężenie insuliny na czczo 15,80 mjm./ml (± 7,5). Stwierdzono cechy znacznej insulinooporności ocenianej metodą HOMA, która wynosiła 3,58 (± 1,9). Nie wykazano istotnie statystycznie różnicy w ilości tkanki tłuszczowej ocenianej metodą bioimpedancji i densytometrycznie, odpowiednio: 46,7 (± ± 10,9) vs. 43,3 kg (± 9,1); p = NS. Nie wykazano różnic dotyczących zawartości procentowej tłuszczu ocenianej za pomocą obu metod, odpowiednio 46,0% (± 6,9) vs. 47,3% (± 6,6); p = NS. W badaniu densytometrycznym oceniano także ilość tłuszczu trzewnego stanowiącego 25,9% (± 18,0) tkanki tłuszczowej. U badanych stwierdzono podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego 5,3 mmol/l (± 1,1), cholesterolu frakcji LDL 3,2 mmol/l (± 0,9) oraz wysokie wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, odpowiednio: 135,5 mm Hg (± 15,9) i 85,6 mm Hg (± 9,1). Wykazano dodatnią korelację wskaźnika HOMA z ilością tkanki tłuszczowej oraz obwodem talii. WNIOSKI. Pomiary ilości tkanki tłuszczowej z zastosowaniem technik bioimpednacji i densytometrycznej wykazują porównywalne wielkości. Metoda bioimpedancji, jako tańsza i prostsza w zastosowaniu w codziennej praktyce, może stanowić dobry marker kontroli postępu redukcji masy ciała. Technika densytometryczna umożliwia dokładną ocenę ilości trzewnej tkanki tłuszczowej.

INTRODUCTION. Obesity is becoming increasingly common and is recognized as a major public health problem worldwide. There is growing evidence that obesity, and in particular central adiposity, has an important impact on predisposing metabolic risk factors for coronary heart disease such as hypertension, dyslipidaemia, glucose intolerance and diabetes. The aim of the study is to: 1) estimate total abdominal and abdominal visceral fat in obese patients by using bioelectrical impedance analysis (BIA) and dual-energy X-ray absorptiometry (DEXA) technique; and 2) compare those two measurements of body composition. MATERIAL AND METHODS. We performed a prospective study of data from 70 obese patients (8 mens and 62 womens) managed in the Department of Metabolic Disease in Krakow in years 2001-2005. We analysed data: anthropometrical measures, and abdominal fat assessed bioelectrical impedance analysis using BODYSTAT 1500 and DEXA method using a Lunar DPX densitometer. We also analysed blood pressure, lipid profile and fasting blood glucose and insulin level. We assess insulin resistance using HOMA. RESULTS. The mean age of patients were 45.2 (± 13.7) years old, mean body mass index (BMI) 38.6 (± 5.4) kg/m2. We found elevated a fasting blood glucose level 6.1 (± 1.1) mmol/l, and a very high fasting insulin level 28.0 (± 7.5) mIU/ml. The insulinresistance assesses by HOMA was 3.58 (± 1.9). We did not find statistical differences in body fat percentage assessed by both methods the BIA and DEXA scans, respectively: 46.0 (± 6.9) vs. 47.3% (± 6.6); p = NS. Both measures estimate the same abdominal fat mass, respectively 46.7 (± 10.9) vs. 43.3 (± 9.1) kg; p = NS. There was no difference related to percentage amount of fat measured by both methods [46.0 (± 6.9) vs. 47.3% (± 6.6); p = NS, respectively]. The amount of visceral fat also was calculated by using DEXA method, which was estimated as a 25.9% (± 18.0) of total fat tissue. We also found elevated serum total cholesterol level 5.2 (± 1.1) mmol/l, LDL-cholesterol 3.2 (± 0.9) mmol/l and high systolic and diastolic blood pressure, respectively 135.5 (± 15.9) i 85.6 (± 9.1) mm Hg. HOMA was strongly associated with fat mass and anthropometrical waist circumstance. CONCLUSIONS. The present results shows that the BIA and DEXA methods can be useful for assessment of body fat composition. BIA is easier to perform and can be helpful as a marker of reduction of body fat in medical practice. The use of DEXA can estimate abdominal fat and better predict metabolic disturbances in obese patients.