The sixth great extinction - causes and consequences for mankind.

Zróżnicowanie życia na wszystkich poziomach jego istnienia (genetycznym, populacyjnym, gatunkowym i ekosystemowym) stanowi fundament dla dóbr i usług, które ludzie mogą czerpać z natury. Należą do nich m.in tworzenie i użyźnianie gleby, zapylanie, rozsiewanie nasion i dostarczanie jedzenia oraz potrzebnych surowców. Łącznie wszystkie te korzyści nazywane są usługami ekosystemowymi. Wielu z nich nie da się zastąpić za pomocą środków znanych ludzkości, dla innych, próby zastąpienia wiązałyby się z ogromnymi kosztami. Istnienie stabilnych ekosystemów, z których można czerpać dane korzyści bez niebezpieczeństwa ich zniszczenia, jest uzależnione od wspomnianej różnorodności w obrębie gatunków, między nimi, jak również pomiędzy samymi ekosystemami. Obecnie jednak, bioróżnorodność Ziemi znajduje się w trakcie kryzysu, zwanego szóstym wielkim wymieraniem. Nazwa ta stanowi porównanie przebiegającego współcześnie procesu do pięciu okresów masowych wymierań, które wydarzyły się dziesiątki i setki milionów lat temu. Najnowsze wymieranie różni się jednak od poprzednich pod względem przyczyn. Do najważniejszych zagrożeń różnorodności biotycznej należą obecnie: niszczenie siedlisk, nadmierna eksploatacja gatunków, jak również zmiany klimatyczne, zanieczyszczenia oraz gatunki inwazyjne. Są to czynniki antropogeniczne, na które ludzkość ma wpływ i jest w stanie im przeciwdziałać. W tej pracy omawiam przykłady usług ekosystemowych, przedstawiam ogólny stan różnorodności biotycznej na przykładzie kilku wybranych grup gatunków oraz opisuję zagrożenia związane z działaniami człowieka, które powodują utratę bioróżnorodności.

Diversity of life at all levels (genetic, population, species and ecosystem) is the foundation for goods and services that people can derive from nature. They include, among others: soil formation and fertilization, pollination, seed dispersal, and the provision of food and raw materials. All these benefits together are called ecosystem services. Many of them cannot be replaced by any means known to mankind, others would be very costly to replace. The existence of stable ecosystems from which the benefits can be derived without the danger of their destruction depends on the diversity within species, between them, as well as between ecosystems. Currently the Earth's biodiversity is in the midst of a crisis known as the Sixth Great Extinction. This name showcases similarities of this process to five great extinction events that have that occurred tens and hundreds of millions of years ago. The latest extinction, however, differs from the past ones in terms of the reasons for its occurrence. Currently, the most important threats to biotic diversity are habitat destruction, overexploitation, climate change, pollution and invasive species. These are anthropogenic factors that humanity can influence and counteract. In this thesis, I discuss examples of ecosystem services, present the general state of biodiversity on selected groups of species and describe the risks associated with human activities, resulting in loss of biodiversity.