Możliwości zastosowania mediów cyfrowych w procesie nauczania i uczenia się języków obcych

Possible uses of digital media in the foreign language teaching and learning process

StreszczenieZjawisko postępującej digitalizacji wywarło znaczący wpływ na tradycyjne podejście do dotychczasowych form edukacji. Z tego powodu przedmiot zainteresowania poniższej pracy stanowią możliwe sposoby zastosowania mediów cyfrowych w procesie nauczania i uczenia się języków obcych. Jakie rodzaje mediów cyfrowych są obecnie dostępne dla nauczycieli i uczniów? Jakie są ich cechy charakterystyczne, zalety i możliwe zagrożenia związane z nimi? W jaki sposób można najkorzystniej zastosować media cyfrowe w procesie uczenia się i nauczania? Pytania te nasuwają się wraz z gwałtownym rozwojem nowoczesnych technologii i są stopniowo poruszane w niniejszej pracy dyplomowej.Pierwszy rozdział ma na celu rozróżnienie podstawowych pojęć w obszarze mediów w kontekście mediów cyfrowych. Wśród nich pojawiają się pojęcia dydaktyki medialnej, kompetencji medialnych oraz edukacji medialnej. Następnie sformułowane są cele zastosowania mediów cyfrowych niezależnie dla procesów uczenia się i nauczania. Kolejno nazwane i krótko scharakteryzowane zostają nowe formy nauczania i uczenia się, które mogą stanowić przykładowy model lekcji języka obcego możliwy do zrealizowania w dobie nowoczesnych technologii. Również podkreślone zostaje waga indywidualizacji ucznia i wewnętrznego zróżnicowania aktywności edukacyjnych, które są nieodłączną częścią poprawnie dydaktycznie przeprowadzonej jednostki lekcyjnej. Na koniec wymienione zostają potencjalne pułapki i zagrożenia, które są nierozerwalnie związane z aktywnością użytkownika nowoczesnych technologii. Ten punkt ma na celu uwrażliwienie przyszłych nauczycieli i uczniów na aspekty, które należy uwzględnić podczas planowania lekcji bądź samodzielnej nauki opartej na zastosowaniu mediów cyfrowych. Drugi rozdział prezentuje szeroką gamę narzędzi cyfrowych, które są powszechnie znane i często znajdują zastosowanie podczas wszelkich aktywności edukacyjnych. Należą do nich: filmy, nagrania, seriale, aplikacje mobilne, programy i gry komputerowe, interaktywne tablice, blogi, fora, komunikatory internetowe, i portale społecznościowe. Charakter każdego z powyższych mediów zostaje określony razem z jego sugerowanymi zastosowaniami.Ostatni rozdział dotyczy moich osobistych badań. Znajdują się w nim: analiza metodologii, przedmiot, cele, przebieg i wyniki podjętej przeze mnie pracy badawczej. Finalnie, ostateczne wnioski zostały sformułowane na podstawie samodzielnie zgromadzonych danych, które dowodzą rosnącego znaczenia mediów cyfrowych dla procesu edukacji wśród uczniów należących do młodej generacji. Podsumowując, omawiana praca licencjacka zawiera praktyczne wskazówki dotyczące lekcji języka i samodzielnego uczenia się języka obcego, jak również przybliża podstawowe, niejednokrotnie nowo- zdefiniowane pojęcia dotyczące mediów cyfrowych.

SummaryThe phenomenon of digitalisation has heavily influenced the traditional approach toeducation. Therefore, the scope of interest of this work comprises possible applications ofdigital media in the processes of foreign language teaching and learning. What types of digitalmedia are available at present? What are their features, potentials and conceivable risksinvolved therein? How can digital media be applied in the learning and teaching processes?These questions arise alongside the progressive development of modern technologies and aregradually brought up in the present thesis.The first chapter seeks to differentiate between the basic notions referring to the fieldof media in the digital context. The concepts of Media Didactics, Media Competence andMedia Education appear. Secondly, the objectives of digital media usage are definedindependently for the processes of learning and teaching. Then, the new teaching and learningforms are named and characterised in brief since they may influence the standard languagelesson pattern in the digital age. Afterwards, attention is directed to the issues of a learner’sIndividualisation and Internal Differentiation, which are part and parcel of didactically correctpractice. Last but not least, potential pitfalls and threats that are inextricably connected withthe user’s activity with the involvement of new media are subject to scrutiny. This point intendsto sensitize future teachers and learners to the aspects that should be taken into considerationbeforehand.The second chapter outlines a wide array of digital tools that are commonly known andbroadly applicable nowadays, such as: films, videos, series, mobile applications, computerprograms and computer games, interactive blackboards, blogs, forums, chat rooms, onlinecommunicators, and social networks. The vital characteristics of each medium are specified inconjunction with their suggested applications.The last chapter pertains to my personal research. It looks into the methodology, thesubject, the goals, the course of the research and the results of the research I have undertaken.Eventually, the final conclusions are drawn on the basis of the collected data that evidence anincreasing significance of digital media for young learners.Overall, the present dissertation offers practical guidelines for a language lesson andunassisted language learning and clarifies, at the same time, essential newly-formed termsaround the digital media.

ZusammenfassungDas Phänomen der Digitalisierung hat die traditionelle Einstellung zu bisheriger Bildungsformen stark beeinflusst. Aus diesem Grund stehen im Mittelpunkt des Interesses folgender Arbeit mögliche Anwendungen digitaler Medien beim Lehren und Lernen einer Fremdsprache. Welche Arten von digitalen Medien gibt es derzeit? Welche Merkmale, Potenziale und denkbare Risiken sind verbunden mit der Nutzung der Neuen Medien? Wie können digitale Medien bestmöglich im Lern- und Lehrprozess eingesetzt werden? Diese Fragen werden neben der fortschreitenden Entwicklung von den modernsten Technologien in der vorliegenden Bachelorarbeit schrittweise angesprochen.Das erste Kapitel hat zum Ziel, zwischen den Grundbegriffen zu unterscheiden, die sich auf das Gebiet der Medien im digitalen Kontext beziehen. Unter ihnen erscheinen die Konzepte der Mediendidaktik, Medienkompetenz und Medienerziehung. Daraufhin werden die Ziele der Nutzung digitaler Medien unabhängig für den Lern- und Lehrprozess definiert. Dann werden die neuen Lehr- und Lernformen kurz benannt und charakterisiert, da sie ein Standardmuster eines Sprachunterrichts im digitalen Zeitalter sein können. Anschließend wird die Aufmerksamkeit auf die Themen der Individualisierung eines Lernenden und der Binnendifferenzierung gerichtet, die ein wesentlicher Teil eines didaktisch richtig ausgeführten Unterrichts sind. Schließlich werden die potenziellen Fallen und Gefahren genannt, die untrennbar mit der Aktivität des Nutzer neuer Medien verbunden sind. Dieser Punkt soll die zukünftigen Lehrer und die Lernenden für die heiklen Aspekte der Mediennutzung sensibilisieren, die im Voraus berücksichtigt werden sollten.Das zweite Kapitel stellt eine breite Palette digitaler Tools dar, die heutzutage allgemein bekannt sind und oft verwendet werden, wie z. B.: Filme, Videos, Serien, mobile Anwendungen, Computerprogramme und Computerspiele, interaktive Tafeln, Blogs, Foren, Chatrooms, Online-Kommunikatoren, und soziale Netzwerke. Die wichtigen Merkmale jedes Mediums werden samt vorgeschlagener Anwendungsmöglichkeiten angegeben. Das letzte Kapitel bezieht sich auf meine eigene Forschung. Es umfasst die Methodik, das Thema, die Ziele, den Verlauf und die Ergebnisse der Forschung, die durchgeführt wurde. Letztendlich werden die endgültigen Schlussfolgerungen auf der Grundlage der gesammelten Daten gezogen, die eine zunehmende Bedeutung digitaler Medien für die jungen Lernenden belegen. Insgesamt bietet die vorliegende Dissertation praktische Richtlinien für den Sprachunterricht und das selbstständige Sprachenlernen und verdeutlicht die wesentlichen, mehrfach neu formulierten Begriffe rund um die digitalen Medien.