The limitation of the right to self-determination in terms of the right to consent as an act of the autonomy of the will in relation to the selected particular health services

Celem niniejszej pracy jest próba określenia granic, na jakie napotyka pacjent w realizacji swojego prawie do samostanowienia (widocznego szczególnie w prawie do zgody) oraz analizy motywów, jakimi kierował się ustawodawca wyznaczając powyższe ograniczenia. Rozważania ograniczone zostały w szczególności do wybranych szczególnych świadczeń zdrowotnych, będących rezultatem postępu medycyny ostatnich dekad, dla których, z uwagi na ich nietypowy, nie będący stricte terapeutycznym charakterem, konieczne stało się określenie dodatkowych warunków dopuszczalności ich wykonania, określonych nie tylko przez ustawodawcę, ale przede wszystkim przez orzecznictwo oraz doktrynę przez odpowiednie stosowanie lex generalis lub stosując owe przepisy w drodze analogii. W ramach niniejszego opracowania autorka podejmuje się analizy charakteru instytucji zgody pacjenta na gruncie karnoprawnym oraz cywilnoprawnym oraz według reguł ogólnych prawa medycznego, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązku lekarza w zakresie realizacji prawa pacjenta do informacji, zgodnie z koncepcją zgody poinformowanej.W kolejnej części pracy autorka skupia się na regułach dotyczących zgody w zakresie szczególnych świadczeń zdrowotnych mających skutki cechujące się pewnego rodzaju nieodwracalnością – przede wszystkim na zabiegu przerwania ciąży oraz transplantacji ex vivo, nawiązując także do świadczeń medycznie wspomaganej prokreacji, zaniechania uporczywej terapii, sterylizacji oraz korekty płci. Poprzez powyższą analizę autorka podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie jakie ograniczenia – prawne i rzeczywiste - napotyka osoba wykazująca wolę skorzystania szczególnych świadczeń zdrowotnych oraz to, czy aktualne przepisy chronią w sposób prawidłowy dobra prawne samych zainteresowanych.

The limitation of the right to self-determination in terms of the right to consent as an act of the autonomy of the will in relation to the selected particular health servicesThe aim of this thesis is to take an attempt to set difficulties faced by the patients during the execution of their autonomy right to self-determination, and analysis of the legislator’s intention in regard to determination of above limitations. The reflexions has been especially reduced to particular health services (as a result of the medical progress of recent decades) which compel lawmaker as well as judges or doctrine – by proper application of lex generalis or per analogiam - to create additional admissible because of the atypical and non-therapeutical character of the abovementioned particular health services. At the beginning, the thesis takes on the examination of patient’s consent – in the field of private law, penal law and under the general terms of medical law with particular attention to application of patient’s right to information according to the concept of informed consent. In the next unit, the author focuses on the principles of patient’s consent in the context of particular health services characterized by irreversible results – especially the abortion and the transplantation ex vivo but referring to medically assisted procreation, futile medical care, sterilisation or gender confirmation surgeries also. By this analysing the author tries to identify the practical and legal limitations which are encountered by the person having a will to perform abovementioned services and to verify if the actual legislation protects legal interest in the right way.