Impact of lobbying regulation at European level on the phenomenon of the democratic deficit in the political system of the European Union

Unia Europejska obecnie jest najbardziej zaawansowaną organizacją międzynarodową sui generis na świecie. Sukces procesu integracji europejskiej opierał się na wspólnych doświadczeniach historycznych, interesie ekonomicznym, ale również na woli politycznej elit na kontynencie europejskim. Wraz z instytucjonalizacją procesu integracyjnego, system polityczny UE nabierał coraz bardziej wyrazistego charakteru, jednocześnie budząc wątpliwości codo usprawiedliwienia jego coraz większej jurysdykcji. Deficyt demokracji stał się jednym z największych wyzwań, z którymi UE powinna się zmierzyć obecnie. Rozwiązanie problemu deficytu demokracji wymaga kompleksowego podejścia. Jednym z którego aspektów jest uregulowanie relacji UE z szeroko pojętym społeczeństwem obywatelskim, lub też grupami interesu. Stanowią one nieodłączny element każdego współczesnego systemu politycznego, w tym UE. Instytucje UE podejmując decyzje mające bezpośredni skutek dla obywateli oraz podmiotów gospodarczych w dużej mierze zawdzięczają grupom interesów dostarczenie jej komunikatów potrzebnych dla z jednej strony legitymizacji swoich działań, z drugiej służą gwarancją skuteczności przyjętych rozwiązań. Niniejsza praca poświęcona jest rozważaniom na temat miejsca i roli grup interesu, oraz realizowanym przez nich działaniom lobbingowym w kontekście obecnego deficytu demokracji w systemie politycznym UE. W pierwszym rozdziale zbadano zjawisko deficytu demokracji z perspektywy istniejących teorii, a w drugiej części przyjrzano się obecnemu stanowi deficytu przez pryzmat wybranych kryteriów oraz przy pomocy dostępnych badań empirycznych.W drugim rozdziale pracy nakreślono stan prawny regulacji relacji grup interesu a instytucjami unijnymi. Rozdział opisuje chronologię wydarzeń, która miała pokazać logikę wdrażanych rozwiązań regulacyjnych. Ujęto zarówno perspektywę instytucji UE, jak i samych grup interesów. Opisano również obecną platformę współpracy grup interesów z Unią.Rozdział trzeci został poświęcony dwóm przypadkom zawarcia umów handlowych między UE a państwem trzecim. Skupiono się na dwóch przypadkach umów handlowych: Kompleksowej Umowie Gospodarczo-Handlowej między Kanadą a UE oraz Transatlantyckim Partnerstwie w dziedzinie Handlu i Inwestycji. Wybór tych umów jest nieprzypadkowy oraz jest związany z jednej strony z ogromną falą krytyki istniejącej wokół nich, a z drugiej strony z kontekstem historycznym, w którego trakcie negocjacje miały miejsce.Ostatni, czwarty, rozdział stanowi analityczne połączenie wszystkich dotychczasowych rozdziałów w jedną całość. Biorąc pod uwagę teoretyczną podbudowę przedstawioną w rozdziałach pierwszym i drugim, a także praktyczne wybrane wyniki realnie zaistniałych sytuacji opisanych w rozdziale trzecim. Zależności które zostały uwidocznione w trzecim rozdziale zostały poddane akumulacji myślowej oraz miały naprowadzić na drogę dalszych rozważań, które powinny być toczone w tym kierunku.

The European Union is currently the most advanced international sui generis organization in the world. The success of the European integration process was based on shared historical experience, economic interest, but also on the political will of the elites across the European continent. Along with the institutionalization of the integration process, the EU's political system has become increasingly expressive, while raising doubts justifying its growing jurisdiction. The democratic deficit has become one of the biggest challenges the EU should face today. Addressing the democratic deficit problem requires a comprehensive approach. One of the aspects of which is the regulation of EU relations with broadly understood civil society or interest groups. They are an integral part of every modern political system, including the EU. EU institutions, while making decisions having a direct effect on citizens and business entities, to a large extent owe interest groups to provide them with the messages needed to legitimize their activities on the one hand, and to guarantee the effectiveness of the solutions adopted on the other. This work is devoted to considerations about the place and role of interest groups, and their lobbying activities in the context of the current democratic deficit in the EU political system.The first chapter examines the phenomenon of democracy deficit from the perspective of existing theories, and the second part looks at the current state of the deficit through the prism of selected criteria and with the help of available empirical studies. The second chapter of the work outlines the legal status of regulation of relations between interest groups and EU institutions. The chapter describes the chronology of events, which was to show the logic of implemented regulatory solutions. The perspective of both EU institutions and interest groups was included. The current platform for cooperation between interest groups and the Union was also described. Chapter three is devoted to two cases of trade agreements between the EU and a third country. The focus was on two cases of trade agreements: the Comprehensive Economic and Trade Agreement between Canada and the EU, and the Transatlantic Trade and Investment Partnership. The choice of these agreements is not accidental and is associated on the one hand with a huge wave of criticism existing around them, and on the other with the historical context during which the negotiations took place. The last, fourth chapter is an analytical combination of all previous chapters into one whole. Taking into account the theoretical foundation presented in the first and second chapters, as well as practical selected results of real situations described in the third chapter. The relationships that were highlighted in the third chapter were subjected to mental accumulation and were to lead the way to further considerations that should be pursued in this direction.