Mental toughness, sensitivity, and perceived stress in athletes

Głównym celem niniejszej pracy jest weryfikacja wpływu odporności psychicznej i wrażliwości na postrzegany stres u sportowców oraz analiza różnic pomiędzy grupą sportowców uprawiających sporty indywidualne i grupowe pod względem poziomu wrażliwości i odporności psychicznej. Zweryfikowane zostaną także korelacje między trzema zmiennymi: poziomem odporności psychicznej, wrażliwości i postrzeganego stresu. Część teoretyczna pracy składa się z czterech części. W rozdziale pierwszym przedstawione zostały różne podejścia teoretyczne i próby zdefiniowania pojęcia odporności psychicznej. W dalszej jego części pracy przedstawiłam model 4C autorstwa Clough’a, Earle’a oraz Sewell’a (2002, za: Strycharczyk, Clough, 2015). Rozdział drugi poświęcony został na omówienie badań dotyczących wrażliwości i opisanie koncepcji Aron (Aron, Aron, 1997) dotyczącej wrażliwość przetwarzania zmysłowego. W trzecim rozdziale przedstawiam tło teoretyczne dotyczące postrzeganego stresu, a także koncepcje i badania poświęcone problematyce stresu. Czwarty rozdział zawiera charakterystykę sportu i kariery sportowej, a także opis specyfiki pracy psychologa sportu. W piątym rozdziale przedstawiam badania własne. Omówiono w nim cel i obszar badania, postawione zostały pytania badawcze oraz hipotezy wraz z uzasadnieniem. Następnie opisana została charakterystyka grupy badanej oraz narzędzia użyte w celu weryfikacji postawionych hipotez. Posłużono się Skalą Odczuwanego Stresu PSS-10 (Juczyński, Ogińska-Bulik, 2009) do pomiaru poziomu postrzeganego stresu, Highly Sensitive Person Scale (1996) do określenia poziomu wrażliwości oraz Kwestionariusza Mental toughness Questionnaire Plus w tłumaczeniu przygotowanym przeze mnie i doktor Krystynę Golonkę do pomiaru poziomu odporności psychicznej na potrzeby niniejszej pracy. Następnie przedstawiona została procedura badania oraz metody statystycznej analizy wyników. Rozdziały szósty obejmuje analizę uzyskanych wyników, statystyki opisowe badanych zmiennych, a także weryfikację postawionych hipotez. Rozdział siódmy zawiera interpretację i dyskusję wyników, a także wnioski teoretyczne, metodologiczne oraz aplikacyjne wysnute na podstawie przeprowadzonego badania. Wykazano, iż wrażliwość oraz odporność psychiczna istotnie wpływają na poziom postrzeganego stresu (R2=0,44, F(2,72)=28,57, p<0,0001). Potwierdzono dodatnią korelację pomiędzy wrażliwością a postrzeganym stresem (r=0,36, p<0,001). Z analizy wynika także, iż odporność psychiczna jest ujemnie związana z postrzeganym stresem (r=-0,68, p<0,001), a wrażliwość z odpornością psychiczną korelują negatywnie (r=-0,28, p<0,001) również na istotnym statystycznie poziomie. Porównując grupę sportowców indywidualnych z uprawiającymi sporty drużynowe nie wykazano różnic w poziomie odporności psychicznej (Z=1,055, p<0,294) i postrzeganego stresu (Z=0,541, p<0,587). Wyniki badań wskazują natomiast, że sportowcy trenujący indywidualnie charakteryzują się wyższym poziomem wrażliwości od sportowców uprawiających sporty drużynowe (t(71)=2,76, p<0,008).Ósmy rozdział stanowi zakończenie, w którym znajduje się podsumowanie pracy, a także sugestie dotyczące ewentualnej replikacji lub rozszerzenia badania, które zostało przeze mnie wykonane. Ostatnimi elementami tej pracy jest spis literatury cytowanej oraz aneks, w którym znalazła się ankieta socjodemograficza w opracowaniu własnym.

The main purpose of this thesis is to verify the impact of mental toughness and sensitivity to perceived stress in athletes and to analyze the differences between individual athletes and team athletes in terms of level of sensitivity and mental toughness. Correlations between three variables: mental toughness, sensitivity and perceived stress are also included in statistic analyze. The theoretical part of the work consists of four parts. In the first chapter contains theoretical background of mental toughness and previous research. In the next part I presented the 4C model by Clough, Earle, and Sewell (2002, in: Strycharczyk, Clough, 2015). The second chapter is devoted to the discussion of sensitivity studies and the description of the Aron concept (Aron, Aron, 1997) of sensory-processing sensitivity. In the third chapter theoretical background of perceived stress. The fourth chapter contains the characteristics of sport and sports career as well as a description of the specifics of the work of a sport psychologist.The fifth chapter is the second part of the work, it concerns the evaluation of the study. It discusses the purpose and area of research, questions posed regarding research and hypotheses with justification. Then, the characteristics of the group and the tools used to determine the hypotheses were described. The Perceived Stress Scale PSS-10 (Juczyński & Ogińska-Bulik, 2009) was used to measure the level of perceived stress, Highly Sensitive Person Scale in the translation of Gulla and Golonka (1996) to measure sensitivity. Krystyna Golonka and I translated the Mental Toughness Questionnaire Plus to measure the level of mental toughness among athletes. Then the methods of statistical analysis of results and test procedure were presented.Chapters six and seven cover the third part of this work. The first of the above includes obtained results, descriptive statistics of variables and verification of the hypotheses. Chapter seven contains the interpretation and discussion of the results, as well as theoretical, methodological and application conclusions based on the conducted research. It has been proven that sensitivity and mental resistance affect the level of perceived stress to a statistically significant level (R2=0.44, F(2.72)=28.57, p<0.0001). A positive correlation between sensitivity and perceived stress was confirmed (r=0.36, p<0.001). From the analysis there is conclusion that mental toughness is negatively associated with perceived stress (r=-0.68, p<0.001), and sensitivity with mental resistance correlate negatively (r=-0.28, p<0.001) also at a statistically significant level . Comparing the group of individual athletes with team athletes shown no differences in the level of mental resistance (Z=1055, p<0.294) and perceived stress (Z=0.541, p<0.587). Athletes training individually turned out to be characterized by higher sensitivity level than athletes practicing team sports (t(71)=2.76, p<0.008).The eighth chapter contains a summary of the thesis, as well as suggestions for possible replication or extension of this research. The last elements of this work are the list of cited literature and the annex, which contained a sociodemographic survey.