Grzeczność w dyskursie biznesowym. Analiza próśb w e-mailach biznesowych w ramach teorii grzeczności

Głównym celem niniejszej pracy magisterskiej było zbadanie zjawiska grzeczności językowejw elektronicznej komunikacji biznesowej. W tym celu przeprowadzono analizę zachowańjęzykowych kupców, znajdujących odzwierciedlenie w ich korespondencji do dostawcy.Podstawą materiałową badań przedstawionych w niniejszej pracy były e-maile kupcówkierowane do sprzedawcy, które, przy użyciu modelu grzeczności Browna i Levinsona, zostałyzbadane pod kątem zastosowanych strategii grzecznościowych. W ślad za wyżejwymienionymi badaczami, zbadano praktyki grzecznościowe za pomocą których kupcykierowali prośby do dostawcy. Praca ta stanowi przede wszystkim pragmalingwistyczną analizęwzorców realizacji próśb i składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział, opierając się naliteraturze przedmiotu, stanowi punkt wyjścia do dalszej analizy zachowań grzecznościowych.W rozdziale tym wyjaśniono dlaczego uprzejmość jest zarówno problem językowym, jak ispołecznym, przedstawiono szczegółową prezentację teorii grzeczności wraz z powiązanymipojęciami, takimi jak twarz i akty mowy. Opisano również współczesną komunikacjębiznesową i jej problemy. W rozdziale drugim przedstawiono cele badawcze. Wyjaśnionometodologię analizy aktów mowy, a także opisano rodzaj analizowanych sytuacji oraz jejuczestników, wraz z informacjami o typie interakcji i hierarchii partnerów. Określono równieżograniczenia badania. W trzecim rozdziale pracy przedstawiono analizę pragmalingwistycznąstrategii grzecznościowych zastosowanych w prośbach. Głównym celem rozdziału byłozbadanie oraz zademonstrowanie środków językowych wybieranych przez kupców spośróddostępnych środków językowych w kierowanych do sprzedawcy prośbach. Szczegółowoomawiano mechanizmy stojące za strategiami oraz zademonstrowano ich funkcjonalnąimplementację licznymi przykładami pochodzącymi z korpusu. Ze względów praktycznych niewszystkie prośby mogły być cytowane. Na podstawie analizy pragmalingwistycznejwyciągnięte zostały wnioski socjolingwistyczne dotyczące interakcji interpersonalnych międzykupcami a dostawcą. Analiza strategii grzecznościowych rzuciła światło na rutynowe praktykikupujących oraz pozwoliła zrozumieć, w jaki sposób relacje społeczne są realizowane przez język w badanym kontekście. Jak pokazało badanie, kupcy przede wszystkim koncentrują na ochronie negatywnej twarzy sprzedawcy. Pomimo faktu, że relacja między stronami jest asymetryczna, z większą siłą (P) kupców, prośby bezpośrednie nie są preferowane. Stosowanie prób bezpośrednich, których można by się spodziewać w relacjach hierarchicznych, nie jest popularną praktyką w e-mailach kierowanych do dostawcy. Pomimo większej władzy kupców, wyraźnie zwracają oni uwagę na relacyjne cele interakcji,skupiając się głównie na dawaniu opcji sprzedawcy, a nie narzucaniu swojej woli. Takie zachowaniakomunikacyjne są charakterystyczne dla relacji kooperacyjnych. Wybory językowe kupców sąwyraźnym wskaźnikiem partnerstwa, a nie władzy i wyższości. Pozwala to stwierdzić, że kupcy, pomimo asymetrii władzy w tym kontekście, rezygnują z nadrzędnej pozycji na rzecztworzenia partnerstwa. Analiza pokazała, że względna władza jednostki niekoniecznie jestwyznacznikiem uprzejmości językowej. Nawet w warunkach, w których dysproporcja władzyjest znaczna, stosunkowo silne jednostki często korzystają z form językowych, które oferują„słabszej” stronie ochronę twarzy.

The main goal of this dissertation was to investigate the phenomenon of linguistic politeness inelectronic business communication. For this purpose, an analysis of the linguistic behaviour ofbuyers, as reflected in their correspondence to the supplier, was conducted. The material basisfor the research presented in this paper consisted of the e-mails which buyers sent to the seller.This work is primarily a pragmalinguistic analysis of the requests Using Brown and Levinson'spoliteness model the e-mails were examined in terms of politeness strategies employed. Thethesis is divided into three chapters. Chapter 1, which is based on the subject literature, is thestarting point for further analysis of polite linguistic behaviours. In this chapter it is explainedwhy politeness is both a linguistic and a social problem, and a detailed presentation of the theoryof politeness along with related concepts such as face and speech acts is presented. Modernbusiness communication and its problems are also described. Chapter 2 presents the researchgoals. The methodology of speech act analysis is explained, the type of situations analysed andits participants are described, along with information on the type of interaction and the hierarchyof business partners. The study restrictions are also identified. Chapter 3 presents thepragmalinguistic analysis of politeness strategies used in requests. The main objective of thechapter is to investigate and demonstrate the linguistic devices chosen by the buyers from avariety of means available. Mechanisms behind the strategies are discussed in detail and theirfunctional implementation demonstrated with numerous examples from the corpus. Due topractical reasons, not all requests could be cited. Based on pragmalinguistic analysis,sociolinguistic conclusions have been drawn regarding interpersonal interactions betweenbuyers and suppliers. The examination of politeness strategies shed light on the routinizedpractices of the buyers and further on the understanding of how politeness strategies are usedand how social relationships are enacted through language in this particular context. As theanalysis showed, buyers primarily focus on protecting the negative face of the seller. Despitethe fact that the relationship between the participants is asymmetrical, with greater power (P)of the buyers, direct on-record requests are avoided. The use of direct request, which could beexpected in hierarchical relationships, is not a popular practice in buyer’s e-mails to thesupplier. Despite the greater power of the buyers, they clearly pay attention to the relationalgoals of interaction, focusing mainly on giving the seller options and avoiding imposition. Suchcommunication behaviours are characteristic of cooperative relationships. The linguisticchoices of buyers are a clear indicator of partnership, rather than power and superiority. This allows to conclude that buyers, despite the asymmetry of power in this context, sacrifice theirsuperior position in favour of developing partnerships with the seller. The analysis shows thatthe relative power of an individual is not necessarily a predictor of linguistic politeness. Evenin the circumstances where there is a significant power disparity, individuals with greaterrelative power often use linguistic forms that protect and maintain the “weaker” party’s face.