Tłumaczenie nazw własnych w filmach animowanych produkcji Walt Disney Animation Studios. Analiza porównawcza oryginalnej wersji językowej z wersjami dubbingowanymi na język włoski i język polski

Translation of proper names in animated feature films of Walt Disney Animation Studios. Comparative analysis of original English version with versions dubbed into Italian and Polish

W niniejszej pracy przeprowadzamy analizę tłumaczenia nazw własnych, wyselekcjonowanych z pięciu filmów pełnometrażowych wyprodukowanych po roku 2010 przez Walt Disney Animation Studio w technice CGI (computer generated imagery) w ich oryginalnej wersji językowej wraz z wersjami dubbingowanymi na język włoski i język polski. W pierwszej kolejności przedstawiamy ramy teoretyczne dotyczące tłumaczenia audiowizualnego i jego różnych wariantów, ze szczególnym uwzględnieniem dubbingu. W dalszej części prezentujemy podstawowe pojęcia związane z elementami kulturowymi w procesie tłumaczenia, w celu omówienia w sposób bardziej szczegółowy tłumaczenia nazw własnych. Następnie przedstawiamy korpus oraz metodologię badań. Do analizy zostały wybrane nazwy własne z animowanych filmów pełnometrażowych w celu omówienia złożoności produktu audiowizualnego przeznaczonego dla dziecięcego odbiorcy. Analizujemy proces tłumaczeniowy nazw własnych, pozycjonując zastosowane techniki tłumaczeniowe na dwóch przeciwnych biegunach: strategii egzotyzacji z jednej strony i strategii udomowienia z drugiej. Wyniki naszych badań pokazują, że tendencją dominującą w wersji włoskiej jest strategia egzotyzacji, natomiast polska wersja zdecydowanie skłania się ku strategii udomowienia.

In the present work we perform an analysis of the proper names in five Walt Disney Animation Studio animated feature films produced after 2010 with the CGI (computer generated imagery) technique in their original English version and versions dubbed into Italian and Polish. First of all, we present the theoretical framework related to audiovisual translation and its’ different modalities with the particular emphasis on dubbing. Next, we analyze the basic concepts of cultural specific elements in the process of audiovisual translation in order to present in specific translation of proper names. Afterwards, we introduce our corpus and the methodology of the research. For our study we have chosen proper names from animated feature films in order to observe complexity of an audiovisual product destined to the infant audience. We analyze the process of translation of proper names, placing the applied techniques on two opposite poles: foreignization strategies and domestication strategies. The results of our analysis show that in Italian version dominate foreignization techniques, meanwhile in the Polish one the domestication techniques.

Nel presente elaborato analizziamo la traduzione dei nomi propri individuati da cinque lungometraggi d’animazione prodotti da Walt Disney Animation Studios dopo l’anno 2010 realizzati con la tecnicha di CGI (computer generated imagery) nella loro versione originale con i rispettivi doppiaggi in italiano e polacco. Nella prima parte di questo studio presentiamo il quadro teorico relativo alla traduzione audiovisiva e le sue diverse modalità con particolare enfasi sulla modalità di doppiaggio. A continuazione, riportiamo i concetti fondamentali relativi agli elementi culturali all’interno del processo di traduzione audiovisiva, per poi presentare in modo più dettagliato la traduzione dei nomi propri. Dopodiché presentiamo il corpus e la metodologia della nostra analisi. Per il nostro elaborato abbiamo scelto i nomi propri individuati dai lungometraggi d’animazione ai fini di osservare la complessità del prodotto audiovisivo destinato a un pubblico infantile. Prendiamo in analisi il processo di traduzione dei nomi propri, posizionando le tecniche applicate su due poli opposti: le strategie estranianti da una parte e addomesticanti dall’altra. I risultati dell’analisi dimostrano che nella versione italiana dominano la strategia di estraniamento, mentre la versione polacca presenta le tendenze addomesticanti.