Cosmology and Theodicy in Plutarch’s „De sera numinis vindicta"

W dialogu "De sera numinis vindicta" ("O odwlekaniu kar bogów") filozof średnioplatoński Plutarch z Cheronei stawia czytelnika przed kwestią sprawiedliwości bożej i przedstawia swój projekt teodycei. Przedmiotem pracy jest kontekstowa analiza tego projektu ze szczególnym uwzględnieniem jego kosmologicznej podstawy. Zasadniczą tezą, zadającą porządek dociekań, jest twierdzenie o ściśle kosmologicznym charakterze problemu teodycei w myśli Plutarcha. Wobec tego główną część badań stanowi rekonstrukcja kosmologii Cheronejczyka, dokonana przy szczególnym uwzględnieniu centralnej roli pojęcia Duszy. Kluczowe dla tej rekonstrukcji fragmenty pism Plutarcha, przede wszystkim "De animae procreatione in Timaeo" ("O powstaniu duszy w Timajosie"), zostają poddane analizie w kontekście swoich platońskich źródeł i współczesnych autorowi tendencji, z których najistotniejszą stanowi centralny dla średniego platonizmu etyczny ideał bogopodobieństwa.

In "De sera numinis vindicta" Plutarch of Chaeronea, a Middle Platonic philosopher, investigates Divine Justice and formulates his project of theodicy. The thesis aims at analyzing this project in the context of it's historical background in the doctrines of Platonism and it's theoretical basis in Plutarch's cosmology. The core hypothesis, which determines the whole structure of the argument, is that of a strictly cosmological character of the problem of Divine Justice in Plutarch's thought. Therefore, the main part of the investigation is devoted to the reconstruction of Chaeronean's cosmology, with special regard to the central role of the concept of Psyche. The key textual material, particularly from "De animae procreatione in Timaeo", is subject to analysis which relates it to the most important loci of Corpus Platonicum and to Plutarch's contemporary influences, most important of which being the Middle Platonist ethical paradigm of godlikeness.