Loom weights as a source of informations about material culture based on finds from the agora at Paphos in Cyprus.

Tkactwo stanowiło w starożytności jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu. Świat antyczny znał trzy rodzaje warsztatu tkackiego: krosno poziome (ziemne), krosno z górną i dolną ramą oraz krosno z osnową obciążoną ciężarkami. Ciężarki tkackie są najczęściej występującą pozostałością krosna tkackiego. Materiał ten występuje w dużych ilościach na stanowiskach archeologicznych, zarówno w Basenie Morza Śródziemnego, jak i w krajach Bliskiego Wschodu. Przez lata ciężarki tkackie były zabytkami zupełnie pomijanymi w publikacjach lub błędnie interpretowanymi. Ostatnio coraz częściej stają się przedmiotem zainteresowania w środowisku archeologicznym. Celem niniejszej pracy jest próba opisu, analizy, porównania oraz osadzenia w szerszym kontekście archeologicznym znalezisk ciężarków tkackich pochodzących z badań wykopaliskowych prowadzonych przez ekspedycję Zakładu Archeologii Klasycznej Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego na agorze w Nea Pafos, w latach 2011-2014 oraz 2015-2018.Podczas 8 lat wykopalisk zgromadzono 16 zabytków tej kategorii. Ciężarki jako materiał archeologiczny stanowią bardzo różnicową grupę. Pod względem kształtu, wagi, wielkości oraz materiału, z którego zostały wykonane. Zestaw ciężarków znajdujących się w zbiorach misji PAP jest jednak mało zróżnicowany. Wszystkie ciężarki zostały poddane analizie metrycznej oraz makroskopowej analizie gliny, z której zostały wykonane. Zabytki z Nea Paphos mają charakter przypadkowych znalezisk oraz najprawdopodobniej prezentują technologię produkcji, charakterystyczną dla Cypru oraz krajów Lewantu.

Weaving was one of the most important industries in ancient times. The ancient world knew three types of weaving workshop: horizontal/ground loom, two beam vertical loom and warp weighted loom. Loom weights are found in the large numbers in archeological sites in the Mediterranean and the Middle East. For many years loom weights have been ignored in publication or misinterpreted. The prupose of the thesis is to describe, analyze, compare and define the archaeological context of loom weights from the excavations carried out by the expedition of the Jagiellonian University, on the agora in Nea Paphos, in the years 2011-2014 and 2015-2018.During 8 years of exavations 16 loom weights were collected. Loom weights are very diverse group, in terms of shape, weight, size, and the material from which they were made. However the set of loom weights from the Paphos Agora Project resources is not very various. All loom weights were subject to metric and macroscopic analisis of caly. The artifacts from NeaPaphos are most likely accidental finds and probably present the production technology, charakteristic for Cyprus and Levant countries.