"Per deam Partulam et Pertundam nunc est bibendum!" : some remarks on the small gods in the light of the fourteenth episode of James Joyce’s "Ulysses"

Epizod "Trzoda Heliosa" zawiera krótką wzmiankę o dwóch mało znanych rzymskich boginiach porodu i prokreacji. Artykuł przedstawia w skrócie starożytnie opisy "małych bogów", w szczególności tych związanych z rodzeniem i wychowaniem dzieci, oraz ich znaczenie w religii rzymskiej. Autorka postuluje, że Malachi Mulligan, nawiązując do eonów bogów. odwołuje się w tym epizodzie do koncepcji wszechświata wypełnionego nieskończoną ilością bóstw, a tym samym stoi w opozycji do Stefana Dedalusa, który opowiada się za istnieniem jednego Wszechojca. Podobną opozycję można zaobserwować w religii rzymskiej (proces absorpcji kompetencji małych bogów przez bóstwa główne). Nawiązanie do małych bogów służy również jako przejście pomiędzy dwoma epizodami: Partula, bogini porodu, jest ściśle związana z epizodem "Trzoda Heliosa", podczas gdy Pertunda, bogini (nie uściślając) seksu, z kolejnym epizodem, "Kirke". Łacińska inwokacja do bogiń kończy się horacjańską frazą "nunc est bibendum", adhortacją do picia; odnosi się ona do "zwycięstwa" Miny Purefroy nad śmiercią (tj. zawartością kończącego się epizodu) oraz wprowadza tematykę picia i świętowania, której poświęcony jest następny epizod.

The “Oxen of the Sun” episode contains a brief mention of two little-known Roman goddesses of child-bearing and procreation. The present paper traces the ancient descriptions of “small gods”, particularly those associated with child-bearing and rearing, and their importance in Roman religion. It is argued that Malachi Mulligan, by alluding to eons of gods, evokes in this episode the concept of the universe filled with an infinite multitude of divinities, and thus stands in opposition to Stephen Dedalus, who argues for the presence of one all-father. A similar opposition was noticeable in the Roman religion (the process of major gods “absorbing” the smaller ones). The allusion to the small gods also serves as a transition between the “Oxen of the Sun” and “Kirke” episodes: Partula, the goddess of birth, is firmly associated with the former episode, while Pertunda, the goddess of (broadly speaking) sex, with the latter. The Latin invocation to the goddesses ends with the Horatian phrase “nunc est bibendum”, an exhortation to drink: it references the “victory” of Mina Purefroy over death (i.e. the content of the current episode) and introduces the subject of drinking and revelry, which is to follow.