Postać wróżki w kilku francuskich tekstach narracyjnych z XII i XIII wieku

Fairy woman in some french narrative texts from twelfth and thirteenth centuries

Tematem pracy magisterskiej jest postać wróżki w kilku narracyjnych tekstach francuskich, emblematycznych dla XII i XIII wieku. Są to : Lancelot en prose (fragmenty), Guingamor, Désiré, Graelent oraz dwa lais Marii z Francji : Lanval i Guigemar. Celem pracy jest porównanie postaci wróżek w tych utworach pod kątem ich charakteru, roli, jakie odgrywają, oraz stopnia pokrewieństwa ze światem cudowności. Praca koncentruje się przede wszystkim na analizie fragmentów opisujących moment spotkania wróżki z bohaterami ze świata bretońskiego, ponieważ ten epizod wydaje się mieć nadrzędne znaczenie dla charakterystyki wróżki.Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich, zatytułowany « Bohaterowie spotkania », zawiera charakterystykę bohaterów w oparciu o informacje zawarte w tekstach w sposób eksplicytny. Aspekty, które są brane pod uwagę to wygląd bohaterów, ich pochodzenie, status społeczny, funkcja, jaką pełnią w społeczeństwie, oraz nadnaturalne zdolności. Drugi rozdział, « Słowo spotkania », zawiera analizę wypowiedzi bohaterów, która pozwala na opisanie ich uczuć, emocji, pragnień i zamiarów, czasem ukrywanych. Trzeci rodział, « Przestrzeń spotkania », opisuje elementy i symbolikę przestrzeni, w której spotykają się bohaterowie. W tym rozdziale poruszam również temat śmierci, ściśle związany z motywem wróżki.Konkluzje zawierają podsumowanie roli wróżki w życiu rycerza, najczęściej jako jego kochanki/przyjaciółki lub, w przypadku Lancelota, adopcyjnej matki. Rola wróżki jest niezwykle istotna – to dzięki niej bohater może wywiązać się ze swoich rycerskich obowiązków. Jednakże, wróżka może też odgrywać negatywną rolę. Podczas gdy Lancelot en prose ukazuje dwa oblicza wróżki, dobre i złe, podobne rozgraniczenie nie jest możliwe w przypadku lais, gdzie wróżka jest postacią dwuznaczną.

The subject of the master’s thesis is a fairy woman in some narrative French texts, emblematic of the twelfth and thirteen centuries: Lancelot en prose (in some passages), Guingamor, Désiré, Graelent and two lais of Mary of France: Lanval and Guigemar. The purpose of this dissertation is to compare the fairy women-protagonists of these texts for their caracter, role and relation with the merveilleux. I focus on the moment of the meeting of a fairy woman and protagonists from the Breton world because this seems to be an episode of paramount importance to characterize the fairy woman.The dissertation consists of three chapters. The first one, « The protagonists of the meeting », includes characteristics of the protagonists, based on information given explicitly by the texts. Aspects that are taken into account are the characters' appearance, their origin, social status function they perform in society, as well as their supernatural abilities. The second chapter, « The word of the meeting », is an analysis of the words exchanged by the protagonists. It gives an oppportunity to reveal their feelings, emotions, desires and, sometimes hidden intentions. The third chapter, « The space of the meeting », focuses on the elements and the symbolism of the space in which the characters meet. In this chapter, I also address the theme of death, closely related to the motive of the fairy woman.In the conclusions, I sum up the role of the fairy woman in the life of her lover or, in the case of Lancelot, her adopted son.The role of the fairy woman in the protagoniste’s live is extremely important – she gives him a chance to fulfill his knight's duties. However, the fairy woman may also play a negative role.While Lancelot en prose shows two faces of the fairy woman: good and evil, in the lais, the fairy woman appears as an ambiguous figure.

Ce mémoire de maîtrise se concentre sur le personnage de femme féerique dans quelques textes narratifs français emblématiques des XIIème et XIIIème siècles : le Lancelot en prose (extraits), le lai du Guingamor, le lai du Désiré, le lai du Graelent ainsi que deux lais de Marie de France : le Lanval et le Guigemar. Le but du mémoire est de comparer les protagonistes-femmes féeriques de ces textes en ce qui concerne leur caractère, les rôles qu’elles jouent et leur rapport avec le merveilleux. Nous mettons l’accent sur le moment de la rencontre de la femme féerique et des chevaliers venant du monde breton car ce moment nous semble d’une importance primordiale pour caractériser la femme féerique.Le mémoire se compose de trois chapitres. Le premier, « Les protagonistes de la rencontre », comprend une caractéristique des protagonistes fondée sur les informations données explicitement par les textes. Nous nous concentrons donc sur l’apparence des protagonistes, leur provenance, leur position et fonction sociales ainsi que leurs capacités surnaturelles. Le deuxième chapitre, « La parole de la rencontre », est une analyse des propos échangés par les protagonistes. Elle permet de découvrir leurs sentiments, émotions, désirs et intentions, parfois cachées. Le troisième chapitre, « L’espace de la rencontre », se concentre sur les éléments et la symbolique de celle-ci. Dans ce chapitre, nous abordons aussi le thème de la mort qui reste fortement lié au motif de la femme féerique.Dans les conclusions, nous récapitulons les informations sur le rôle de la femme féerique dans la vie de son amant/ami ou, dans le cas de Lancelot, de son fils adoptif. Son rôle est important car elle donne au protagoniste la possibilité de remplir sa fonction sociale de chevalier. Cependant, la femme féerique peut aussi jouer un rôle négatif. Tandis que le Lancelot en prose dessine un double portrait de la femme féerique, fondé sur l’opposition le bien/le mal, dans les lais, c’est un personnage ambigu.