Civil liability of State in regard to vaccination

Obowiązkowe szczepienia ochronne są ważnym elementem ochrony zdrowia publicznego. Nałożenie tego rodzaju obowiązku przez państwo powinno jednak spełniać pewne minimalne wymogi, aby nie być nadmiernie uciążliwe dla osób nim obarczonych. Działanie tego rodzaju nie może przerzucać całej odpowiedzialności za wadliwe działanie systemu ochrony zdrowia na obywatela. Z tego też względu postanowiłam zbadać możliwe podstawy dochodzenia roszczeń od Skarbu Państwa za niewywiązywanie się przez państwo z nałożonego nań obowiązku. Punktem wyjścia mojej pracy była prezentacja i ocena obecnych regulacji dotyczących obowiązkowych szczepień ochronnych, rozpoczynając od Konstytucyjnych podstaw tego działania tj. art. 68 ust. 4, przez ZapobChoróbU normujące sposób wykonania szczepienia, ale również EgzAdmU, które określa sposób egzekucji tego rodzaju obowiązków. Ważnym elementem moich rozważań była relacja między obowiązkiem szczepień a autonomią pacjenta, gdzie wbrew obowiązującej linii orzeczniczej sądów administracyjnych uznałam prymat autonomii. Następnie konieczne było przedstawienie poszczególnych podstaw odpowiedzialności Skarbu Państwa oraz przesłanek koniecznych do wykazania podczas dochodzenia roszczeń. Ten rozdział pracy rozpoczęłam od przedstawienia regulacji Konstytucyjnej oraz prawa międzynarodowego, które to unormowania stanowią istotną podstawę dla obecnego brzmienia art. 417, 417(1) i 417(2) KC. Omówienie poszczególnych przesłanek ww. artykułów skoncentrowało się na przesłankach szczególych dla tych regulacji, tj. bezprawności, wykonywania władzy publicznej, słuszności oraz aktu normatywnego i prejudykatu. Przesłanki szkody oraz związku przyczynowego zawarte w ww. artykułach rozumiane są tak jak na podstawie innych przepisów prawa cywilnego, w związku z tym omówione zostały jedynie w niezbędnym zakresie. Ostatni rozdział stanowił subsumpcję dwóch poprzednich, prezentując z początku poglądy doktryny i orzecznictwa na kwestię wykonywania władzy publicznej w systemie ochrony zdrowia oraz w udzielaniu świadczeń zdrowotnych, by następnie zaprezentować, w jakich sytuacjach możliwe jest dochodzenie od Skarbu Państwa roszczeń za działania lub zaniechania związane z wykonywaniem szczepień, będące wykonywaniem władzy publicznej.

Mandatory vaccination is an important element of public health. Imposing such a duty by the state needs to fullfill minimal requirements, in order not to be too much of a burden, for those who are obliged. Such action cannot shift whole responsibility for foulty health care system from the state to the citizen. That is why I decided to research possible grounds to claim compensation from State’s Treasury for not complying with their duties. The ground point of my thesis was to present and review current laws concerning mandatory vaccination, that can be found in Constitution and legal statutes. An important part of my work was relation between patient’s autonomy and mandatory vaccination, where contrary to the decision of courts, I admitted the primacy of autonomy. The next step was to present each legal basic for State’s Treasury civil liability and premises necessary to prove whilist pursuing a claim. For that I presented regulations situated in Constitution, as well as in international law, what are foundations for current wording of art. 417, 417(1) i 417(2) of Civil Code. During that chapter I focused on premises particular for this regulation: illicitness, exercise of official authority, equity, normative act and prejudication. Premise of damage and injury, as well as causal relationship are understood in the same way as in other civil law regulations, so they were presented compendiously, only in the neccessary scope. Last, and the most important chapter of my thesis consisted of subsumption of previous chapters - presenting opinions of courts and doctrine on the exercise of official authority in health care organization system and providing health services. Only after that it was possible to present possibilities on pursuing claims from State’s Treasury for activities and nonfeasance in regard to mandatory vaccination, what is execution of official authority.