Nutritional programming - the impact of mother's nutrition on health and life of the child

Programowanie żywieniowe jest złożonym i wielokierunkowym procesem, który rozpoczyna się już na kilka tygodni przed zapłodnieniem. Pierwsze 1000 dni, a więc od momentu poczęcia do około 2. roku życia dziecka, jest czasem niezwykłej plastyczności organizmu. Założenia teorii programowania metabolicznego opisują sposób, w jaki zachowania żywieniowe matki wpływają na kształtowanie kluczowych narządów i tkanek dziecka rozwijającego się w jej łonie. Właściwy rozwój w życiu płodowym okazuje się być jednym z kluczowych czynników prewencyjnych otyłości i wielu chorób cywilizacyjnych. Początkowe hipotezy zakładały wpływ składników odżywczych pochodzących z diety matki na tkanki takie jak mózg, trzustka czy nerki, jednak w kolejnych latach przeprowadzono badania potwierdzające wpływ odżywiania na szereg innych układów i procesów, w tym na rozwój intelektualny. Istotne okazały się właściwe przyrosty masy ciała kobiety w ciąży oraz ilości spożywanego przez nią białka, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, żelaza, jodu, kwasu foliowego oraz witaminy D. Ponadto zachowania żywieniowe matki oraz rodzaj porodu powiązano z kształtowaniem mikrobiomu jelitowego dziecka. Skład mikrobiomu ma z kolei wpływ na rozwój różnych chorób, w tym zespołu metabolicznego i alergii. Zbilansowana i zróżnicowana dieta matki pozwala także poznawać dziecku różnorodne smaki jeszcze w okresie prenatalnym. Proces programowania żywieniowego zachodzi równie intensywnie w okresie niemowlęctwa. Wówczas ważnymi determinantami są karmienie piersią oraz prawidłowe rozszerzanie diety niemowlęcia. Mleko kobiece jest najdoskonalszym pokarmem o unikalnym składzie, który zmienia się w zależności od potrzeb dziecka. Właściwe odżywianie niemowlęcia w pierwszych miesiącach życia kształtuje jego nawyki żywieniowe oraz ułatwia akceptację nowych smaków w późniejszym okresie życia.

Nutritional programming is a complicated and multidirectional process that actually begins a few weeks before conception. The first 1000 days, so from conception to about 2 years of age, is a time of extraordinary plasticity of the body. The assumptions of the theory of metabolic programming describe how the mother's nutritional behaviour influences the formation of key organs and tissues of the child developing in her womb. Proper development in fetal life turns out to be one of the key factors in the prevention of obesity and many civilization diseases. Initial hypotheses assumed the influence of nutrients derived from the mother's diet on tissues such as brain, pancreas and kidneys, but in the following years many researches were conducted to confirm the influence of nutrition on a number of other systems and processes, including intellectual development. The proper weight gain of pregnant women and the amount of protein, polyunsaturated fatty acids, iron, iodine, folic acid and vitamin D consumed by them turned out to be important. Moreover, the nutritional behaviour of the mother and the type of childbirth were connected with the formation of the baby's intestinal microbiome. The composition of the microbiome, in turn, affects the development of many diseases, including metabolic syndrome, as well as allergies. A balanced and varied diet of the mother allows the child to explore various tastes in the fetal life, because they penetrate into the amniotic fluid. The process of nutritional programming also takes place in the infancy period - then breastfeeding and proper expansion of the infant's diet are important determinants. Women's milk is the most perfect food with a unique composition, which changes depending on the needs of the child. Proper nutrition of an infant in the first months of life shapes its eating habits and facilitates acceptance of new tastes in later life.