Notarial activity, notarial form, form of notarial deed - conceptual analysis

W niniejszej pracy poddano analizie pojęcia: czynność notarialna, forma notarialna i forma aktu notarialnego. Celem tych badań jest wyjaśnienie znaczenia wspomnianych terminów oraz określenie zachodzących między nimi relacji. Z braku lub marginalizacji rozważań na ten temat bierze się ryzyko popełnienia błędów w nauce prawa, zwłaszcza cywilnego. Zniekształca to obraz stosunków prawnych których uczestnikiem jest notariusz. Ponadto przekłada się na wadliwą redakcję aktów notarialnych, protokołów wizytacyjnych i formułowanie niedopuszczalnych powództw. Wyniki badań skłaniają do sformułowania postulatu zmian w prawie o notariacie, w tym opowiedzenia się ustawodawcy za określonym charakterem zawodu notariusza.Praca dzieli się na trzy rozdziały, a każdy z nich na paragrafy. Konstrukcja całej pracy oparta jest na przechodzeniu od pojęć bardziej ogólnych, o szerszym zakresie, do coraz bardziej szczegółowych. Z kolei wewnętrzna struktura rozdziałów zorganizowana jest według zasady porównań z różnymi terminami związanymi z działalnością notariatu. Punktem odniesienia są zwłaszcza przepisy ustawy - Prawo o notariacie i kodeksu cywilnego. Rozdział pierwszy poświęcony jest czynności notarialnej. Wyodrębniono pomocniczo trzy konteksty, w jakich podjęto próbę wyjaśnienia jej istoty i charakteru. Są to: osoba notariusza, źródło czynności notarialnej oraz odmowa jej dokonania. W dalszych rozważaniach powiązano czynność notarialną z czynnością urzędową, obowiązkiem wyjaśniająco-doradczym, czynnością procesową i czynnością prawną. W rozdziale drugim przedmiotem analizy jest forma notarialna. Wykładni poddano zwłaszcza sformułowanie art. 1 § 1 pr. not., w myśl którego nadanie formy notarialnej może być obowiązkowe lub wynikać z „pragnienia” stron. Następnie opisano relację tego artykułu z art. 79 pkt 8 pr.not. oraz wzajemny stosunek formy notarialnej i czynności prawnej.Rozdział trzeci dotyczy formy aktu notarialnego. Przedstawiono jej rozumienie na tle kodeksu cywilnego oraz ustawy - Prawo o notariacie, jej funkcje i przykłady zastosowania. Kluczowym zagadnieniem uczyniono relacje formy aktu notarialnego i formy notarialnej, zwracając uwagę na ich błędne utożsamianie. Następnie powiązano formę aktu notarialnego z czynnością prawną oraz opisano źródła wymagania zachowania tej formy.

The following terms have been subject to an analysis in this study: notarial activity, notarial form and form of notarial deed. The objective of this research is to explain the meaning of the said terms and to determine the relationships between them. In the absence of or due to marginalization of deliberations on this issue, a risk of making mistakes arises in the science of law, especially civil law. This distorts the picture of legal relationships in which a notary public participates. Furthermore, this is reflected in defective editing of notarial deeds, visitation reports and formulation of unacceptable actions in law. Results of the research inspire formulation of a postulate for amendments in the law on notarial services as well as induce the legislator to pronounce for a particular nature of the profession of a notary public.The study is divided into three chapters and each and every chapter is split into paragraphs. Structure of the entire study is based on a transfer from more general terms, with a broader scope, to increasingly detailed ones. In turn, the internal structure of the chapters is arranged according to the principle of comparisons with various terms related to notarial services. In particular, provisions of the Act - Law on notarial services and Civil Code are the reference point. The first chapter discusses the notarial activity. Three contexts, in which it was attempted to explain its essence and nature, have been separated on an auxiliary basis. They are: notary public, source of notarial activity and refusal to conduct the notarial activity. In further deliberations, the notarial activity has been linked with the official activity, the explanatory and advisory obligation, the action in connection with legal proceedings and the legal activity. The notarial form is a subject matter of the analysis in the second chapter. In particular, formulation of Article 1 § 1 of Notarial Law has been subject to interpretation, pursuant to which the award of the notarial form may be compulsory or may arise from the “desire” of the parties. Afterwards, the relationship between this Article and Article 79 point 8 of Notarial Law has been described as well as the mutual relationship of the notarial form and legal activity.The third chapter pertains to the form of notarial deed. Its meaning in the light of the Civil Code and the Act - Law on Notarial Services, its functions and examples of use have been presented. The relationships between the form of notarial deed and notarial form have been made crucial, paying attention to their erroneous identification. Afterwards, the form of notarial deed has been linked with the legal activity as well as sources required to maintain this form were described.