The origin of spherules in the Cretaceous-Paleogene bordering rocks of the Skole Nappe - based on the analysis of their chemical composition

Granica K/Pg wyznaczona na obszarze płaszczowiny skolskiej (polskie Karpaty zewnętrznae) w profilu Bąkowiec, który zawiera się w osadach formacji ropianieckiej (Gasiński i Uchman, 2011) stała się inspiracją do badań nad innymi niż mikropaleontologiczne dowodami impaktu, który miał miejsce 65 mln lat temu. Z pobranych w obrębie interwału granicznego próbek udało się wypreparować cząstki sferyczne nazywane w pracy sferulami. Badania w mikroskopie skaningowym elektronowym z mikrosondą EDS pozwoliły na szczegółową analizę sferul i poznanie: składu chemicznego, charakteru powierzchni i struktur wewnętrznych. Interpretując wyniki udało się wydzielić 3 główne grupy sferul: sferule bogate w żelazo, sferule bogate w fosfor (apatytowe) i sferule bogate w węgiel. Ostatnia grupa została podzielona na 3 podgrupy ze względu na swoją odmienność i są to: sferule węgliste charakteryzujące się czarną barwą i pęcherzykowatym wypełnieniem, sferule węgliste o żółtym kolorze i pozostałe węgliste sferule.

Cretaceous/Paleogene boundary, which was pointed on the area of Skole Nappe (Polish Outer Carpathians), in Bąkowiec section in a sediment of Ropianka Formation (Gasiński i Uchman, 2011) has become an inspiration to research other than micropaleontological proof of an impact, which had place 65 mln years ago. From the samples collected within the boundary interval, spherical particles called spherules were selected. Research in an electron scanning microscope with an EDS micro probe allowed detailed analysis of spherules and recognition of: the chemical composition, surface character and internal structures. By interpreting the results, three main groups of spherules were distinguished: iron-rich spherules, phosphorus-rich spherules (apatite spherules) and carbon-rich spherules. The last group was divided into three subgroups due to their differentness: carbon-rich spherules characterized by black color and vesicular filling, carbon-rich spherules characterized by yellow color and other carbon-rich spherules.