Rozwój nazwisk na terenie dawnych niemieckich wysp językowych w południowej Polsce

The development of surnames in the area of German language islands in southern Poland

Celem tej pracy magisterskiej jest przedstawienie i analiza niemieckich nazwisk występującychna terenie Łańcuta, a dokładniej we wsiach Albigowa, Kraczkowa i Markowa. W częściteoretycznej przedstawione są aspekty onomastyki i rozwoju fenomenu nazwisk. Analizanazwisk składa się z następujących części: etymologia danego nazwiska i aspekty dopasowaniadanego nazwiska do polskiego systemu fonetycznego. 􀄩eby nazwisko zostało dopasowane dopolskiego systemu fonetycznego zachodziły ró􀄪ne procesy, t.j. delabializacja, zmiękczenie,kontrakcja, monoftongizacja i zastąpienie. Głównym 􀄨ródłem tej pracy są listy nazwiskwystępujących w Albigowej, Kraczkowej i Markowej, które zostały udostępnione dziękiuprzejmości urzędów gminy Łańcut i Markowa.

The aim of this thesis is a presentation and analysis of German surnames in the area of Łańcut,to be more precised from three villages, namely Albigowa, Kraczkowa and Markowa. Thetheoretical part includes the presentation of various aspects of onomastics and its history of theorigin. The analysis of the surnames consists of two parts, that is etymology of a given surnameand the aspects of its adaptation to a Polish phonetical system. The surnames, in order to beadapted to the Polish phonetical system, were subjected to various processes, namelydelabialisation, softening, contraction, monophthongisation and distortion. The main source ofinformation of this thesis are three lists of surnames from Albigowa, Kraczkowa and Markowa,which had been made available thanks to local authorities of Łańcut and Markowa.

Das Ziel dieser Arbeit ist die Darstellung der Herkunft und die Analyse der Entwicklung vonden deutsch-stämmigen Familiennamen aus der Landshuter Umgebung, genauer gesagt, ausdrei Dörfern, nämlich Albigowa, Kraczkowa und Markowa. Es werden mehrere theoretischenAspekte der Namenforschung und Geschichte der Entstehung von Familiennamen präsentiert.Die Analyse der dort vorkommenden Familiennamen besteht aus zwei Teilen, es werdennämlich Etymologie eines Familiennamens und Aspekte der Anpassung an das polnischeLautsystem dargestellt. Damit die deutschen Familiennamen an das polnische Lautsystemangepasst werden konnten, mussten mehrere Prozesse vorliegen, nämlich Entrundung,Erweichung, Verkürzung, Kontraktion, Monophthongierung und Entstellung. Die Hauptquelleder vorliegenden Arbeit sind die Listen von Familiennamen, die in Albigowa, Kraczkowa undMarkowa vorkommen. Diese wurden dank der Höflichkeit von Gemeindeämter von Landshutund Markowa zur Verfügung gestellt.