Stanislaw Konraski's and Karol Surowiecki's polemics with deism. About religion of worthy people and The moutain in labour

Niniejsza praca przedstawia dwie polskie polemiki z deizmem. Jedna z nich to "O religii poczciwych ludzi", napisana przez Stanisława Konarskiego, druga zaś to "Góra rodzącą" Karola Surowieckiego. Początkowy rozdział poświęcony jest pierwszemu dziełu. Prezentuje on sylwetkę autora, profil jego osobowości, okoliczności powstania utworu, budowę polemiki oraz jej wewnętrzny podział. Zajmuje się także pojęciem „poczciwy”, zawartym w tytule, które omawiane jest w całej pracy Konarskiego. Przedstawiono zdanie autora o filozofach francuskich, które prezentuje on na kartach swojego dzieła. Praca ukazuje argumenty oraz typowe środki stylistyczne zawarte w polemice, takie jak epitety i różnego rodzaju wyliczenia. Kolejny rozdział charakteryzuje pracę Karola Surowieckiego i opisuje ją pod kątem jego sposobu argumentacji. Zajmuje się również innymi częściami długiej, oświeceniowej polemiki z deizmem, której elementem jest "Góra rodząca". W dziele użyto ezopowej bajki, jako punktu wyjścia dla rozważań o kondycji wieku XVIII, dlatego niniejsza praca zajmuje się pojęciem bajki oraz tym, co wiąże się z jej zastosowanie w takim charakterze. Ostatni rozdział porównuje "Górę rodzącą" oraz "O religii poczciwych ludzi" pod kątem wizualnych różnic, tematu, jaki podejmują, użytych środków stylistycznych, zastosowania konkretnych pojęć oraz reakcji, jakie wywołały obie prace w środowiskach kościelnych.

Thesis “Stanislaw Konraski's and Karol Surowiecki's polemics with deism. About religion of worthy people and The moutain in labour” is characterization and comparison two polemics with deism, which is talking about in title. First chapter of the thesis depicts opus of Stanislaw Konarki entitled About religion of worthy people. Describes biography of author and his personality, opportunities of creation of his work, understanding term “worthy”, structure of opus, authors meaning about philosophers. The thesis says about Stanislaw Konarski’s meaning about enlightenment French philosophers like Wolter, Jean-Jacques Rousseau and others. The work contains typical feature of Konarski’s way of criticism, like enumerations or epithets. Second chapter was focused on The mountain in labor by Karol Surowiecki, with is the part of a long public polemics about deism, atheism, Church and priesthood in Poland, in the time of enlightenment. Surowiecki used Aesop’s fairytale like a basis in his polemic and argumentation about vitiation of XVIII century, so the thesis explains tale term and his way of argumentation. The last chapter included comparisons The mountain in labor and About the religion of worthy people. Thesis considers subject both works, visual differences, attitude to French philosophers and his ethic. The work is focused of authorities of authors, their favorites stylistics and reception his works by catholic Church.