Kolkhoz novel and village prose. The view of «rural» literature based on «Virgin Soil Upturned» by Mikhail Sholokhov and «Alive» by Boris Mozhayev

Tytuł niniejszej pracy licencjackiej to Powieść kołchozowa i proza wiejska. Obraz literatury «wiejskiej» na podstawie «Zoranego ugoru» Michaiła Szołochowa i «Żywego» Borysa Możajewa. Te dwa zjawiska literackie stanowiły ważną część porewolucyjnej prozy w Rosji Radzieckiej. Autorzy zarówno powieści kołchozowej, jak i prozy wiejskiej opisywali życie rosyjskich chłopów podczas lub po procesie kolektywizacji i rozkułaczania, jednak czynili to zgoła różnie.Czasy socjalizmu i władzy Józefa Stalina były niewątpliwie jednym z najokrutniejszych doświadczeń w całej historii rosyjskiego chłopstwa. Żyło ono w ubóstwie i ciągłym strachu przed prześladowaniem. Wszystkie własności chłopów zostały siłą przekazane do kołchozów, w których pracowali oni ciężko za nikłe wynagrodzenie; własność prywatna była zakazana. Za nieposłuszność nakazom groziła eksterminacja lub wysłanie do obozu pracy. Powieść kołchozowa była ideologicznym gatunkiem literackim, typowym dla lat 30.-40., kiedy jedyną dozwoloną w Rosji Radzieckiej metodą artystyczną był realizm socjalistyczny. Od tego czasu pisarze zmuszeni byli do gloryfikowania życia wiejskiego poprzez ukazywanie szczęśliwych chłopów i bogatego urodzaju. Zakazanym było przedstawianie realnych konfliktów. Bohaterów pokazywano tylko w kontekście pracy; nie było ważnym ich życie emocjonalne. Narrator był subiektywny; rozdzielał wszystkich bohaterów na pozytywnych i negatywnych. Pozytywni bohaterowie to ci, którzy poświęcali swoje życie dla kolektywnej pracy, trudu w imię partii socjalistycznej. Celem powieści kołchozowej było szerzenie propagandy. Przykładem tego gatunku jest utwór Michaiła Szołochowa pt. Zorany ugór. Proza wiejska przeżywała swój rozkwit w latach 50., kiedy władza była w rękach Nikity Chruszczowa. Literatura zaznała wtedy trochę swobody dzięki odwilży chruszczowowskiej. Pisarze poczuli odpowiedzialność za to, aby ukazać wiejskie życie w realistyczny sposób po latach surowej cenzury i propagandy – z jej ubóstwem, biedą i chłopami, którzy mają za sobą okrutne doświadczenia. Zaczęto przedstawiać również indywidualne życie bohaterów, ich psychologizm. Zwrócono uwagę na problemy egzystencjonalne, takie jak moralność, przywiązanie do ziemi, stosunki międzyludzkie, biurokracja. Jako przykład prozy wiejskiej do analizy wybrane zostało opowiadanie Borisa Możajewa pt. Żywy.Głównym celem niniejszej pracy jest ukazanie najważniejszych cech tych zjawisk literackich oraz porównanie ich z pomocą analizy powyższej powieści i opowiadania. Autorka postawiła sobie za cel również przedstawienie, jakim zmianom ulegała literatura wiejska w dwudziestym stuleciu oraz jak wpływały na nią decyzje polityczne i wydarzenia historyczne w kraju. Powyższe studium jest niezbędne dla zrozumienia rosyjskiego pisarstwa wiejskiego.

The present bachelor’s thesis’s title is Kolkhoz novel and village prose. The view of «rural» literature based on «Virgin Soil Upturned» by Mikhail Sholokhov and «Alive» by Boris Mozhayev. These two literature phenomena were an important part of the Soviet Russia’s post-revolutionary prose. Both kolkhoz novel and village prose considered the life of Russian farmers during or after the process of collectivisation and dekulakization by using different methods. Undoubtedly, the times of socialism and power in hands of Joseph Stalin were one of the most acute experiences in the whole history of Russian agriculture. People lived in poverty and relentless fear of persecution. All their householdings were handed over to the collective farms where they worked hard for small rewards; private properties were suspended. The ones who disobeyed were exterminated or sent to prison camps. Kolkhoz novel is an ideological literary genre typical for the 1930s-1940s when the only allowed art style in Soviet Russia was socialist realism. According to this method, the writers were to glorify the agricultural life by showing joyful people and prosperous harvest. They were not allowed to show any conflicts. The characters were shown only during work; they didn’t have any emotional life. The narrator was subjective and he divided all characters by positive and negative ones. The positive ones were sacrificing all their lives for collective labour, work for the political party, building socialism. The aim of the kolkhoz novel was to spread propaganda. An example of this genre is the novel Virgin Soil Upturned by Mikhail Sholokhov.The village prose raised in the 1950s when the power was in hands of Nikita Khrushchev. The literature got slightly more liberal thanks to the Khrushchev Thaw. The writers felt responsible for showing the Russian rural life in the realistic way after the years of strict censorship and propaganda – with its poverty, misery and farmers who went through a cruel probation. They started showing the individual life of characters as well; they brought attention to existential problems, such as morality, attachment to the land, interpersonal relationships, bureaucracy. To analyse an example of village prose the author chose the story Alive by Boris Mozhayev.The main aim of the thesis is to picture the features of presented literary genres and to equate them by analysing the foregoing novel and story; the author had in view to show how the Soviet ‘rural’ literature has been changing during the XX century and how the political decisions and historical events affected the culture as well. The study is essential in understanding the history of Russian agricultural literature.