The curse of poetry - Alfred de Vigny and Juliusz Słowacki

Mnogość romantycznych koncepcji poezji i natchnienia wiąże się z wielorakimi postawami poetów wobec źródła swoich inspiracji. Znajdowanie ukojenia w pisaniu, poczucie wyższości, nieprzeciętny talent poetycki będą świadczyć o błogosławionym wpływie poezji na życie artysty. Nie było tak w przypadku wszystkich bohaterów utworów romantycznych i ich twórców. Odmienną postawą jest poczucie bolesnego wybraństwa, nieszczęśliwego naznaczenia, które zmusza twórcę do pisania. Wobec tego artysta słowa jako ofiara własnego geniuszu całe swoje (zazwyczaj krótkie) życie musi podporządkować przyjmowaniu natchnień. Ciążące nad nim od urodzenia przekleństwo sprawia, że każdy z etapów jego życia jest nieudany: dzieciństwo – pełne cierpienia, miłość – nieszczęśliwa, wrażenia – wciąż niewystarczające. Dodatkowym problemem dla poety romantycznego jest niezrozumienie, odrzucenie przez społeczeństwo, a nawet uznanie go za chorego psychicznie. Bunt, który rodzi się w poecie wynika z chęci uwolnienia się spod władzy zniewalających go nadprzyrodzonych myśli. Jednak zerwanie z nimi, jak pokazuje literatura romantyzmu, kończy się dla artysty utratą sensu życia, a w rezultacie samobójstwem. Tę mroczną wizję stanu poetyckiego wysnuwa przedstawiciel pesymizmu religijnego Alfred de Vigny, twórca "Stella" oraz analizowanego w pracy dramatu "Chatterton", a także Juliusz Słowacki m.in w "Godzinie myśli". Zbieżność sądów, podobieństwo perspektyw, podobna data powstania, a także zauważony przez badaczy fakt czerpania z twórczości de Vigny’ego przez Słowackiego zadecydowały o zestawieniu tych twórców. Praca ma przede wszystkim charakter interpretacyjny. Jednak oprócz analizy problemu przekleństwa poezji w strukturę badań zostaje także włączona kwestia przekładu utworu de Vigny’ego i jego XIX-wiecznej percepcji. W ostatnich partiach tekstu przywołane zostają także biograficzne ślady istnienia poetyckiego piętna i tyranii natchnień. Podjęty problem żywo obecny nie tylko w przywołanych utworach, ale także w innych – "Mojżesz" de Vigny’ego, "Anhelli" Słowackiego – oraz przytaczanych w pracy Krasińskiego, Lamartine’a, Mickiewicza czy Kraszewskiego, nie daje się określić jedną zasadniczą teorią, jaki i cały romantyzm, nad którego wieloznacznością rozpaczał Tatarkiewicz.

The variety of romantic concepts of poetry and inspiration is connected with the poets' multiple attitudes towards the source of their inspiration. One of these attitudes is understood as painful election, unhappy stigma, and even curse that forces writer to write. Therefore, the artist, as a victim of his own genius, must submit his entire (usually short) life to the adoption of inspiration. The revolt that is born in the poet is a result of desire to free himself from the power of the supernatural thoughts that suppress him. However, breaking with them, as shown in the literature of Romanticism, ends with the loss of the meaning of life for the artist and, as a result, with suicide. This dark vision of the poetic state is suggested by the representative of religious pessimism, Alfred de Vigny and Juliusz Słowacki.