The metaphorical meanings of Hans Bellmer's dolls.

Praca koncentruje się wokół metaforycznych odczytań Lalki Hansa Bellmera. W części wstępnej mowa jest o samym pojęciu i nazwie "lalka", przy czym wyraźnie akcentowane są te elementy semantyczne i znaczeniowe, które wskazują na zmienność, nieuchwytność i wieloznaczność zarówno znaczeniową, jak i pojęciową. Wprowadzenie łączy także znaczenie/a słowa "lalka" w języku niemieckim i polskim oraz sięga do etymologii słowa. Druga odsłona wprowadzenia omawia zarys dziejów lalki jako przedmiotu i wytworu kultury (podmiotu). Ten fragment omówienia dotyka również krótkiego rysu ewolucji konstrukcji samej lalki. Kolejny rozdział jest próbą odtworzenia biografii Hansa Bellmera. Najważniejszym zamiarem rekonstrukcji życiorysu Bellmera jest konfrontacja jego biografii z kontekstem historycznym i kulturowym, które uwarunkowały powstanie Lalki jako dzieła artystycznego, będącego nie tylko protestem wobec ówczesnego świata, ale także jednym z najważniejszych manifestów ruchu surrealistycznego. Rozdział trzeci składa się z trzech podrozdziałów. Kolejno podrozdział pierwszy mówi o genezie powstania Lalki Bellmera, podrozdział drugi, zatytułowany „Anatomia Lalek” jest próbą wnikliwej analizy budowy pierwszej oraz drugiej Lalki. Ta część pracy zawraca także uwagę na istotne znaczenie fotografii oraz rysunku w twórczości Bellmera. Podrozdział „Metaforyka Lalek” jest jednym z najważniejszych fragmentów tej prezentacji. Jest to bowiem zobrazowanie dotychczasowego stanu badań nad metaforycznymi znaczeniami Lalki Bellmera. Przegląd opracowań krytycznych skupia się przede wszystkim na kontekście biograficznym, historycznym, a także na osobliwym fenomenie znaczeniowym Lalki Bellmera, która uosabia niekończącą się ilość sensów i ciągłą gotowość do przekraczania granic. W zakończeniu postawiono kilka tez, które dotykają takich kwestii, jak: usytuowanie odbiorcy do bycia gotowym do przekraczania kodów interpretacyjnych, kulturowych, językowych; uświadomienie, że Bellmerowska Lalka jest odbiciem conditio humana czasów mu współczesnych; wreszcie skojarzenie „ciała Lalki” z tekstem, pismem, słowem, które da się przekształcać w sposób niekontrolowany i nieskończony tak jak ma to miejsce w przypadku anagramów.

The work focuses on the metaphorical readings of the Hans Bellmer's Doll. In the introductory part, the very concept and the name "doll" is discussed, with these semantic and meaning elements noticeably emphasized, which point to the variability, elusiveness and ambiguity of both meaning and notion. The introduction also combines the meaning/s of the word "doll" in German and Polish, and goes back to the etymology of the word. The second part of the introduction discusses the outline of the doll's history as an object and a product of culture (subject). This part of the discussion also touches on a short characteristic of the evolution of the doll's construction. The next chapter is an attempt to retrace the biography of Hans Bellmer. The most important intention of reconstructing Bellmer’s biography is the confrontation of his biography with the historical and cultural context that conditioned the emergence of the Doll as an artistic work, being not only a protest against the contemporary world, but also one of the most important manifestos of the surrealist movement. The third chapter consists of three subsections. Subsequently, the first subsection talks about the origin of the Bellmer's Doll, the second subsection, entitled "The Anatomy of Dolls" is an attempt to analyze thoroughly the construction of the first and second doll. This part of the work also draws attention to the importance of photography and drawing in Bellmer's work. The subsection "The Imagery of Dolls" is one of the most important parts of this presentation. Namely, it is a picture of the current state of research on the metaphorical meanings of Bellmer's Doll. The review of critical studies focuses primarily on the biographical and historical context, as well as the peculiar phenomenon of Bellmer's Doll, which embodies an endless number of senses and continuous readiness to cross borders. In the last part, a few theses have been raised touching upon such issues as: placing the recipient to be ready to cross interpretative, cultural and linguistic codes; the realization that Bellmer’s Doll is a reflection of the conditio humana of his contemporary times; finally, the association of the "Doll's body" with the text, writing, word that can be transformed in an uncontrolled and infinite way, as it is in the case of anagrams.