Sposób żywienia kobiety zarówno w okresie ciąży, jak i przed poczęciem ma istotny wpływ na prawidłowy rozwój płodu, a także zdrowie matki i dziecka w przyszłości. Podczas ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych, w związku z intensywnymi zmianami fizjologicznymi organizmu kobiety oraz potrzebami rosnącego płodu.Koncepcja programowania żywieniowego zakłada, że zarówno nadmiar lub niedobór składników pokarmowych podczas tak zwanych „krytycznych” okresów rozwoju człowieka (obejmujących także życie płodowe) może prowadzić do trwałych modyfikacji w procesach metabolicznych i hormonalnych, które wpływają na zdrowie w dorosłości (69).Dieta kobiety ciężarnej powinna zapewniać odpowiednią podaż energii, mikro- i makroskładników. Ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na niektóre witaminy i minerały należy rozważyć suplementację. Wśród niezbędnych składników odżywczych, które powinny być koniecznie suplementowane w ciąży wyróżnia się: kwas foliowy, kwas dokozaheksaenowy (DHA), a także witaminę D3, żelazo oraz jod (70).Celem pracy sprawdzenie wiedzy żywieniowej kobiet w ciąży na temat zasad racjonalnego sposobu żywienia z uwzględnieniem suplementacji witaminowo-mineralnej.Przebadano 114 kobiet w wieku od 17 do 37 lat. Kwestionariusz ankiety składał się z dwóch części. Pierwsza z nich zawierała 38 pytań, zarówno jedno i wielokrotnego wyboru, dotyczących danych demograficznych i antropometrycznych. Druga część zawierała tabelę częstości spożycia wyodrębnionych grup produktów spożywczych. Była ona skonstruowana na podstawie kwestionariusza częstości spożycia (FFQ).Badania przeprowadzono za pośrednictwem autorskiej ankiety na forach internetowych dla kobiet w ciąży. Dane zostały zebrane w okresie od listopada 2017 do stycznia 2018.Analiza statystyczna została przeprowadzona za pomocą arkusza kalkulacyjnego Excel oraz programu komputerowego Statistica.Poziom świadomości żywieniowej określono czterema kategoriami, które zostały ustalone na podstawie przedziałów procentowych wyznaczonych sumą punktów przyznawanych za odpowiedzi na pytania dotyczące prozdrowotnych nawyków żywieniowych. Wynik powyżej 75 % punktów oznaczał wysoki poziom świadomościżywieniowej. Dobry mieścił się w zakresie 51-74%, dostateczny 25-50 %. Uzyskanie wyniku poniżej 24 % punktów oznaczało niski poziom wiedzy żywieniowej (Tabela 4).Na podstawie analizy badań własnych wnioskowano, że poziom świadomości żywieniowej kobiet ciężarnych osiągnął poziom dostateczny. Czynnikami mającymi wpływ na kształtowanie się zachowań prozdrowotnych w grupie badanych kobiet prawdopodobnie mogą być: sytuacja zawodowa, liczba przebytych ciąż, zdiagnozowanechoroby przewlekłe, poziom wykształcenia, miejsce zamieszkania oraz stanu zaawansowania ciąży. Sytuacja finansowa natomiast istotnie nie wpłynęła na poziom świadomości żywieniowej badanych.Konieczność suplementacji witaminowo-mineralnej w ciąży uznało 72% kobiet.Suplementację kwasem foliowym przed ciążą prowadziło 59% ciężarnych, a wśród nich 48% kobiet z wykształceniem wyższym (Tabela 11). Rodzaj suplementacji witaminowo-mineralnej w poszczególnych trymestrach ciąży istotnie nie zmieniał się. Wykazano także, że kobiety zmieniają swoje nawyki żywieniowe w momencie zajścia w ciąże, najczęściej poprzez zwiększenie spożycia warzyw i owoców oraz ograniczenie produktów typu fast-food.

Woman's nutrition during pregnancy and before conception has a significant impact on the proper development of the child and has and impact on both mother's and child's health in the future.The pregnant woman’s needs for many nutrients increases, which is associated with intense physiological changes in mother's body and the needs of the growing fetus.The concept of nutritional programming assumes that excess or deficiency of nutrients during so-called "critical" periods of human development (including fetal life) may lead to permanent modifications in metabolic and hormonal processes that affect adult health (69) .Reasonable nourishment during pregnancy should provide adequate intake of energy, micro and macronutrients. Due to the increased need for some vitamins and minerals, supplementation should be considered. Among the nutrients that should be necessarily supplemented during pregnancy is: folic acid, docosahexaenoic acid (DHA), as well as vitamin D3, iron and iodine (70) .The main aim of the study was to examine the nutritional knowledge of pregnant women about the principles of a rational diet, including supplementation.114 women aged between 17 and 37 were examined. The questionnaire consisted of two parts. The first contained 38 questions, both one and multiple choice, including demographic and anthropometric data. The second part contained the table of frequency of consumption of separate groups of food products. The survey was created on the basis of a Food Frequency Questionnaire (FFQ) The research was conducted on Internet forums for pregnant women. The data was collected from November 2017 to January 2018.The statistical analysis was performed using the Excel spreadsheet and the Statistica computer program.The level of nutritional awareness was defined by four categories, which were based of percentage ranges determined by the sum of points about health-related eating habits. The result of over 75% points meant a high level of nutritional awareness. Good was in the range of 51-74%, sufficient 25-50%. Obtaining a result below 24% points meant a low level of nutritional knowledge (Table 4).Based on the analysis of own studies, it was claimed that the level of nutritional awareness of pregnant women has reached a sufficient level.Factors affecting the development of pro-health behaviors in the group of women surveyed may be: occupational situation, number of pregnancies, diagnosed chronic diseases, educational level, place of residence and the trimester of pregnancy. The financial situation did not affect the level of nutritional awareness of the pregnant respondents.The need of vitamin and mineral supplementation in pregnancy was recognized by 72% of women. Folic acid supplementation before pregnancy was declared by 59% of pregnant women, including 48% of women with higher education (Table 11). The type of vitamin and mineral supplementation in each trimester of pregnancy did not change significantly.It has also been shown that women change their eating habits at the time of becoming pregnant, most often by increasing the consumption of vegetables and fruits and limiting fast-food products.