Po-kryzysowa architektura regulacyjna a banki Europy Środkowej i Wschodniej

Celem artykułu jest analiza kształtu i konsekwencji zmian w otoczeniu regulacyjnym banków, spowodowanych globalnym kryzysem finansowym 2008 roku. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy zmiany architektury regulacyjnej w UE będą mieć pozytywny czy też negatywny długookresowy wpływ na stabilność i efektywność banków, ze szczególnym uwzględnieniem sektorów bankowych krajów Europy Środkowo-Wschodniej (CEE). W celu odpowiedzi na to pytanie, w artykule przeprowadzono analizę ilościową efektywności, konkurencji i stabilności sektorów bankowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w dwóch różnych okresach: przed kryzysem (okres dynamicznej ekspansji na rynku kredytowym) i w okresie globalnego spowolnienia gospodarczego po 2008 r. Efektywność banków analizowano z wykorzystaniem metody DEA, poziom konkurencji został oszacowany z wykorzystaniem statystyki H, stabilność analizowano wykorzystując indeks Z-score. Wyniki analizy potwierdzają dobrą kondycję finansową banków w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, które przetrwały globalny kryzys finansowy relatywnie lepiej, niż banki z krajów UE-15. Jednakże pokryzysowe zmiany regulacyjne w UE będą mieć negatywny wpływ na ich dalszą dynamikę rozwoju.

The article aims to contribute to the debate on the implications of changes in the regulatory architecture for banks in the wake of the global financial crisis. The main research question is whether the post-crisis regulatory architecture will have a positive or negative long-term impact on bank stability and efficiency, with a focus on Central and Eastern European (CEE) banks. To answer these questions, the article analyzes how CEE banks reacted to two different periods: the pre-crisis period of dynamic credit market expansion and the period of the global economic slowdown after the 2008 crisis. Efficiency is analyzed using the Data Envelopment Analysis (DEA) method, in addition to competitive conditions measures (H-statistics), and the Z-score index. The empirical part of the article supports the assertion that safe and efficient banks in CEE create sound systems and have survived the global financial crisis in better condition than their counterparts in Western Europe. However, post-crisis regulatory restructuring will likely have a negative impact on their long-term growth, the authors say.