Protection of mass events on the example of football matches - legal and social analysis

Treść niniejszej pracy dotyczy problemu chuligaństwa na polskich obiektach sportowych, a konkretnie tematyki ochrony imprez masowych o charakterze sportowym, dla której to zjawisko stadionowego chuligaństwa stanowi doskonały punkt odniesienia. Teza odnosi się do spadku zjawisk o charakterze chuligańskim na polskich stadionach, wraz z ewolucją prawodawstwa w tym zakresie. Udowadnia ona iż, pomimo wielu niedociągnięć prawodawstwo okazało się w przypadku zwalczania stadionowego chuligaństwa bardzo skuteczne. Analiza tegoż właśnie problemu została przeprowadzona na dwóch podstawowych płaszczyznach, które to bez wątpienia stanowią filar całości omawianego zjawiska. Pierwszym z filarów jest społeczno-socjologiczny aspekt zjawiska chuligaństwa i wandalizmu, a także jego bezpośrednie powiązanie ze światem sportu, a konkretnie piłki nożnej. Drugim z filarów jest płaszczyzna prawno-materialna, na podstawie której zaobserwować można szereg prawidłowości zachodzących poprzez swego rodzaju sprzężenie zwrotne w procesie zapobiegania i zwalczania zjawiska stadionowego bandytyzmu na meczach piłki nożnej w Polsce. Głównym aktorem w procesie zapobiegania i zwalczania tego jakże szkodliwego społecznie zjawiska wciąż pozostaje państwo, jako instytucja. Jest ono jednak bardzo często wspomagane przez rozmaite organizacje o charakterze pozarządowym, działające zazwyczaj w branży piłkarskiej. Metodyka zastosowana podczas tworzenia treści niniejszej pracy ma charakter różnorodny. W większości treści przeważa podejście deskryptywne, które polega na dokładnym opisywaniu omawianych zjawisk i zachodzących w nich prawidłowości na podstawie starannie dobranych źródeł, a także własnych obserwacji oraz doświadczeń. Treść całości opracowania opiera się także na dogłębnej i szczegółowej analizie aktów prawnych, która okazała się szczególnie przydatna podczas analizy wzmiankowanego już drugiego filaru omawianej tematyki, czyli prewencyjnych funkcji państwa, które to są wykorzystywane w procesie zwalczania chuligaństwa stadionowego, a ich elementy obecne są na stałe w prawie karnym, zarówno materialnym, jak i procesowym. Analiza porównawcza odnosi się w tym przypadku do zestawienia społecznej genezy stadionowego bandytyzmu w Polsce, z genezą powstawania tego zjawiska w innych państwach europejskich. Jeśli chodzi o strukturę samej pracy, to składa się ona z trzech rozdziałów, z których każdy odnosi się do innego filaru tematycznego opisywanego zjawiska. Pierwszy z rozdziałów dotyczy genezy zjawiska chuligaństwa na polskich obiektach sportowych (głównie stadionach piłkarskich) i społecznych uwarunkowań jego funkcjonowania. Opisywana jest historia tworzenia się polskiego ruchu kibicowskiego, jego powolna transformacja w ruch chuligański, a także bogaty opis zjawisk nagminnie mających miejsce w latach 90’ XX wieku, czyli w erze pełnego rozkwitu zjawiska chuligaństwa w Polsce. Oprócz tego na podstawie analizy systemowej przedstawiane są związki pomiędzy wielkością frekwencji a liczbą incydentów na stadionach. Oprócz tego przedstawiony jest szeroki katalog zagrożeń, które mogą dotyczyć każdego z uczestników imprezy masowej o charakterze sportowym.Drugi z rozdziałów odnosi się do prawnego wymiaru ochrony imprez masowych. Podstawę dla analizy tejże problematyki stanowi obowiązująca aktualnie ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych. Zarysowany został wyraźny rozdział kompetencji, jaki zachodzi pomiędzy państwem i jego aparatem (reprezentowanym głównie przez policję), a podmiotami o charakterze niepaństwowym, takimi jak chociażby Polski Związek Piłki Nożnej, czy polskie kluby piłkarskie. Oprócz tego omawiane są środki karne grożące za złamanie zapisów zawartych w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych, w tym najsurowszy z nich- zakaz wstępu na imprezę masową. Ostatni z rozdziałów to współczesne spojrzenie na tematykę stadionowego chuligaństwa i analiza rozmaitych zmian, jakie zaszły na przestrzeni lat w tejże tematyce.

The content of this paper is concerned with the problem of hooliganism in Polish sports facilities, specifically the theme of protection of mass sporting events, for which the phenomenon of stadium hooliganism is a perfect reference point. Thesis refers to the decline of hooligan behavior at Polish stadiums, with the evolution of legislation in this regard. It proves that, despite many shortcomings, the legislation proved to be very effective in the fight against stadium hooliganism. The analysis of this problem was carried out on two basic levels, which are undoubtedly the pillar of the whole phenomenon. The first of the pillars is the socio-sociological aspect of hooliganism and vandalism, as well as its direct link with the world of sport, specifically football. The second of the pillars is the legal and material plane, on the basis of which we can observe a number of regularities taking place through a kind of feedback in the process of preventing and combating the phenomenon of stadium banditry at football matches in Poland. The state as an institution is still the main actor in the process of preventing and combating this potentially harmful social phenomenon. It is, however, very often aided by various non-governmental organizations, usually operating in the football industry. The methodology employed in creating the content of this paper is varied. Most of the content is dominated by the descriptive approach, which consists in accurately describing the phenomena and their occurrences based on carefully selected sources, as well as their own observations and experiences. The content of the entire study is also based on an in-depth and detailed analysis of legal acts, which has proved particularly useful when analyzing the already mentioned second pillar of the discussed topic, ie preventive functions of the state, which are used in the process of combating stadium hooliganism, and their elements are permanently present. in criminal law, both substantive and procedural. Comparative analysis refers in this case to the juxtaposition of the social origin of stadium banditry in Poland with the origin of this phenomenon in other European countries. As for the structure of work itself, it consists of three chapters, each of which refers to another thematic pillar of the described phenomenon. The first chapter deals with the origin of hooliganism on Polish sports facilities (mainly football stadiums) and the social determinants of its functioning. It describes the history of the formation of the Polish fan movement, its slow transformation into the hooligan movement, and a rich description of the phenomena commonly occurring in the 90s of the twentieth century, ie in the era of full blossom of hooliganism in Poland. In addition, on the basis of the system analysis, the relationship between attendance size and the number of stadium incidents is presented. In addition, there is a comprehensive list of threats that can affect every participant in a sports event.The second chapter refers to the legal dimension of protection of mass events. The basis for the analysis of this issue is the current law on the safety of mass events. There is a clear separation of responsibilities between the state and its apparatus (mainly represented by the police) and non-state actors such as the Polish Football Association and Polish football clubs. In addition, there are discussed penalties for breach of the provisions contained in the Act on the Safety of Mass Events, including the strictest of them - ban on admission to mass events. The last chapter is a contemporary look at the subject of stadium hooliganism and the analysis of the various changes that have taken place over the years on this subject.