the general part of private international law in Poland and Switzerland

Przedmiotem niniejszej pracy jest przedstawienie niektórych instytucji części ogólnej prawa prywatnego międzynarodowego przewidzianych w szwajcarskiej i polskiej ustawie o prawie prywatnym międzynarodowym, a mianowicie – przepisów bezwzględnie wymuszających swoje zastosowanie, odesłania oraz klauzuli porządku publicznego. W pierwszej kolejności przedstawiono dotychczasowy dorobek ustawodawczy w dziedzinie prawa prywatnego międzynarodowego w Polsce i Szwajcarii. Następnie zostały wskazane odmienności szwajcarskiego i polskiego procesu ustawodawczego. W Szwajcarii impuls do podjęcia działań kodyfikacyjnych pochodził głównie z środowisk akademickich. W Polsce wysiłki ustawodawcy skoncentrowały się przede wszystkim na potrzebie dostosowania polskiego prawa prywatnego międzynarodowego do zintensyfikowanego tempa prac kodyfikacyjnych przebiegających na poziomie unijnym w ramach tzw. Programu Haskiego. Przedstawienie poszczególnych zagadnień części ogólnej prawa prywatnego międzynarodowego zostało zainicjowane wprowadzeniem do problematyki przepisów wymuszających swoje zastosowanie. Zwrócono uwagę na precedensowy charakter szwajcarskiej regulacji oraz jej bezpośrednią inspirację Konwencją Rzymską o prawie właściwym dla zobowiązań umownych (1980 r.) W przypadku polskiego porządku prawnego wskazano komplementarnie na sposób kodyfikacji zagadnienia przepisów wymuszających w Rozporządzeniu Rzym I. W odniesieniu do odesłania podkreślono zróżnicowanie sposobu jego ukształtowania w polskiej i szwajcarskiej ustawie o prawie prywatnym międzynarodowym. Przedstawienie klauzuli porządku publicznego w polskim porządku prawnym ograniczyło się do analizy jej zastosowania na etapie poszukiwania prawa właściwego i przeglądu dotychczasowego orzecznictwa. Rozbudowana struktura ustawy IPRG pociągnęła za sobą natomiast konieczność szerzej zakrojonej analizy zagadnienia klauzuli wtłoczonej w ramy postępowania arbitrażowego oraz uznaniowego. Przedstawienie instrumentu klauzuli przewidzianej w szwajcarskim systemie prawnym zostało ponadto uzupełnione o zasygnalizowanie problematyki tzw. „szczegółowych klauzul porządku publicznego”.

This thesis has as its subject the presentation of the some institutions of the general part of private international law provided for in the Swiss and Polish statue of private international law, namely – international mandatory rules, renvoi and ordre public. The current legislative achievements in the field of private international law in Switzerland and Poland were presented in the first place. Then, the dissimilarities of the Swiss and Polish legislative process were indicated. In Switzerland the impulse for undertaking the codification actions came mainly from the academic background. In Poland the efforts of legislator were first of all concentrated on the demand for adopting Polish conflict of laws rules to the intensified pace of the codification works undertaken at the EU level within the framework of the so called “Hague Programme”. The presentation of the particular issues of the general part of private international law was initiated by an introduction to the problematic of international mandatory rules. The precedent character of the Swiss regulation and its direct inspiration of the Rome Convention on the law applicable to contractual obligations (1980) were pointed out. In case of the Polish legal order the method of the codification of the issue of international mandatory rules in the Rome I Regulation was complementary indicated. In reference to renvoi a diversification of the method of its codification in Polish and Swiss statute of the Private International Law was underlined. The presentation of the ordre public was restricted in Polish legal order to its application at the choice of law stage and the review of the current case-law. The advanced structure of the IPRG statue implicated the necessity of broader analysis of the ordre public issues fitted to the framework of the arbitration and recognition proceedings. The analysis of the ordre public instrument provided for in the Swiss legal system was additionally complemented by the signaling the problematic of the so called “special ordre public”.