Nietolerancja mleka i produktów mlecznych jest zgłaszana zarówno przez osoby zdrowe, jak i cierpiące na różne choroby przewodu pokarmowego. Zaburzenia w trawieniu cukru mlecznego mogą być uwarunkowane genetycznie i wynikać z braku laktazy od urodzenia, mogą pojawić się wraz z wiekiem przez obniżenie aktywności laktazy lub rozwijać się wtórnie na skutek innych chorób przewodu pokarmowego.Celem pracy była ocena częstości występowania nietolerancji laktozy u dorosłych pacjentów z wybranymi chorobami przewodu pokarmowego.Badaniem objęto 228 osób z województwa małopolskiego, w wieku od 18 do 74 lat. Pacjenci z chorobami przewodu pokarmowego byli rekrutowani z Poradni Gastroenterologicznej oraz Oddziału Klinicznego Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Dane zebrano za pomocą anonimowego kwestionariusza, który, zawierał pytania dotyczące stanu zdrowia, częstości spożycia produktów zawierających laktozę oraz występowania objawów związanych z nietolerancją laktozy.Zaburzenia w trawieniu laktozy zaobserwowano u 32% badanych. Ponad dwukrotnie częściej dolegliwości pojawiały się u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit niż u osób zdrowych. Objawy nietolerancji laktozy częściej występowały u osób powyżej 50 roku życia, niezależnie od stanu zdrowia, jak również częściej u osób poniżej 30 r.ż. z czynnościowymi zaburzeniami przewodu pokarmowego. Istotne jest przeprowadzanie wywiadu żywieniowego i prowadzenie odpowiedniej diagnostyki w kierunku nietolerancji laktozy u osób z przewlekłymi dolegliwościami z przewodu pokarmowego, zwłaszcza w wyżej wymienionych grupach chorych.

The intolerance of milk and milk products is reported both by healthy people and by subjects suffering from various digestive tract diseases. Disorders in digestion of milk sugar may be genetically determined and may derive from lack of lactase since birth or appear along with age, by reduction of lactase activity or developing secondary to other gastrointestinal diseases.The aim of the study was to evaluate the frequency of lactose intolerance in adult patients with diagnosed selected gastrointestinal diseases.The study covered 228 people from Lesser Poland, aged 18 to 74 years. Patients with gastrointestinal diseases were recruited from the gastroenterological outpatient clinic and from the Department of Gastroenterology and Hepatology of the University Hospital in Cracow. The data were collected by means of anonymous questionnaires that contained questions regarding to the state of health, the frequency of lactose containing products consumption and the occurrence of lactose intolerance symptoms.Disorders in lactose digestion were observed in 32% of subjects. More than twice as many symptoms appeared in inflammatory bowel disease patients than in healthy subjects. In general, symptoms of lactose intolerance were more common in people over 50 years of age, regardless of their state of health, as well in patients under 30 years old suffering from functional gastrointestinal disorders. Therefore, it is important to take an nutritional interview as well carry out adequate diagnostics for lactose intolerance, in people with chronic gastrointestinal disorders, especially in the above mentioned groups.