CONSTITUTIONAL POSITION AND FUNCTIONS OF THE SENATE OF THE REPUBLIC OF POLAND

Przedmiotem rozważań są przesłanki istnienia Senatu, które obecnie pojawiają się najczęściej i wydają się zyskiwać największe znaczenie w opinii publicznej. Udział Senatu w procesie legislacyjnym to najważniejsza merytoryczna przyczyna restytucji Senatu w 1989 r. Senat istotnie wpływa na poprawienie jakości stanowionego prawa. Senat RP klasyfikuje się jako trwały już element ustrojowej rzeczywistości współczesnej Polski. Teraz pora na określenie kierunków zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu, ale w ramach spójnej wizji ustrojowej Senatu. Opracowanie to opisuje konstytucyjne uwarunkowania wyborów do Senatu RP oraz kierunki zmian składu liczbowego Senatu. Obecnie działalność Senatu związana jest przede wszystkim z realizacją funkcji ustawodawczej i ustrojodawczej. Ponadto Senat posiada funkcję kontrolną, oraz wraz z Sejmem uczestniczy w wykonywaniu funkcji kreacyjnej. Istnieją jednakże wykonywane przez Senat funkcje, które pozostają poza przedstawionym powyżej podziałem, wynikające w znacznej mierze z praktyki jego działalności. Do powyższych kompetencji należy zaliczyć opiekę nad Polonią. Po 1989 r. Senat wypracował dobre stosunki z Polonią i Polakami poza granicami RP i trwale współpracuje w różnych formach z ich organizacjami i instytucjami. Model polskiej dwuizbowości parlamentu ma podstawową wadę, która polega na skrajnym rozróżnieniu kompetencji ustawodawczych na rzecz Sejmu. W ramach wykonywania funkcji ustawodawczej Senat ma prawo złożenia projektu ustawy, prawo do odrzucenia ustawy w całości, uchwalenia jej w całości albo prawo uchwalenia poprawek do ustawy. Zmianom w zakresie kompetencji Senatu powinny także towarzyszyć zmiany w zakresie organizacji: zwiększenie liczby senatorów, modyfikacja długości kadencji oraz rozdzielenie kadencji Senatu od kadencji Sejmu, a także prawa wyborczego (zmiana sposobu kreacji Senatu). Tekst przedstawia propozycje zmian konstytucyjnej pozycji Senatu w Polsce. Senat można określić mianem izby politycznej. Stąd rodzą się co chwila pytania o sens istnienia tej izby i postulaty zmiany jej charakteru. Do najważniejszych wypada zaliczyć: zmiany kształtu reprezentacji, zmiany sposobu wybierania Senatu i zmiany realizowanych przez tę izbę funkcji i kompetencji. Niemniej na dzień dzisiejszy poważniejsza reforma Senatu wydaje się mało możliwa.

These considerations focus on the premises of the existence of the Senate, which have appeared most nowadays and seem to be gaining the most importance in the public opinion. The Senate’s participation in the legislative process is the most important merit-related reason for the Senate’s restitution in 1989. The Senate does have an effect on the improvement of the quality of statute law.The Senate classifies as a permanent element of the political reality of the contemporary Poland. Now it is time for defining lines of development of the political position and function of the Senate but within a coherent political vision of the Senate. This coverage describes a constitutional conditions of the Republic of Poland Senate Elections and trends of changes of the Senat members quantity . Currently the Senate is associated primarily with the legislative function (including participation in procedure of amending the Constitution). In addition, the Senate has a control function, and together with Sejm participates in creative function. However, there are performed by the Senate functions, which remain outside the above division, resulting in large part from the practice of his activity. These competence include the care of Polonia. After 1989 the Senate developed good relations with expatriate Polish community and Poles living abroad and regularly cooperates in various forms with their organizations and institutions. The fundamental defect of Polish two-chamber parliamentary structure is that competences of the Senate within legislative powers are excessively restricted. Within the framework of legislative powers, the Senate is entitled to initiate legislation, to reject a legislative act as a whole, to adopt it as a whole or to adopt amendments to a legislative act. Any changes concerning competence of the Senate should be accompanied by logistic reorganization, i.e. in field of human resources – more senators, prolongation and separation of the Senates’ term of office from the Sejm’ one. Finally, the Senates’ right of vote should undergo changes concerning the way of it’s creation. The text shows the proposed amendments of the constitutional position of the polish Senate. The Senate chamber can be described as political. Announced discussion on the meaning of the existence of this chamber actually did not take place . Thus are born every minute questions about the meaning of the existence of this room and demands to change its character. The most significant falls include: changes in the shape representation, change the selection mode of the Senate and the changes implemented by the Board to the functions and powers. However, at present serious reform of the Senate does not seem possible.