Użycie strony biernej w języku niemieckim i w języku polskim

The usage of passive voice in German and in Polish

Strona jest jedną z pięciu (w języku polskim: jedną z sześciu) kategorii, które służą do koniugacji. Dzięki tej kategorii producent wypowiedzi może w zależności od wybranej perspektywy wyróżnić wykonawcę czynności (strona czynna) bądź czynność samą w sobie (strona bierna). Zarówno w języku niemieckim, jak i języku niemieckim preferowaną formą jest strona czynna. Strona bierna stosowana jest częściej w piśmie niż mowie.W poniższej pracy zbadana zostanie częstotliwość występowania strony biernej oraz innych konstrukcji biernych w języku polskim i języku niemieckim. Celem pracy jest udowodnienie tezy: "W języku niemieckim strony biernej oraz innych konstrukcji biernych używa się częściej niż w języku polskim. Żeby udowodnić powyższą tezę zostanie przeprowadzona ilościowa analiza porównawcza niemiecko- i polskojęzycznej wersji Traktatu Lizbońskiego. Poniższa praca składa się z czterech rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiona zostanie ogólna charakterystyka kategorii strony. Rozdział drugi poświęcony jest niemieckiej stronie biernej. Zostaną tu przedstawione dwa główne typy niemieckiej strony biernej: Vorgangs- i Zustandspassiv. W rozdziale przedstawione zostaną także formy czynne o biernym znaczeniu, tzw. Passivparapharsen. W trzecim rozdziale scharakteryzowana zostanie kategoria strony w języku polskim. Czwarty rozdział, w odróżnieniu od trzech poprzednich rozdziałów, ma praktyczny charakter. Zawiera on zarówno ilościową jaki i jakościową analizą porównawczą użycia struktur biernych obu języków. Analizie poddane zostaną konstrukcje bierne znajdujące się w polskiej i niemieckiej wersji językowej Traktatu Lizbońskiego.

The voice is one of five (in Polish: one of six) categories of a verb, which are used to conjugation. It describes the relationship between the action (or the state) which are expressed by the verb and the participants identified by its arguments. In both, German and Polish, the most common form is the active voice, which puts emphasis on the agent of the action and not like the passive voice on the action itself. The following thesis studies the frequency of the occurance of the passive voice and other passive forms in German and in Polish. The purpose of the thesis is to prove the following statement: "The passive voice and passive forms are being used more often in German than in Polish". In order to prove it, the author carries out the contrastive analysis of German and Polish version of the Treaty of Lisbon.The following thesis consists of four chapters. The first chapter presents the general charakteristic of the category "voice". The second chapter describes the passive voice in German. At this point are presented two most common types of passive voice: Vorgangs- and Zustandspassiv. The third chapter treats of the passive voice in Polish. The fourth chapter as opposed to the first three chapter is more practical. It includes both quantitative and qualitative comparative anaysis of usage of the passive structures in German and in Polish.

Das Genus verbi ist eine der fünf (im Polnischen: der sechs) Kategorien, nach denen die Verben konjungiert werden. Diese Kategorie ermöglicht dem Sprecher, sich eine Perspektive zu wählen und je nach dieser Perspektive entweder den Täter einer Handlung (das Aktiv) oder die Handlung selbst (das Passiv) hervorzuheben. Sowohl im Deutschen als auch im Polnischen ist das Aktiv die bevorzugte Ausdrucksform. Das Passiv wird viel häufiger in der geschriebenen als in der gesprochenen Sprache gebraucht. Der Untersuchungsgegenstand der vorliegenden Arbeit ist die Vorkommenshäufigkeit des Passivs und der passivischen Strukturen im Deutschen und im Polnischen. Die zu beweisende These lautet: Das Passiv und passivische Konstruktion werden im Deutschen häufiger verwendet als im Polnischen. Um die oben genannte These zu beweisen, wird eine quantitative, kontrastive Analyse der deutschen und der polnischen Fassung des Lissaboner Vertrags durchgeführt.Die vorliegende Arbeit besteht aus vier Kapiteln. Das erste Kapitel enthält eine allgemeine Charakteristik der Kategorie Genus verbi – ihre Forschungsgeschichte und Definition sowie eine Darstellung der Diathesen, die im Deutschen zu treffen sind. Das zweite Kapitel wird dem deutschen Passiv und seinen Konkurrenzformen gewidmet. An dieser Stelle werden zwei Haupttypen des Passivs – das Vorgangs- und das Zustandspassiv – sowie ihre Eigenschaften und Bedeutung geschildert. In diesem Kapitel werden auch aktivische Formen präsentiert, die über eine passivische Bedeutung verfügen und als Passivparaphrasen zu bezeichnen sind. Das dritte Kapitel dient der theoretischen Erläuterung der Kategorie Genus verbi im Polnischen. Die Autorin nennt und charakterisiert die einzelnen Genera (strony) und weitere Formen, bei denen die passivische Bedeutung vorhanden ist. Im Unterschied zu den drei vorangehenden Kapiteln ist das vierte Kapitel mehr praxisbezogen. An dieser Stelle wird sowohl ein quantitativer als auch ein qualitativer Vergleich des Passivgebrauchs in den beiden Sprachen durchgeführt. Untersucht werden die passivische Konstruktionen, die in der deutschen und polnischen Fassung des Lissaboner Vertrags vorhanden sind.