Freedom of organizing on the basis of associations

Wolność zrzeszania się jest jednym z podstawowych praw i wolności zapewnionych każdemu człowiekowi przez współczesne państwa prawa. Dotyczy możliwości stowarzyszania się jednostek, które mają podobne poglądy i dążą do osiągnięcia wspólnych celów, w dowolne (mieszczące się w porządku prawnym) organizacje społeczne. Jedną z form realizowania wolności zrzeszania się są stowarzyszenia.Celem niniejszej pracy jest przedstawienie i scharakteryzowanie konstytucyjnej wolności zrzeszania się w stowarzyszeniach w świetle aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących tej materii.W rozdziale pierwszym poświęconym wolności zrzeszania się punkt wyjścia stanowi jej geneza oraz rozwój na przestrzeni lat. W związku z tym, iż wolność zrzeszania się stanowi nieodzowny element w zasadzie wszystkich katalogów praw i wolności formułowanych w prawie międzynarodowym, przedstawiono dotyczące jej regulacje zawarte w aktach prawa międzynarodowego i europejskiego. Przeanalizowano także uprzednie polskie unormowania konstytucyjne dotyczące wolności zrzeszania się, jak również aktualnie obowiązujące normy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Rozdział zakończono przedstawieniem ważniejszych orzeczeń Trybunału dotyczących omawianej wolności.W rozdziale drugim nakreślono pojęcie oraz rodzaje stowarzyszeń. W celu dokładnego opisania istoty stowarzyszeń niezbędna była analiza historyczna ich kształtowania się i rozwoju w Polsce przed rokiem 1989. Przedstawiono ponadto ogólną definicję oraz najważniejsze cechy stowarzyszeń. Dokonano także charakterystyki podmiotów uprawnionych do tworzenia i przystępowania do tych organizacji.W rozdziale trzecim opisane zostały prawne aspekty funkcjonowania stowarzyszeń. Przedstawiono procedurę ich tworzenia oraz rejestracji. Dokładnie scharakteryzowano statut stowarzyszenia. Znaleźć tam można również informacje o majątku stowarzyszeń poprzez wskazanie źródeł jego powstawania. Z uwagi na to, iż ustawodawca zdecydował się na przyznanie stowarzyszeniom daleko posuniętej autonomii, która jednak nie ma charakteru absolutnego koniecznym stało się zwrócenie uwagi na formę i organy uprawnione do sprawowania nadzoru nad tymi organizacjami. Ukazane zostały także sposoby rozwiązania stowarzyszeń i przebieg ich likwidacji. Na końcu przedstawiono najważniejsze regulacje i zasady funkcjonowania stowarzyszenia zwykłego, które jest uproszczoną i odformalizowaną formą działania stowarzyszeń.W zakończeniu przedstawiono wnioski.

Freedom of associations is one the most basic rights that should be respected in every modern country that calls itself democratic. It gives people of the same views a possibility to gather in various forms of social organizations – one of those is an associations. The purpose of this thesis is to present and characterize the constitutional freedom of association in light of the current laws. In the first chapter I have presented the genesis and development of freedom of associations throughout recent years. Because such right is one the most principal and basic ones that can be found in every code of laws, I have presented it’s different regulations in both international and European law. Previous and current constitutional laws in this matter have also been analyzed. The chapter is finished by presenting the most important rulings stated by Constitutional Tribune in Poland. In the second chapter I have presented the general definition and different kinds of associations. In order to fully present it, It was vital to analyze the history of associations and their development in Poland before 1989. I have also characterized entities that can be authorized to start and join different associations. In the third chapter I have described legal aspects on the basis of which an association can function. I have therefore presented the procedure of staring and registering an association and thoroughly analyzed an associations charter. In such charter, information about an association’s budget as well as sources of its formation. Because the lawmaker have decided to grant the associations a considerable level of autonomy, which is not, however, absolute, it was also necessary to present appropriate organs that have the right to control those associations as well as means of their liquidation or dismantling. At the end, laws regulating functionality of an ordinary association, which is a simpler and informal type of organization. In the ending, conclusions have been presented.