Model of care for patient with coeliac disease concomitant with diabetes mellitus type 1

Wprowadzenie: Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną polegającą na nietolerancji glutenu. Patogeneza choroby trzewnej jest złożona i nie została do końca poznana. Celiakia charakteryzuje się różnorodnym obrazem klinicznym. Do najczęstszych objawów tej choroby zalicza się: przewlekły ból brzucha, biegunki, wymioty, niedokrwistość oraz inne objawy charakterystyczne dla poszczególnych układów, czy narządów. Jedyną skuteczną metodą leczenia jest stosowanie diety bezglutenowej. Cukrzyca typu 1 to choroba o podłożu autoimmunologicznym, która polega na braku wydzielania insuliny przez komórki β wysp trzustkowych Langerhansa. Komórki te ulegają zniszczeniu na skutek czego dochodzi do całkowitego niedoboru insuliny. Patomechanizm powstawania cukrzycy typu 1 nie został do końca poznany. Jednak do wystąpienia tej choroby przyczyniają się czynniki środowiskowe. Do najczęstszych i najbardziej charakterystycznych objawów należą: polidypsja, poliuria, polifagia, utrata masy ciała, infekcje bakteryjne skóry, czy dróg moczowych. Do metod leczenia cukrzycy typu 1 zalicza się insulinoterapię, edukację chorych, dietę, aktywność fizyczną. Celiakia i cukrzyca typu 1 to choroby o podłożu autoimmunologicznym, występują u osób podatnych genetycznie. Zazwyczaj pierwsza diagnozowana jest cukrzyca typu 1 ze względu na charakterystyczne objawy. Leczenie polega na stosowaniu diety bezglutenowej i cukrzycowej, insulinoterapii, edukacji oraz aktywności fizycznej.Cel pracy: Celem pracy było opracowanie modelu opieki nad pacjentem z celiakią oraz cukrzycą typu 1 w oparciu o teorię pielęgnowania Dorothy Orem.Materiał i metody: Pracę przygotowano na podstawie analizy literatury przedmiotu.Wyniki: W pracy zostało wyróżnionych siedemnaście diagnoz pielęgniarskich dotyczących pacjenta z celiakią oraz cukrzycą typu 1. Do zadań pielęgniarki należy głównie obserwacja chorego, wczesne wykrycie niepokojących objawów, edukacja pacjenta, udział w leczeniu farmakologicznym oraz w badaniach diagnostycznych.Wnioski: Celiakia i cukrzyca typu 1 to choroby autoimmunologiczne o bardzo różnorodnych objawach klinicznych. Patomechanizm ich powstawania nie został do końca poznany. Ze względu na liczne problemy zdrowotne chory wymaga opieki holistycznej całego zespołu terapeutycznego.

Background: Celiac diease is autoimmune disorder associated with gluten intolerance. Pathogenesis of the coeliac disease is complicated and not well known. The celiac disease is characterised by diverse clinical presentation. The common sympthoms are: chronic abdominal pain, diarrhea, vomiting, anemia, and other symptoms characteristic for particular systems or organs. The only effective treatment is a gluten free diet. Insulin-dependent diabetes mellitus is an autoimmune disorder, which consist in lack of insulin secretion by Langerhans pancreatic β cells. These cells are destroyed on account of that, it comes to total insufficiency of insulin. The pathomechanism of type 1 diabetes has not been fully understood. However, environmental factors contribute to this disease. The most common and characteristic sympthoms are: polydipsia, polyuria, polyphagia, weight loss, bacterial skin or urinary tract infections. Treatment methods for type 1 diabetes are insulin therapy, education, diet, physical activity. Celiac diease and type 1 diabetes are autoimmunogical diseases, occurs in people, who are susceptible genetically. Typically, the first type 1 diabetes is diagnosed because of characteristic symptoms. Treatment involves the use of gluten-free and diabetic diets, insulin therapy, education and physical activity.Aim: The aim of the thesis was to provide a model of care for the patient with celiac diease and type 1 diabetes in based on Doretheia Orem theory.Materials and methods: In the thesis was used the review of the literature related to the subject. Results: In the thesis was selectded seventeen nursing diagnoses for patient with celiac diease and type 1 diabetes. The nurse's task is mainly patient observation, early detection of disturbing symptoms, patient education, participation in pharmacological treatment and diagnostic tests.Conclusions: Celiac diease and type 1 diabetes are autoimmunite diseases with very diffrent clinical sympthom. Their pathomechanism was not fully known. Due to numerous health problems, the patient requires holistic care from the entire therapeutic team.