Dialog w listach: problemy w komunikacji na przykładzie powieści epistolarnej (Monteskiusz "Listy perskie")

Dialogue in letters : communication problems in epistolary novel (Montesquieu "Persian letters")

Monteskiusz w swoich "Listach perskich" w sposób niezrównany maluje obraz komunikacji pomiędzy nadawcami, a odbiorcami listów. Podejmuje mnóstwo tematów z różnych dziedzin – filozofia, kultura, polityka, rozważa problemy społeczne, światopoglądy, obyczaje, wzorce, dylematy moralne i rozterki uczuciowe, tym samym wspaniale portretując jakże różne relacje w korespondencji.Motywem przewodnim jest dystans i miłość jaka dzieli Usbeka, głównego bohatera i jego żon. W tle przewijają się liczne wątki poboczne i grono przyjaciół, lecz na szczególną uwagę zasługują listy miłosne, które pozwalają wnikliwemu czytelnikowi zbadać i ocenić komunikację epistolarną między kobietą, a mężczyzną. Aktor stosuje różnego rodzaju środki, dzięki którym uważny odbiorca, zgłębiając treść prywatnej korespondencji, poznaje realia tamtejszego życia oraz przeżywa z korespondentami ich własne losy.Główną przesłanką wyboru tematu pracy, jakim jest Dialog w listach; problemy w komunikacji w powieści epistolarnej było zainteresowanie twórczością Monteskiusza, jej tematyką, jak również fascynacja listem jako gatunkiem literackim.Niniejsza praca magisterska dotyczy listu jako formy dialogu oraz problemów w komunikacji w powieści w listach w XVIII wieku. Praca podejmuję również tematykę listu, korespondencji, komunikacji i dystansu, a "Listy perskie" autorstwa Monteskiusza stanowią punkt odniesienia.Niniejsza praca składa się z dwóch rozdziałów. Jej zawartość została sformułowana pod kątem osiągnięcia celu badawczego. Poszczególne części skorelowano ze sobą w taki sposób, aby możliwe było jak najlepsze zaprezentowanie omawianej tematyki.Najpierw zarysowano problematykę i nawiązano do formy piśmiennictwa, jaką od wieków stanowi list. W pierwszym rozdziale zaprezentowano różne teorie różnych autorów, które znakomicie podkreślają wyjątkową rolę epistolografii. Wyróżniono także charakterystyczne i nowatorskie cechy ówczesnego listowania. Następnie nawiązano do zjawiska mimetyzmu formalnego jako naśladownictwa form literackich. Rozdział drugi omawia relacje osób piszących i wysyłających listy i przedstawia problemy komunikacyjne w powieści w listach.Celem niniejszej pracy było ukazanie problemów w komunikacji w cyklu epistolarnym Monteskiusza oraz podkreślenie znaczenia tej korespondencji jako środka podtrzymywania wzajemnego kontaktu, którego jednak okazuję się mało. Listy ukazane są w „spektrum barw”, przez pryzmat najrozmaitszych odcieni. Tworzą je ambiwalentne uczucia i emocje, od szczęścia, euforii, upojenia, wręcz obłędu, po czarną rozpacz, udrękę rozstania, cierpienie spowodowane tęsknotą i niemożnością życia bez obiektu uczuć. Sposób przedstawienia miłości wynika także z konwencji i wzorców epoki, która przypisywała jej absolutnie fundamentalne znaczenie; poeta kształtował również obraz swojej miłości wpisując ją w normy obowiązujące w epoce, które łączyły to uczucie z bólem rozłąki. Stąd również wynikało nadmierne dramatyzowanie i nieadekwatne przeżywanie przeszkód na drodze miłości.Praca oparta jest na materiale źródłowym, czyli bloku epistolarnym Usbeka do żon, żon do Usbeka i nie tylko. Umożliwiły one dogłębna analizę poruszanych kwestii. Szczególnie uwzględniono osobę Usbeka, odsłaniającą dzięki listom swoje różne oblicza. Istotną kwestię zawartą w pracy stanowi również przedstawienie uczucia. Do opracowania tematu wykorzystano także inne teksty źródłowe, a także prace traktujące o poetyce listu w ogóle. Do dziś dnia, dokonuje się rewolucja w korespondowaniu.Analiza listów pozwoliła bez wątpienia poprzeć tezę : problemy komunikacyjne w powieści epistolarnej pomiędzy nadawcami, a odbiorcami listów pojawiają się, a główną przeszkodą na drodze porozumienia staje zbyt duża odległość pomiędzy osobami piszącymi i wysyłającymi listy.

Montesquieu in his "Persian letters" paints the picture of communication between the senders and recipients of letters in an unequalled manner. He brings up a lot of topics from different disciplines – philosophy, culture, politics, he considers social problems, world views, customs, models, moral and love dilemmas, portraying at the same time such different relations in correspondence. The leitmotif is the distance and love that divides Usbek, the protagonist, and his wives. In the background there appear a number of secondary threads and a group of friends, but what deserves our attention is love letters that allow a perceptive reader to investigate and judge epistolary communication between a woman and a man. The author applies various measures, thanks to which an attentive reader, by exploring the private correspondence, gets familiar with the realities of then life and is a companion to the correspondents’ lives.The main reason for choosing this topic, that is a dialogue in letters : problems in communication in epistolary novel was the interest in Montesquieu’s works, their subject matters, and also fascination with the letter as a literary genre. The present Master’s thesis concerns the letter as a form of dialogue and communication problems in the novel in letters in the 18th century. The thesis also focuses on the subject matter of letter, correspondence, communication and distance, and "Persian letters" by Montesquieu are the point of reference. The thesis consists of two chapters. Its content has been formulated in order to achieve the research goal. The parts are correlated so that it is possible to present the topic in the best way.First, the content has been outlined and the letter, as a form of writing present for centuries, has been referred to. In the first chapter various theories of different authors have been presented, which emphasize in a great way the unique role of epistolography. There have been pointed out the characteristics and innovative features of then writing letters. Next, the phenomenon of formal mimicry has been referred to as a form of imitation of literary forms. The second chapter deals with the relations of people that write and send letters and presents communication problems of the novel in letters.The aim of the present thesis was to show communication problems in the Montesquieu epistolary cycle and stress the importance of that correspondence as a way to keep in touch, which turns out not to be enough. The letters are presented in the “colour spectre”, taking into account different aspects. They are made of ambivalent feelings and emotions, from happiness, euphoria, rapture, even madness, to despair, torment of parting, suffering caused by longing and not being able to live without the loved one.The way love is presented also results from the convention and models of the age, which thought it to be absolutely fundamental; the poet shaped the picture of his love by applying the rules present in the era, which connected that feeling with the pain of parting. That is also the reason of excessive dramatization and inadequate experiencing of obstacles on the way of love.The thesis is based on the source material, that is the epistolary sequence of Usbek to his wives, the wives to Usbek and more. They made it possible to analyse the matters in detail. What was taken into account in a special way, was the person of Usbek, whose different aspects of personality were known thanks to the letters. Also, a fundamental matter in the thesis is the portrayal of the affection. To deal with the topic, other source texts have been used, as well as works on the poetics of letter in general.The analysis of letters has undoubtedly allowed to support the thesis: there are communication problems in epistolary novel between senders and recipients, and the main obstacle to be understood is too big distance between the people writing and sending letters.

Mon mémoire de maîtrise traite du dialogue épistolaire et des problèmes de la communication dans le roman par lettres au XVIIIe siècle. Le mémoire a aussi pour sujet la lettre, la correspondance, la communication et la distance. Pour ouvrage de référence, j’ai choisi « Les Lettres persanes » de Montesquieu.Tout d’abord, je dessine la problématique de mon mémoire de maîtrise du fait que le roman épistolaire est empreint de problèmes liés à la communication. Dans un premier temps, je consacre le premier chapitre à la lettre et ses définitions, à la correspondance et les correspondants, à la communication écrite comme texte et à la distance parmi deux mondes. Je propose quelques théories pour alléguer des idées de quelques auteurs, par exemple, je cite J. Trzynadlowski, S. Skwarczyńska ou M.-C. Grassi.Dans un deuxième temps, dans le chapitre suivant, il est question de la littérature épistolaire et des problèmes dans le dialogue épistolaire à travers le roman par lettres. J’observe « Les Lettres persanes », surtout sur le plan communicatif – comment les personnes communiquent et comment la distance agit sur les individus. Je m’intéresse aux lettres écrites par Usbek à ses femmes et également aux lettres écrites par les femmes à Usbek. Par exemple, j’étudie les relations parmi les personnes, le ton, le style et la fréquence des lettres. En conclusion, les analyses ci-dessus fournissent des preuves à l’appui de la thèse suivante : dans le roman épistolaire apparaissent des problèmes de la communication entre les divers épistoliers du recueil de lettres. La principale raison des problèmes liés au manque de bonne communication et à l’absence d’accord est la trop grande distance entre les épistoliers.