Spatial Organisation of Sound as an Element of a Musical Piece. Problem Analysis

Organizacja przestrzenna dźwięku jest istotnym, choć często pomijanym elementem percepcji muzyki. Wobec popularności standardu stereo uporządkowanie przestrzenne stanowi aspekt mający wpływ na percepcję dzieła muzycznego, a jednak jego znaczenie estetyczne i emocjonalne, oraz powody, dla których może on oddziaływać w ten sposób, nie zostały jak dotąd dostatecznie przeanalizowane. W poniższej pracy dokonane zostaje przeglądowe omówienie tematyki percepcji i interpretacji lokalizacji dźwięku w przestrzeni a także zaprezentowane omówienie wywiadu kwestionariuszowego, w którym dziesięcioosobowa grupa profesjonalnych muzyków udzieliła odpowiedzi na pytania dotyczące ich percepcji przestrzenności w muzyce, wykorzystania wyobraźni przestrzennej w praktyce muzycznej oraz estetycznego i emocjonalnego znaczenia uporządkowania przestrzennego dźwięków w muzyce. Analiza zebranych informacji pozwala na opis organizacji przestrzennej jako ważnego elementu dzieła muzycznego, wskazuje na konieczność wypracowania aparatu pojęciowego korespondującego z psychologią słyszenia i daje podstawę do kontynuacji badań nad związkiem wyobraźni muzycznej i przestrzennej oraz znaczeniem organizacji przestrzennej dla dzieła muzycznego.

Spatial organisation of sound is an important element of musical perception, often disregarded. Due to the popularity of the stereo standard, spatial arrangement constitutes an aspect that has an impact on how a musical piece is perceived, however its aesthetic and emotional meaning, as well as the reasons why such a piece can affect the listener this way, have not yet been analysed. In this thesis the author analyses the key aspects of perception and interpretation of sound location in space. Furthermore, the theses contains a description of a questionnaire survey, where a group of ten professional musicians provided answers to questions relating to their perception of space in music, using spatial imagination in musical practice as well as the aesthetic and emotional meaning of spatial arrangement of sounds in music. An analysis of the gathered information allows to define spatial organisation as a significant element of a musical piece, while indicating the need for developing a conceptual apparatus corresponding to the psychology of hearing and provides a basis for continuing research on the relation between musical and spatial imagination, and the meaning of spatial organisation for a musical piece.