Natural Semantic Metalanguage of Anna Wierzbicka.

Celem pracy jest przedstawienie i analiza koncepcji naturalnego metajęzyka semantycznego Anny Wierzbickej. W pierwszej części pracy przedstawione zostały inspiracje i fundamenty omawianej teorii. Zarysowano filozoficzne podstawy koncepcji NMS oraz przedstawiono główne nurty w obrębie językoznawstwa, które wywarły wpływ na teorię Anny Wierzbickej. W drugiej części zaprezentowana została koncepcja naturalnego metajęzyka semantycznego. Pokazany został rozwój NMS oraz główne idee, które składają się na omawianą teorię. Przedstawiono eksplikacje wybranych pojęć, aby zaprezentować działanie naturalnego metajęzyka semantycznego w praktyce, oraz aby na bazie podanych przykładów zanalizować najistotniejsze problemy związane z tworzeniem formuł eksplikacyjnych. W trzeciej, ostatniej części, omówiony został wpływ myśli lingwistki na dalsze badania w obszarze nauk humanistycznych. Przedstawione zostały najważniejsze kwestie związane z recepcją teorii NMS. Z jednej strony, omówiono słabe strony teorii Wierzbickiej, czyli przedstawiono najważniejsze zarzuty, które wysunięto, lub które można wysunąć przeciwko tej koncepcji. Z drugiej strony, został pokazany wpływ badań Wierzbickiej na językoznawstwo polskie i zagraniczne oraz zostały zarysowane dalsze perspektywy badawcze.

The aim of the thesis is to present and analyze the conception of natural semantic metalanguage of Anna Wierzbicka. The first part focuses on the inspirations and the foundations of the theory. It outlines the philosophical foundations of the conception of NSM and presents the main trends within linguistics that have had an impact on Wierzbicka’s theory.The second part discusses the concept of the natural semantic metalanguage. It presents the development of NMS and analyzes the main ideas of the theory. It presents the explications of selected concepts, in order to show the practical use of the natural semantic metalanguage and to analyze the key issues related to the explications. The third part discusses the influence of Wierzbicka on further research in the field of humanities. It presents the most important issues related to the reception of this theory. On the one hand, it discusses the most important objections that were put forward, or that can be made against this concept. On the other hand, it shows the impact of Wierzbicka’s research on Polish and foreign linguistics and it outlines further research perspectives.