Mitopoetyka piosenek o ludziach pracy (1931–1955, z ekskursami do lat dwudziestych oraz sześćdziesiątych XX wieku)

Mythology of the work in the songs about people of the work (1931-1955, with references to the twenties and sixties)

Przedmiotem niniejszej pracy magisterskiej są piosenki radzieckie o tematyce pracy i ludziach pracy, pochodzące z lat 1931–1955, a także lat dwudziestych i sześćdziesiątych. Przedmiot badań stanowi bogate źródło popularnych w czasach radzieckich (szczególnie w odniesieniu do okresu stalinizmu) motywów, charakteryzujących kulturę totalitarną, wśród których pojęcie pracy (ros. труд, работа) zajmuje istotne miejsce. W rozdziale pierwszym pracy przywołana została etymologia słowa „труд”, a także konteksty, w jakich pojawia się ono w kulturze - kontekst mitologiczny i biblijny. W pierwszym rozdziale przedstawione zostały również koncepcje uczonych niemieckich, Karla Marksa i Friedricha Engelsa, odnoszące się do tematyki pracy i zarazem będące źródłem komunistycznej ideologii. Poglądy Marksa i Engela zostały zestawione z poglądami Włodzimierza Lenina.Rozdział drugi poświęcony jest zjawiskom industrializacji i kolektywizacji w Związku Radzieckim. Industrializacja była jednym z głównych celów przyjętych przez Lenina po dojściu do władzy w 1917 roku. Jednak dopiero po objęciu rządów przez Stalina, wprowadzeniu planów 5-letnich, forsownej industrializacja i zaostrzeniu polityki wobec chłopstwa, proces industrializacji, a wraz z nim proces kolektywizacji, nasiliły się, zmieniając oblicze kraju i wyniszczając ogromne rzesze społeczeństwa, w szczególności warstwy chłopskiej.Szczególne miejsce w pracy zajmuje przekładanie się omawianych zjawisk społecznych na rozwój kulturalny państwa socjalistycznego. Oficjalna kultura, pozostająca pod wpływem propagandy, miała bardzo silny wpływ na kształtowanie obrazu sytuacji w kraju. Teksty powstających od lat trzydziestych piosenek radzieckich trafiały do mas społeczeństwa. Ważne miejsce wśród nich zajmują piosenki poświecone ludziom pracy, sławiące ich trud i poświęcenie dla ojczyzny, siłę i odwagę, traktowaną niemalże w ten sam sposób, co bohaterstwo walczących na wojnie; radość, a przede wszystkim entuzjazm, tak mocno podkreślany, nieodłączny element socjalistycznego współzawodnictwa. Na przykładzie wybranego utworu pt. Marsz entuzjastów, z muzyką Izaaka Dunajewskiego i słowami Anatolija d’Aktila, w rozdziale trzecim przedstawione zostały charakterystyczne dla kultury totalitarnej cechy piosenek radzieckich, wśród których ważne miejsce zajmuje obecny w nich mit „szczęśliwej przyszłości”. Słownik motywów kultury totalitarnej, zestawiony na podstawie tekstów piosenek, stanowi uzupełnienie wcześniejszej analizy i interpretacji.

The subject of this thesis are the songs of the Soviet working people and work from the years 1931-1955, as well as the twenties and sixties. The subject of research is a rich source of popular in Soviet times motifs that characterize a totalitarian culture. The concept of work (Russian. Труд, работа) occupies an important place among them.The first section of the work has been recalled etymology of the word "труд" and contexts in which it appears in the culture - the context of mythological and biblical. In the first chapter tere are also presented concepts of German scholars, Karl Marx and Friedrich Engels. The views of Marx and Engel were summarized the views of Vladimir Lenin.The second chapter describes the phenomenon of industrialization and collectivization in the Soviet Union. Industrialization was one of the main objectives adopted by Lenin when he came to power in 1917. However, after taking power by Stalin, the introduction of the 5-year plans, of forced industrialization and tightening policy towards the peasantry, the process of industrialization, intensified, changing the face of the country and killing the huge crowds of society, especially the peasants.A special place in the work is the impact of these social phenomena on the cultural development of the socialist state. The official culture, remaining under the influence of propaganda, had a very strong influence on the shaping of the situation in the country. An important part are the songs dedicated to working people, praising their efforts and dedication to the motherland, strength and courage, and above all, enthusiasm, so strongly emphasized, an integral part of socialist competition.For example, the song "March of enthusiasts," with music by Isaac Dunajewski and words of Anatoly d'Aktila, in the third chapter presents the cultural features of the totalitarian characteristics of Soviet songs. Dictionary motives totalitarian culture, juxtaposed based on the lyrics, complements earlier analysis and interpretation.

Тематикой данной дипломной работы являются советские песни о труде и людях труда 1931-1955 гг., а также двадцатых и шестидесятых годов. Предмет исследования является богатым источником популярных мотивов тоталитарной культуры советского времени (особенно сталинского периода), среди которых значимое место занимает понятие труда.В первом разделе обращается внимание на этимологию слова «труд» и на контексты, в которых оно появляется в культуре - мифологический и библейский контексты. В первой главе представляются также теории немецких ученых, Карла Маркса и Фридриха Энгельса, которые относятся к теме труда и заодно являются источником коммунистической идеологии. Взгляды Маркса и Энгельса сравниваются со взглядами Владимира Ильича Ленина.Вторая глава дипломной работы посвящается индустриализации и коллективизации в Советском Союзе. Индустриализация была одной из главных задач, принятых Лениным после революции в 1917 году. Тем не менее, руководство Сталина, введение 5-летних планов развития государственной экономики, форсированная индустриализация и жестокая политика по отношению к крестьянству осуществили процесс индустриализации, а вместе с ним процесс коллективизации, изменяя облик страны и истребляя огромные толпы общества, особенно среди крестьян.Социальные явления нового социалистического государства сильно повлияли на его культурное развитие. Официальная культура, оставаясь под влиянием пропаганды, имела большое значение в формировании ситуации в стране. Тексты советских песен, создаваемых с тридцатых годов, попадали в массовое общество. Важное место среди них занимают песни, посвященные трудящимся. Их тексты воспевают преданность родине, силу и мужество, почти ровны героизму военнослужащих; радость, молодость и прежде всего энтузиазм, который являлся неотъемлемой частью социалистического соревнования.Песня Марш энтузиастов с музыкой Исаака Дунаевского и словами Анатолия Д'Актиля, анализированная в третей главе, указывает на особые черты тоталитарной культуры, свойственные советским песням. Важное место среди них занимает миф «счастливого будущего». Словарь мотивы тоталитарной культуры, созданный на основе текстов песен, дополняет ранний анализ и интерпретацию.