Proces angelizacji w trzech utworach Honoriusza Balzaka: "Lilia w dolinie", "Serafita" oraz " Ludwik Lambert"

The process of angelisation in three works of Honoré de Balzac: "Lily of the valley", "Seraphita" and "Louis Lambert"

Streszczenie Temat mojej pracy magisterskiej brzmi: „Proces angelizacji w trzech utworach Honoriusza Balzaka: "Lilia w dolinie", "Serafita" oraz" Ludwik Lambert”. Wszystkie trzy utwory łączy proces angelizacji, droga prowadząca do nieba, której towarzyszą przemiany bohaterów. W pierwszym rozdziale skoncentrowałam się na pokazaniu przemiany Pani Mortsauf, u której metamorfoza dokonuje się po poznaniu Feliksa.W drugim rozdziale poruszam kwestię podwójnej natury ludzkiej na podstawie bohaterów: Serafity i Serafita, pokazując przy tym na czym polega pojęcie androgeniczności.W ostatnim rozdziale, starałam się pokazać jak wyglądała droga prowadząca do nieba na przykładzie Ludwika Lamberta, który tracąc kontakt ze światem rzeczywistym popada w szaleństwo.Omawiane utwory łączy postać kobiety - anioła, który towarzyszy postaciom w ich drodze do nieba. Trzy tytułowe postacie charakteryzuje kolor bieli, kolor odzwierciedlający duszę, informujący o cechach anielskich.W utworach pojawia się postać anioła, który zstępuje na ziemię by towarzyszyć bohaterom w ich drodze do nieba. Droga ta okazuje się trudna i powoduje u bohaterów wewnętrzną przemianę. Przechodząc przez różne sfery, docierają do tego co boskie. Balzak przedstawia anioły jako byty o naturze czysto duchowej, lepsze od człowieka, ale gorsze od Boga. Byty anielskie zamieszkują najczęściej świat pomiędzy światem boskim, a światem ludzkim, ich głównym zadaniem jest poprowadzić ludzi przez tę sferę, tak by na końcu doprowadzić ich do Boga. W pewnym stopniu spełniają oni role posłańców. W omawianych utworach można zaobserwować, że postacie anielskie to anioły zstępujące na ziemię, o cechach ludzkich, natomiast ich anielskość kształtuje się w trakcie wewnętrznego rozwoju.W omawianych utworach, zwłaszcza w powieści Serafita, Balzak porusza kwestię androgeniczności. Na przykładzie Serafity i Serafita pokazuje, że indywidualna jednostka posiada równocześnie dwie płci: męską i żeńską. Te dwie natury: męska i żeńska zależą w dużej mierze od sposobu jej postrzegania przez otoczenie. Zarówno w utworze Serafita, jak również w powieści Ludwik Lambert, możemy dostrzec nawiązania do doktryny Swedenborga, która opiera się na przekonaniu, że człowiek to jednostka pomiędzy tym co naturalne, a tym co duchowe, realizując w ten sposób jedność materii i umysłu. Poprzez zachodzące metamorfozy swojego bytu wewnętrznego, przechodząc przez różne stopnie egzystencji, człowiek może osiągnąć stopień duchowości przynależny aniołowi.Na podstawie omawianych utworów, dostrzegamy, że Balzak pokazuje również wewnętrzną walkę bohaterów, którzy stają przed wyborem pomiędzy tym co cielesne, a tym co duchowe. Ponadto, sama miłość w utworach Balzaka okazuje się mieć podwójne znaczenie; otóż może być boska, jak i cielesna. W utworze Lilia w dolinie, postać pani Mortsauf jest przykładem bohaterki, która stoi przed wyborem pomiędzy miłością jaką darzy Feliksa, a miłością do Boga i przekonaniami jakimi do tej pory się kierowała. Portret kobiety anioła na przykładzie Pani Mortsauf, został zestawiony z portretem kobiety demonicznej Panny Dudley. Pokazanie miłości na przykładzie portretu tych dwóch kobiet ma również drugi przekaz, gdzie Balzak odwołuje się do różnych narodowości bohaterek.Podsumowując, Honoriusz Balzak w omawianych utworach, koncentruje się przede wszystkim na pokazaniu procesu angelizacji oraz na teorii, która opiera się na przekonaniu, że byt anielski stanowi „ludzką doskonałość”. Co więcej, droga do Absolutu, jest długa i powoduje, że jednostka ludzka toczy ze sobą wewnętrzną walkę, aż do samego końca. Odwieczna walka ciała i duszy staje się przyczyną konfliktu wewnętrznego postaci, która staje przed trudnym wyborem, a rezultat tej walki może doprowadzić nawet do śmierci.

SummaryThe title of my thesis is: "The process of angelisation in three works of Honoré de Balzac: "Lily of the valley", "Seraphita" and "Louis Lambert." All three works are connected by a process of angelisation, the road leading to heaven, accompanied by the transformation of the characters.In the first chapter I concentrated on showing the transformation of Mrs. Mortsauf, who thanks to Felix is going through important changes in her life. The second chapter addresses the issue of dual nature of people on the basis of the characters: Seraphita and Seraphitus, showing at the same time the concept of androgynous nature.In the last chapter, I try to show the road leading to heaven, taking into consideration the history of Louis Lambert, who lost contact with the real world and falls into madness. All described works of Balzac, are linked by the figure of a woman - an angel, who accompanies the characters on their way to heaven. Three main characters are characterized by white color. This color reflects the soul and indicates the angelic qualities.In presented works, the figure of an angel appears. The role of the angel is to accompany main characters on their way to heaven. This road turns out to be difficult and causes many changes and transformations in the lives of main characters. They must go through different stages to finally reach the divine in the end. Balzac presents angels as beings of a purely spiritual nature, better than human but inferior in comparison to God. Angelic beings inhabit the world which is between the divine world and the human world. Their mission is to lead people through this "between" zone in order to finally lead them to God. To some extent they fulfill the role of messengers. In cited works, it can be seen that angels coming down to earth, and have many human attributes, where their angelic features are shaped in the course of internal development.In cited works, especially in Seraphita, Balzac raises the question of androgynous nature. Taking as an example life of Seraphita and Seraphitus, the author shows that the individual unit has two sexes, at the same time: male and female. These two natures: male and female depend largely on the perception of other people.In both: Seraphita, as well as in Louis Lambert, we can see references to the doctrine of Swedenborg, which is based on the belief that man is the unit between the natural and the spiritual, thus realizing the unity of matter and mind. By taking the metamorphosis of his inner being, going through different stages of existence, a person can achieve the degree of spirituality belonging to an angel. On the basis of these works, we see that Balzac shows the inner struggle of heroes who face the choice between what is carnal and spiritual. What is more, love in works of Balzac turns out to have a double meaning as well; so it can be divine, and bodily. In Lily of the valley, Mortsauf is an example of the heroine, who faces a choice between love that she feels for Felix, and love for God and beliefs which are important in her life. The portrait of an angel woman, is juxtaposed with a portrait of a demonic woman - Mary Dudley. Other important issue is various nationalities of both heroines, which was also described by Balzac. In summary, Honoré Balzac primarily focuses on showing the process of angelisation and theory, which according to him, is that the angelic being a "human perfection". What is more, the road to the Absolute, is long and makes the human being goes together internal struggle until the end. The eternal struggle of the body and the soul becomes a cause of internal conflict of a person, who is faced with a difficult choice, and the result of this fight can even lead to death.

Le sujet de mon mémoire de maîtrise est: « Le processus de l’angélisation dans trois oeuvres de Honoré de Balzac: « Lys dans la vallée », « Séraphîta » et « Louis Lambert ». Tous les trois oeuvres sont reliés par un processus de l’angélisation.Dans le premier chapitre, je me suis concentré sur la présentation de la transformation de Mme Mortsauf après avoir connu Felix. Dans chapitre deuxième, j’ai mis l’accent sur la double nature de l'être humain sur la base de l’exemple de Séraphîta et Séraphîtus, montrant en même temps ce qui est l’androgynie. Dans troisième chapitre, j'ai essayé de montrer qu’elle est le chemin qui mène au Ciel sur l'exemple de Louis Lambert, qui a perdu le contact avec le monde réel est tombe dans la folie. Les oeuvres mentionnées sont reliées par la figure d'une femme -ange qui accompagne aux personnages sur leur chemin vers le ciel. Trois peronnages éponymes titre se caractérissent par la couleur blanche, la couleur qui reflète l'âme, ce qui nous informe sur les traits des anges. Dans les oeuvres il y a un ange qui descend sur terre pour accompagner les héros dans leur chemin vers le ciel. Ce chemin est difficile et provoque la transformation intérieure des personnages. En passant par les différentes sphères, les héros arrivent à la fin à ce qui est divin. Balzac présente les anges comme les êtres d'une nature purement spirituelle, supérieurs à l’homme, inférieurs à Dieu. Ces créatures habitent très souvent une dimension intérmédiaire entre le monde divin et le monde humain. Leurs fonction est de guider les créatures humaines à travers cette sphère intérmediaire jusqu’à Dieu. Ils remplissent d’une certaine façon un rôle de messager. Au cours du texte, on peut observer que ces créatures angéliques sont des anges terrestres, humains, où leur angélité se développe au cours d’un perfectionnement intérieur.Dans ces œuvres, en particulier dans Séraphîta, Balzac se concentre sur la question de l’androgynéité. Sur l’exemple de Séraphîta et Séraphîtus montre que l'unité individuelle, possède simultanément deux sexes: masculin et féminin. Ces deux natures : masculin et féminin dépendent en grande partie du regard de la personne qui leur accompagne. Aussi bien dans Séraphîta que dans Louis Lambert, nous pouvons voir les références à la doctrine de Swedenborg, qui est fondé sur la conviction que l'homme est l'unité entre le naturel et le spirituel, réalisant ainsi l'unité de la matière et de l'esprit. À travers les métamorphoses de son être intérieur, en passant par les différentes étapes de l'existence, un homme peut atteindre le degré de spiritualité appartenant à un ange. Sur la base de ces oeuvres, nous voyons que Balzac montre aussi la lutte intérieure des personnages qui sont devant le choix entre ce qui est charnel et le spirituel. En outre, le même amour dans les œuvres de Balzac peut avoir un double sens; il peut donc être divin ou charnel. Dans Lys dans la vallée, le personnage de Mme Mortsauf est un exemple de l'héroïne, qui fait face à un choix entre l'amour qu'elle a pour Felix et entre l’amour pour Dieu et les croyances qu’elle avait inculqués. Le portrait d’une femme-ange sur l'exemple de Mme Mortsauf, a été juxtaposée avec un portrait d'une femme démoniaque Lady Dudley.La présentation de l'amour sur l'exemple d'un portrait de ces deux femmes a également un second message, où Balzac se réfère à deux différentes nationalités des héroïnes.Pour conclure, Honoré de Balzac dans ces œuvres, se concentre en particulier sur la présentation de ce processus de l’angélisation et de la théorie, qui est basée sur la conviction que l’être'angélique constitue une « perfection humaine » De plus, le chemin qui mène à l’Absolu est long et provoque que l'être humain mène cette lutte interne jusqu'à la fin. La lutte éternelle du corps et de l'âme devient une cause de conflit interne, qui est confronté à un choix difficile, et le résultat de ce combat peut même conduire à la mort.