CONTRIBUTION OF NEW GENERATION FOOD AND PRO-HEALTHY NUTRIENTS IN DIET OF STUDENTS FROM SECONDARY SCHOOL

Cel: Celem pracy była ocena znajomości żywności funkcjonalnej przez maturzystów oraz analiza nawyków żywieniowych i jakości diety w aspekcie jej prozdrowotnego charakteru.Metodyka: Badaniami objęto 221 maturzystów z Krakowa i okolic. Oceniano znajomość definicji żywności funkcjonalnej, częstość i powody spożycia produktów wzbogaconych dostępnych na polskim rynku oraz częstość spożycia 9 grup produktów uznanych za korzystne dla zdrowia. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankietowy zawierający pytania zamknięte oraz pytania w postaci tabel. Oceniano częstość spożycia 9 grup produktów wzbogaconych oraz 9 grup produktów uznanych za korzystne dla zdrowia (tworzących Index Prozdrowotnej Diety HDI-9). Za spożywanie produktów uznanych za prozdrowotne z częstotliwością kilka razy dziennie, można było uzyskać max. 18 punktów. Natężenie cech prozdrowotnego charakteru diet oceniane było w 3 przedziałach: 0-6 punktów - małe, 6-12 - umiarkowane, 12-18 - duże.Wyniki: Wiedza maturzystów na temat żywności funkcjonalnej jest niska (zwłaszcza wśród mężczyzn). Z grupy produktów wzbogaconych najczęściej były spożywane (średnio kilka razy w tygodniu) mleko i produkty mleczne wzbogacone w wapń i witaminy, pieczywo z dodatkiem błonnika lub otrąb oraz soki z witaminami. Wśród produktów o wzbogaconych nie znalazły się takie, które były spożywane raz dziennie bądź częściej. Jakość diety 70% kobiet i 80 % mężczyzn tylko w małym stopniu spełniała cechy diety prozdrowotnej. Umiarkowane prawdopodobieństwo prozdrowotnego charakteru uzyskał sposób żywienia 30% kobiet i 20% mężczyzn.Wnioski: W celu polepszenia wiedzy żywieniowej, zmiany nawyków żywieniowych oraz zwiększenia motywacji uczniów do pro-zdrowotnego sposobu odżywiania należy połączyć wysiłki nauczycieli i dietetyków, ale także rodziców i personelu medycznego, ze środkami masowego przekazu włącznie.

Target: A study target was evaluation of the graduate’s knowledge of functional food as well as feeding habits and diet quality in reference of its pro-health nature.Methodology: The study involved 221 students from Cracow and its vicinity covered by the testing. A knowledge of functional food definition was tested, frequency and reasons of enriched food eating available on Polish market as well as frequency of eating of 9 groups of products recognized as good for health. Questionnaire was the main testing tool including closed questions as well as ones in form of tables. Frequency of eating of 9 groups of enriched products and 9 groups of products recognized as good for health ( constituting Pro-health Diet Index HDI-9) was tested. For eating of products recognized as good for health few times a day student could earn 18 points. Intensity of the pro-health diet was evaluated in 3 ranges: 0-6 points –as weak, 6-12 points- as moderate and 12-18 points as strong.Results: Graduate’s knowledge on functional food is weak ( especially within men group). From the enriched food group most frequently ( few times a week) milk, dairy products enriched with calcium and vitamins, bakery with fibre or bran or vitamin juices were eaten. There were no enriched food products eaten daily or more frequent.The quality of the diet of 70% women and 80% men only in small extend fit definition of pro-health feeding. Feeding habits of only 20% men and 30% women could be moderately assumed as meeting pro –health diet definition. Only fruits , vegetables were eaten by the women once a day. The rest of the products were consumed once a week or occasionally.Conclusions: In order to increase of the feeding knowledge, changing feeding habits and rising student’s motivation to pro-health feeding, efforts of teachers, dietitians ,parents, medical personnel and public media should be joined.