Voluntary sterilization in Polish legal system with special emphasis on criminal law.

Niniejsza praca magisterska dotyczy problemu dopuszczalności wykonywania w Polsce zabiegów sterylizacji w ludzi, gdy nie występują ku temu przesłanki terapeutyczne. Kwestia legalności ubezpłodnienia na wyłączne żądanie zainteresowanego jest złożona i powinna być rozważana głównie na gruncie przepisów Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz kodeksu karnego. Sterylizacja człowieka bez wskazań medycznych wypełnia bowiem znamiona przestępstwa ciężkiego uszkodzenia ciała w postaci pozbawienia zdolności płodzenia (art. 156 § 1 p) 1) k.k. Autorka wyraża jednak przekonanie, że taki stan rzeczy nie jest zgodny z wynikającymi z Konstytucji RP oraz aktów prawa międzynarodowego prawami i wolnościami człowieka: prawem do prywatności, prawem do intymności, prawem do wolności, autonomią prokreacyjną. Dlatego trzonem pracy jest analiza unormowania art. 156 § 1 p) 1 k.k. pod kątem możliwości ograniczenia wyżej wymienionych praw i wolności człowieka – zgodnie z zasadą proporcjonalności wynikającą z art. 31 ust 3 Konstytucji RP. Ta analiza jest punktem wyjścia do odpowiedzi na pytanie, czy zakaz wykonywania sterylizacji na żądanie zainteresowanego jest usprawiedliwiony, czy też nie.Praca magisterska składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział dotyczy zagadnień ogólnych – pojęcia sterylizacji z medycznego punktu widzenia, kwestii rozróżnienia celu leczniczego od celu nieleczniczego przy wykonywaniu czynności medycznych i legalności tych czynności, rysu historycznego zabiegów ubezpładniających, przyczyn ich wykonywania oraz reżimów prawnych wykonywania sterylizacji na świecie. W rozdziale drugim Autorka skupia się na omówieniu znamion przedmiotowych i podmiotowych przestępstwa ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci pozbawienia zdolności płodzenia, a także przedstawia występujące w doktrynie koncepcje legalności sterylizacji, próbując podjąć z nimi polemikę. Opisuje także ideę „przestępstwa bez ofiary” i możliwość odniesienia jej do problemu postrzegania osoby zainteresowanej poddaniem się sterylizacji jako ofiary przestępstwa. W rozdziale trzecim charakteryzowane są prawa i wolności człowieka wynikające z Konstytucji RP – prawo do prywatności, prawo do intymności, wolność człowieka, wolność prokreacyjną i odnosi się ich treść do możliwości wykonywania zabiegu sterylizacji na żądanie. To samo porównanie Autorka czyni w stosunku do uregulowań międzynarodowych, a także prawa krajowego. Wywód zakończony jest przedstawieniem postulatów dla prawodawcy.

This master’s thesis is focused on a problem of legality of a performance of human’s sterilization without any therapeutic reasons in Poland. The question of sterilization legality is complex and should be considered mainly on the basis of the Constitution of the Republic of Poland and the Penal Code. It is unquestionable that a sterilization without existance of therapeutic reasons is a crime described in art. 156 § 1 p) 1 of the Penal Code. The said article states crime of severe bodily harm in the form of loss of procreative ability.The Author is convinced that this legislation does not comply with human rights and freedoms resulting from the Constitution of Poland, as well as from international law, such as a right to privacy, a right to intimacy, human’s liberty, procreative autonomy. That is why the key question is: how far can the state limit the use of human rights and liberties on the grounds of article 31 ust. 3 of the Constitution, which formulates so called “the principle of proportionality”. The answer to this question is just a starting point to consider whether the ban on voluntary sterilization is justified or not.The elaboration consists of three chapters. The first chapter is about general issues – the notion of sterilization from the medical point of view, differentiation of therapeutic and non-therapeutic medical procedure and its consequences in the eyes of law, history of sterilization, reasons of performing such procedures, laws and policies related to sterilization in different countries. In the second chapter the Author focuses on describing the crime of severe bodily harm in the form of loss of procreative ability, then presents the variety of ideas evolving around the legality of sterilization and attempts to argue whether they are correct or incorrect. The Author also describes the concept of a “victimless crime” in relation to sterilization, because of the doubt whether we can consider a person who was sterilized as a victim of the crime. In the third chapter, the Author discovers the meanings of constitutional rights and liberties – a right to privacy, a right to intimacy, general freedom, procreative liberty in reference to sterilization. The same reference is made in regard to international law and domestic law and policies, except from regulations of the penal code. Conclusions of the thesis include a postulate which is addressed to Polish legislators in regard to a future sterilization act.